Η επόμενη μέρα των ελληνοαμερικανικών σχέσεων και η εν γένει στάση των ΗΠΑ στα ελληνικά εθνικά θέματα αποτελεί ένα πάγιο ερώτημα κάθε φορά που αλλάζει ο ένοικος του Λευκού Οίκου.
Όπως αναφέρει το skai.gr, Στην προκειμένη περίπτωση, η επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στην ηγεσία της ισχυρότερης χώρας στον κόσμο, μετά τη μεσολάβηση της τετραετίας Μπάιντεν, έφερε ανάμεικτα συναισθήματα στις τάξεις των ελληνοαμερικανικών οργανώσεων.
«Είναι φίλος του Ερντογάν» ήταν ένας άμεσος συνειρμός για πολλούς εξωτερικούς και μη παρατηρητές, που τους ανησυχούσε μια πιθανή ευνοϊκή μεταχείριση απέναντι στην Άγκυρα.
«Ήταν ο πρόεδρος που τοποθέτησε Υπουργό Εξωτερικών τον Πομπέο, ο οποίος στήριξε την Ελλάδα, την Κύπρο και το Οικουμενικό Πατριαρχείο» ήταν ο αντίλογος.
Για να παρουσιαστούν τα δεδομένα με ειλικρίνεια, η αλήθεια είναι πάντα κάπου στη μέση: Η τροχιά των ελληνοαμερικανικών σχέσεων δύσκολα θα μπορούσε να εκτραπεί δραματικά, ιδίως με τον όλο και πιο αναβαθμισμένο ρόλο της Ελλάδας στην Ανατολική Μεσόγειο.
Από την άλλη πλευρά, ο πρόεδρος των ΗΠΑ και το Στέιτ Ντιπάρτμεντ ζυγίζουν πολύ καλά τις παρεμβάσεις τους, συνυπολογίζοντας τα διεθνή δεδομένα και, πρωτίστως, αυτό που θεωρούν οι ίδιοι ότι αποτελεί το συμφέρον της χώρας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο ίδιος ο Τζο Μπάιντεν, ένας πολιτικός που διατηρεί διαχρονικές σχέσεις με την ομογένεια από την περίοδο που υπηρετούσε στο Κογκρέσσο: Ουδείς περίμενε πως ο πρόεδρος Μπάιντεν θα είχε την ίδια ρητορική με τον υποψήφιο Γερουσιαστή Μπάιντεν, που στηρίχθηκε ιδιαίτερα από Ελληνοαμερικανούς ψηφοφόρους και επιχειρηματίες πριν από δεκαετίες στο Ντέλαγουερ.
Η θέση είναι διαφορετική, η ατζέντα εθνική και ο ρόλος πολύ πιο κομβικός. Στην αντίπερα όχθη, οι πανηγυρίζοντες για τη νίκη του Τραμπ κύκλοι της Άγκυρας μάλλον δεν ένοιωσαν και πολύ άνετα όταν έμαθαν τις επιλογές για τις νευραλγικές θέσεις που τους ενδιαφέρουν άμεσα: Ο Γερουσιαστής Μάρκο Ρούμπιο, ο οποίος θα έχει τα κλειδιά του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, συνυπέγραψε στην Επιτροπή Διεθνών Σχέσεων της Γερουσίας δυο πολύ δυσμενή για αυτούς νομοσχέδια, μαζί με τον Μπομπ Μενέντεζ.
Ο βουλευτής Μάικ Ουόλτζ έχει ταχθεί υπέρ των Κούρδων του YPG και έχει σταθεί επικριτικά απέναντι στην Τουρκία για τη στάση της εναντίον τους. Η προτεινόμενη επικεφαλής των Εθνικών Υπηρεσιών Πληροφοριών, Τάλσι Γκάμπαρντ, έχει επικρίνει επανειλημμένως τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Αναμφίβολα, η Τουρκία θα προτιμούσε να βρει κάποια άλλα πρόσωπα απέναντί της, θέλοντας να προωθήσει την ατζέντα της στις ΗΠΑ. «Να θυμάστε ότι ο Ντόναλντ Τραμπ είναι απρόβλεπτος και στο τέλος θα γίνει ό,τι πει αυτός» αναφέρει ο Εκτελεστικός Διευθυντής της HALC, Έντυ Ζεμενίδης, ο οποίος υπενθυμίζει πως τα στελέχη αυτά επελέγησαν κυρίως επειδή συμφωνούν με την αντίληψη του Τραμπ για πιο πρωτεύοντα θέματα της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής και όχι τόσο τις διαθέσεις της Άγκυρας.
«Στην προηγούμενη θητεία Τραμπ, σταθήκαμε τυχεροί που τα τελευταία δυο χρόνια βρέθηκε στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ ο Μάικ Πομπέο. Όμως, μην ξεχνάμε ότι δεν είχαμε και τα τέσσερα χρόνια τον Πομπέο. Αν είχε μείνει για όλη την κυβερνητική θητεία στο Υπουργείο Εξωτερικών ο Ρεξ Τίλερσον ή αν δεν είχε βγει από Σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας ο Μάικλ Φλιν, ίσως ήταν διαφορετικά τα πράγματα» τόνισε ο κ. Ζεμενίδης.
Παρόλα αυτά, δεν αμφισβητείται πως οι τοποθετήσεις αυτές του Τραμπ ενδέχεται να αποτελούν πρόκριμα και για μια διαφορετική πολιτική απέναντι στην Άγκυρα. Όπως τονίζει ο Έντυ Ζεμενίδης, η εχθρική στάση της Τουρκίας απέναντι στο Ισραήλ σε συνδυασμό με τη χείρα φιλίας στη Χαμάς και το Ιράν, ουδέποτε θα αντιμετωπιστεί θετικά από τις ΗΠΑ.
«Ο Ρούμπιο και ο Ουόλτζ έχουν πολύ ισχυρή στάση ενάντια στο Ιράν, τη Χαμάς και τη Χεζμπολάχ. Η Τουρκία, από την άλλη, έχει πάρει το μέρος όλων αυτών. Αμφότεροι θα βλέπουν την Τουρκία με το ίδιο μάτι που την έβλεπε ο Πομπέο και η απερχόμενη Κυβέρνηση, θεωρώντας πως πλέον ούτε σταθερός σύμμαχος είναι, αλλά ούτε και σταθερός παίκτης.
Περισσότερο την θεωρούν ανεξάρτητη χώρα. Μάλιστα, εάν συνεχιστεί η υποστήριξη στη Χαμάς και τη Χεζμπολάχ, θα τη θεωρήσουν ως μια αποσταθεροποιητική δύναμη. Επίσης, ο ανταγωνισμός της Τουρκίας απέναντι στο Ισραήλ είναι εντονότερος από ποτέ, κάτι που συνέβη τον τελευταίο χρόνο και αυτό θα επηρεάσει τους πάντες. Παράλληλα, δεν υπάρχουν εκκρεμή θέματα όπως το ενταξιακό της Φινλανδίας και της Σουηδίας.
Ό,τι καλό είχε κάνει για την Τουρκία ο πρόεδρος Μπάιντεν σχετιζόταν με αυτό το θέμα, το οποίο πλέον δεν υπάρχει. Παράλληλα, είναι σημαντικό να εγκριθεί η Τάλσι Γκάμπαρντ ως επικεφαλής των Εθνικών Υπηρεσιών Πληροφοριών. Κακά τα ψέματα, οι Υπηρεσίες Πληροφοριών είχαν πιο στενές ή τακτικές επαφές με την Τουρκία σε σχέση με το Στέιτ Ντιπάρτμεντ και το Πεντάγωνο, καθότι
αυτή και το Ισραήλ έχουν τις πιο δραστήριες Μυστικές Υπηρεσίες στην περιοχή. Τώρα θα πρέπει να μιλάνε πρώτα με την Τάλσι Γκάμπαρντ και αυτό είναι ένα δύσκολο κομμάτι για την
Τουρκία”, προσέθεσε ο κ. Ζεμενίδης.
Ο παράγοντας Ίλον Μάσκ
Πάντως, ένας αναπάντεχος μεν, ισχυρός δε σύμμαχος για τον Ερντογάν δεν αποκλείεται να είναι ο Ίλον Μασκ, ο οποίος έχει επενδύσει στην Τουρκία και ήταν παρών στο τηλεφώνημα ανάμεσα στον Ντόναλντ Τραμπ και τον Τούρκο Πρόεδρο, στον απόηχο του εκλογικού αποτελέσματος.
«Ο Ίλον Μασκ είναι ένα ερωτηματικό. Αυτό που με ανησυχεί είναι πως έχει κάνει επενδύσεις στην Τουρκία με τους δορυφόρους. Αυτό είναι κάτι που δεν έχουμε τη δυνατότητα να το κάνουμε εμείς. Όταν η Άγκυρα του είχε ζητήσει να αποκλείσει κάποιους δημοσιογράφους από το Χ το είχε κάνει. Επίσης, αν ο Τραμπ επιδείξει όντως άλλη στάση απέναντι στην Ευρώπη συνολικά, εκεί θα είναι πρόβλημα”, είπε ο Έντυ Ζεμενίδης.
Τέλος, ο κ. Ζεμενίδης εξέφρασε την αισιοδοξία του πως οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις θα έχουν μια συνέχεια, σε συνδυασμό με την θέση της Ελλάδας στο Σ.Α. του ΟΗΕ, ενώ δεν παρέλειψε να
αναφερθεί και στην ευνοϊκή συγκυρία για την Κύπρο.
“Όταν ακούτε τον Τραμπ να εκφράζει δυσαρέσκεια με άλλα μέλη του ΝΑΤΟ, επί της ουσίας ζητάει να γίνει αυτό που κάνει η Ελλάδα, που ξοδεύει το 2% του ΑΕΠ, αγοράζει όπλα και παραχωρεί βάσεις στις ΗΠΑ. Εάν εννοεί αυτά που λέει για το ΝΑΤΟ, το μοντέλο είναι η Ελλάδα. Επίσης και η Κύπρος έχει αποδείξει, με τον ανθρωπιστικό διάδρομο, τόσο για την Γάζα όσο και τον Λίβανο, πως μπορεί να επιτελέσει ένα ρόλο σταθερότητας, τόσο ανθρωπιστικά όσο και αμυντικά. Ο Τραμπ, ο οποίος είναι και κατασκευαστής, θα δώσει έμφαση στην ανοικοδόμηση της Γάζας και αυτός ο διάδρομος είναι σημαντικός. Μην ξεχνάμε επίσης και την Κυπριακή προεδρία στην Ε.Ε. το πρώτο εξάμηνο του 2026”, κατέληξε ο κ. Ζεμενίδης, ο οποίος εκτίμησε πως η συμπεριφορά της Τουρκίας δεν θα μείνει από όλους απαρατήρητη.
“Όταν τελειώσει ο πόλεμος σε Λίβανο και Γάζα, οι Αμερικανοεβραίοι δεν θα ξεχάσουν την στάση της Τουρκίας και θα θέλουν να πληρώσει το τίμημα”.
