Ραγδαίες εξελίξεις στις ΗΠΑ μετά από το πρωτοφανές επεισόδιο που σημειώθηκε στον Λευκό Οίκο την Παρασκευή μεταξύ του Ντόναλντ Τραμπ, του αντιπροέδρου του Τζέι Ντι Βανς και του προέδρου της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο Αμερικανός πρόεδρος θα συναντηθεί αργότερα σήμερα με τους κορυφαίους συμβούλους του σε θέματα εθνικής ασφάλειας, μεταξύ των οποίων ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο και ο υπουργός Άμυνας Πιτ Χέγκσεθ.
Σύμφωνα με τους New York Times, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και οι αρμόδιοι αξιωματούχοι αναμένεται να συζητήσουν τα «επόμενα βήματα» σχετικά με την Ουκρανία, τα οποία μπορεί να περιλαμβάνουν την αναστολή ή την ακύρωση κάθε περαιτέρω αμερικανικής στρατιωτικής βοήθειας, συμπεριλαμβανομένων αρκετών αποστολών όπλων που έχουν ήδη εγκριθεί και χρηματοδοτηθεί από την κυβέρνηση Μπάιντεν.
Την ίδια ώρα ο Ουκρανός πρόεδρος δήλωνε ότι το Κίεβο έπρεπε να εμπλακεί σε «επί της ουσίας» διπλωματία για ένα γρήγορο τέλος στον πόλεμο με τη Ρωσία, με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι να εκφράζει την ελπίδα ότι θα μπορέσει να βασιστεί στην υποστήριξη των ΗΠΑ για την εξασφάλιση της ειρήνης.
«Είναι πολύ σημαντικό να προσπαθήσουμε να κάνουμε τη διπλωματία μας πραγματικά ουσιαστική για να τερματίσουμε αυτόν τον πόλεμο το συντομότερο δυνατό», έγραψε ο Ζελένσκι στο X.
«Δουλεύουμε μαζί με την Αμερική και τους Ευρωπαίους εταίρους μας και ελπίζουμε πολύ στην υποστήριξη των ΗΠΑ στην πορεία προς την ειρήνη. Απαιτείται ειρήνη το συντομότερο δυνατό», συμπλήρωσε.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, εξαπέλυσε νέα σφοδρή επίθεση κατά του Ουκρανού προέδρου, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, μέσω ανάρτησης στην πλατφόρμα Truth Social, κατηγορώντας τον ότι δεν επιθυμεί πραγματικά την ειρήνη στην Ουκρανία.
Αφορμή στάθηκε άρθρο του Associated Press, το οποίο αναπαρήγαγε ο Τραμπ, όπου ο Ζελένσκι δηλώνει πως το τέλος του πολέμου με τη Ρωσία είναι «πολύ, πολύ μακριά».
Ο Τραμπ σχολίασε την τοποθέτηση του Ουκρανού προέδρου χαρακτηρίζοντάς τη «τη χειρότερη δήλωση που θα μπορούσε να κάνει».
Στην ανάρτησή του, ο Ντόναλντ Τραμπ ανέφερε χαρακτηριστικά:
«Αυτή είναι η χειρότερη δήλωση που θα μπορούσε να κάνει ο Ζελένσκι και η Αμερική δεν πρόκειται να το ανεχτεί για πολύ ακόμα!
Το λέω εδώ και καιρό: αυτός ο τύπος δεν θέλει την ειρήνη όσο έχει την αμερικανική υποστήριξη.
Η Ευρώπη, στη συνάντηση που είχε με τον Ζελένσκι, ξεκαθάρισε πως δεν μπορεί να συνεχίσει χωρίς τη βοήθεια των ΗΠΑ.
Ίσως όχι και η εξυπνότερη δήλωση αν θέλει να δείξει ισχύ απέναντι στη Ρωσία. Τι σκέφτονται άραγε;»
Η τοποθέτηση Τραμπ έρχεται σε μια περίοδο όπου η στήριξη της Ουκρανίας από τις ΗΠΑ βρίσκεται στο επίκεντρο της πολιτικής αντιπαράθεσης στην Ουάσινγκτον.
Ο ίδιος έχει επανειλημμένα εκφράσει τη δυσφορία του για τη συνέχιση της βοήθειας των ΗΠΑ προς το Κίεβο.
Τι θα γίνει αν οι ΗΠΑ φύγουν από την Ουκρανία: Η ΕΕ και το κενό ασφαλείας
Βρετανία και Γαλλία, σε συνεννόηση με τον πρόεδρο της Ουκρανίας, προσπαθούν να καταρτίσουν ένα ειρηνευτικό σχέδιο για τον τερματισμό των εχθροπραξιών στη χώρα του, στον απόηχο της συνάντησης Ζελένσκι – Τραμπ στον Λευκό Οίκο.
Ωστόσο, η πρωτοβουλία που ανακοίνωσε την Κυριακή ο Κιρ Στάρμερ γεννά σοβαρά ερωτήματα για το κατά πόσο είναι εφικτή η ειρήνη, αλλά και με ποιους όρους, δεδομένης της συνεχιζόμενης ρωσικής επιθετικότητας και της αβέβαιης στάσης των ΗΠΑ.
Αν και τόσο η Ουκρανία όσο και η Ρωσία δηλώνουν πως επιθυμούν τον τερματισμό του πολέμου, οι δύο πλευρές απέχουν πολύ από την επίτευξη μιας συμφωνίας.
Το Κρεμλίνο εξακολουθεί να θέλει να ελέγχει την Ουκρανία, να προσαρτήσει μεγάλα τμήματα της επικράτειάς της και να διασφαλίσει πως το Κίεβο δεν θα ενταχθεί ποτέ στο ΝΑΤΟ.
Από την πλευρά της, η Ουκρανία μάχεται για την ίδια της την επιβίωση και την κατοχύρωση ενός ασφαλούς, ανεξάρτητου μέλλοντος εντός της δυτικής σφαίρας επιρροής.
«Η άποψή μου είναι ότι αυτό που θέλει η Ρωσία, οι ΗΠΑ δεν μπορούν να το εγγυηθούν και οι Ουκρανοί δεν πρόκειται να το δεχτούν», σχολιάζει ο Sir Lawrence Freedman, ομότιμος καθηγητής στο King’s College του Λονδίνου.
Παρότι η Ουκρανία έχει αφήσει να εννοηθεί ότι ίσως αποδεχθεί μια de facto διαίρεση κατά μήκος της τωρινής γραμμής του μετώπου, δύσκολα θα συναινέσει σε πιο επαχθείς όρους.
Η πλειονότητα των Ουκρανών παραμένει αντίθετη σε οποιαδήποτε επιστροφή στη ρωσική σφαίρα επιρροής, ενώ η διάθεση αντίστασης στη ρωσική κυριαρχία παραμένει ισχυρή σε όλη την ουκρανική κοινωνία.
Το διπλωματικό φιάσκο της Παρασκευής στον Λευκό Οίκο έχει διαλύσει τις σχέσεις ΗΠΑ-Ουκρανίας, εγείροντας ερωτήματα για το αν η Ουάσινγκτον σκοπεύει να διακόψει κάθε μελλοντική στρατιωτική βοήθεια προς το Κίεβο – το βασικότερο χαρτί πίεσης των ΗΠΑ βραχυπρόθεσμα.
Παρότι υπάρχει ακόμη ένα «μαξιλάρι» 4 δισ. δολαρίων σε στρατιωτική βοήθεια από τις εγκρίσεις της προηγούμενης κυβέρνησης Μπάιντεν, την Παρασκευή υπήρξαν ενδείξεις πως ακόμη και αυτά τα κονδύλια μπορεί να κοπούν άμεσα.
Η διακοπή της αμερικανικής στρατιωτικής βοήθειας θα επιδεινώσει τη θέση της Ουκρανίας στο πεδίο της μάχης, αν και οι επιπτώσεις δεν θα είναι άμεσες. Ουκρανοί αξιωματούχοι εκτιμούν ότι περίπου το 20% του στρατιωτικού εξοπλισμού που χρησιμοποιείται στον πόλεμο προέρχεται από τις ΗΠΑ (με το 55% να προέρχεται από την ίδια την Ουκρανία και το 25% από την Ευρώπη), όμως το αμερικανικό υλικό θεωρείται το πιο προηγμένο και το δυσκολότερο να αντικατασταθεί από την Ευρώπη ή άλλες πηγές.
Παρ’ όλα αυτά, ενώ η Ουκρανία βρίσκεται σε αμυντική στάση, οι ρωσικές προελάσεις εντός του 2024 ήταν αργές και συνοδεύτηκαν από τεράστιες απώλειες – συχνά πάνω από 1.000 νεκροί και τραυματίες την ημέρα.
Δεν καταλήφθηκε καμία σημαντική πόλη και, σύμφωνα με το Institute for the Study of War, με τον ρυθμό προέλασης του 2024, η Μόσχα θα χρειαστεί δύο χρόνια για να κατακτήσει πλήρως την περιφέρεια του Ντονέτσκ.