Στην περίπτωση που επαληθευθούν οι δημοσκοπήσεις ο Μπάιντεν θα είναι ο επόμενος Πρόεδρος των ΗΠΑ. Επόμενο είναι ότι αυτό θα σημάνει διαφοροποίηση της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ σε σχέση με κάποιες χώρες και εξακολούθηση της ισχύουσας με άλλες. Πως θα διαμορφωθούν οι σχέσεις των ΗΠΑ με Ελλάδα και Τουρκία;
Οι αμερικανικές εκλογές της 3ης Νοεμβρίου σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, δείχνουν νίκη του Μπάϊντεν έναντι του Τράμπ.
Αυτό όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, θα σημάνει διαφοροποίηση της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ σε σχέση με κάποιες χώρες και εξακολούθηση της ισχύουσας με άλλες.
Παρά την οικονομική πρόοδο της Κίνας, οι ΗΠΑ θα εξακολουθήσουν το αμέσως προσεχές διάστημα να διατηρούν την πρωτοκαθεδρία τους.
Η Κίνα πιθανότατα θα είναι η μόνη μεγάλη οικονομία που θα δει θετική ανάπτυξη του ΑΕΠ το 2020, αλλά με ένα ιστορικά απογοητευτικό ποσοστό μόλις 1-2%.
Οδηγός στην παραπάνω διαπίστωση αποτελούν μεταξύ άλλων σημαντικών δεικτών, οι στρατιωτικές δαπάνες των ΗΠΑ σε σχέση με την Κίνα, τη Ρωσία και με λοιπές χώρες.
Οι αριθμοί λένε πάντα την αλήθεια και προδικάζουν τις εξελίξεις σε παγκόσμιο επίπεδο.
Τι δείχνουν οι αμυντικές δαπάνες
Οι πέντε χώρες που ξόδεψαν τα περισσότερα χρήματα για στρατιωτικές δαπάνες το 2019, που αντιστοιχούσαν στο 62% των δαπανών, ήταν οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Κίνα, η Ινδία, η Ρωσία και Σαουδική Αραβία. Αυτή είναι η πρώτη φορά που δύο ασιατικά κράτη έχουν εμφανιστεί μεταξύ των τριών κορυφαίων στρατιωτικών χρηστών.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι εκείνες που ωθούν την παγκόσμια αύξηση των στρατιωτικών δαπανών.
Οι στρατιωτικές δαπάνες από τις Ηνωμένες Πολιτείες αυξήθηκαν κατά 5,3% σε συνολικά 732 δισεκατομμύρια δολάρια το 2019 και αντιπροσώπευαν το 38% των παγκόσμιων στρατιωτικών δαπανών.
Η αύξηση των αμερικανικών δαπανών μόνο το 2019 ισοδυναμούσε με το σύνολο των στρατιωτικών δαπανών της Γερμανίας για το έτος αυτό.
Η πρόσφατη αύξηση των στρατιωτικών δαπανών των ΗΠΑ βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στην επιστροφή του ανταγωνισμού μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων.
Συνεπώς οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν να είναι εκείνες που θα ηγούνται σε παγκόσμιο επίπεδο και θα δρομολογούν τις διεθνείς εξελίξεις.
Το 2019, η Κίνα και η Ινδία, ήταν αντίστοιχα, οι δεύτεροι και τρίτοι μεγαλύτεροι «στρατιωτικοί καταναλωτές» στον κόσμο.
Οι στρατιωτικές δαπάνες της Κίνας έφτασαν τα 261 δισεκατομμύρια δολάρια το 2019, αύξηση 5,1% σε σύγκριση με το 2018, ενώ η Ινδία αύξησε τις στρατιωτικές της δαπάνες κατά 6,8%, σε 71,1 δισεκατομμύρια δολάρια.
Οι εντάσεις και η αντιπαλότητα της Ινδίας με το Πακιστάν και την Κίνα συγκαταλέγονται μεταξύ των σημαντικότερων παραγόντων για την αύξηση των στρατιωτικών δαπανών της.
Εκτός από την Κίνα και την Ινδία, η Ιαπωνία (47,6 δισεκατομμύρια δολάρια) και η Νότια Κορέα (43,9 δισεκατομμύρια δολάρια) ήταν οι μεγαλύτερες χώρες σε στρατιωτικές δαπάνες στην Ασία.
Από τα παραπάνω διαφαίνεται ότι η Κίνα είναι η δεύτερη ανερχόμενη στρατιωτική δύναμη, η οποία θα προσπαθήσει να κάνει αισθητή την παρουσία της κυρίως στην Ασία και να επιβάλει το γεωπολιτικό της εκτόπισμα.
Ωστόσο Ινδία, Νότια Κορέα και Ιαπωνία οι οποίες συγκαταλέγονται μεταξύ των μεγαλύτερων σε στρατιωτικές δαπάνες χωρών της Ασίας, σε συνεργασία με τις ΗΠΑ, αναμένεται να περιορίσουν κατά πολύ τις φιλοδοξίες της Κίνας, για κυριαρχία στον γεωγραφικό της περίγυρο.
Οι ΗΠΑ θα διατηρήσουν την επιθετική τακτική τους έναντι της Κίνας
Οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν την ίδια επιθετική στρατηγική τους έναντι της Κίνας, εξοπλίζοντας την Ταϊβάν και εμβαθύνοντας τη στρατιωτική συνεργασία με την Ιαπωνία, την Ινδία και την Αυστραλία
Παράλληλα, θα αυξήσουν τους εμπορικούς περιορισμούς στην Κίνα και θα διευρύνουν τον «τεχνολογικό πόλεμο» σε βάρος της.
Πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι η "άμπωτις" των αμερικανικών στρατευμάτων από διάφορα περιφερειακά μέτωπα θα συνεχιστεί, αφού οι ΗΠΑ προετοιμάζονται για «πόλεμο κατά μεγάλης δύναμης»,της Κίνας.
Οι ΗΠΑ, η Ιαπωνία, η Ινδία και η Αυστραλία συνιστούν μια άτυπη συμμαχία γνωστή ως «Quad», την οποία οι ΗΠΑ προσπαθούν να μετατρέψουν σε μια πιο επίσημη συμμαχία ασφάλειας για να αντιμετωπίσουν το Πεκίνο στην περιοχή.
Οι ΗΠΑ θα συσφίξουν τις σχέσεις τους με ΝΑΤΟ-ΕΕ
Σε αντίθεση με τον Τράμπ, ο Μπάϊντεν αναμένεται να οδηγήσει τις ΗΠΑ στο δρόμο των συμμαχιών, συσφίγγοντας τις σχέσεις μαζί τους.
Από πλευράς στρατιωτικών δαπανών, η Γερμανία τις αύξησε κατά 10% το 2019 και ανήλθαν σε 49,3 δισεκατομμύρια δολάρια. Αυτή ήταν η μεγαλύτερη αύξηση των δαπανών μεταξύ των κορυφαίων 15 χωρών στις στρατιωτικές δαπάνες για το 2019.
Η αύξηση των γερμανικών στρατιωτικών δαπανών μπορεί εν μέρει να εξηγηθεί από την αντίληψη για αυξημένη απειλή από τη Ρωσία, την οποία συμμερίζονται πολλά κράτη μέλη του Οργανισμού Συνθήκης του Βόρειου Ατλαντικού (ΝΑΤΟ).
Ταυτόχρονα, οι στρατιωτικές δαπάνες από τη Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο παρέμειναν σχετικά σταθερές.
Οι συνολικές στρατιωτικές δαπάνες και από τα 29 κράτη μέλη του ΝΑΤΟ ήταν 1035 δισεκατομμύρια δολάρια το 2019.
Από τα παραπάνω συνάγεται ότι το ΝΑΤΟ θα αποτελεί τον κυρίαρχο παίκτη στην Ευρωπαϊκή Ήπειρο, με την Γερμανία να προσπαθεί να αποκτήσει και σημαντική στρατιωτική βαρύτητα στους κόλπους της συμμαχίας, ανάλογη της οικονομικής της πρωτοκαθεδρίας στην ΕΕ.
Μ. Βρετανία και Γαλλία θα αποτελούν αξιόπιστους γεωπολιτικούς παίκτες εντός ΕΕ αλλά και στη συνορεύουσα γεωγραφική περιφέρεια αυτής.
Η Ρωσία θα αποτελεί γεωπολιτικό παίκτη στον περίγυρό της, αλλά και στην Μ. Ανατολή μέσω Συρίας και εσχάτως στη Λιβύη.
Η πορεία των σχέσεων ΗΠΑ-Ιράν
Ο Μπάϊντεν υποσχέθηκε τον Σεπτέμβριο ότι θα επαναφέρει τις ΗΠΑ στην πυρηνική συμφωνία P5 + 1 με το Ιράν, εάν το Ιράν επιστρέψει στη συμμόρφωση.
Αυτό μπορεί όμως να είναι μια προεκλογική υπόσχεση, που θα πιεστεί να μην τηρήσει από τα εχθρικά προς το Ιράν μέλη του Κογκρέσου, λόγω οικονομικών επιπτώσεων που θα έχει κάτι τέτοιο.
Γιατί εάν οι ΗΠΑ επιστρέψουν στην πυρηνική συμφωνία, αυτό θα έχει σαν αποτέλεσμα τα 3,8 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως του Ιράν να διατίθενται στην αγορά με αποτέλεσμα την δραστική μείωση των τιμών του.
Οι ΗΠΑ πιθανότατα θα προσπαθούσαν να πιέσουν τον ΟΠΕΚ για περισσότερες περικοπές για να αποφευχθεί η αστάθεια των τιμών, αλλά αυτό δεν είναι εύκολο να γίνει.
Ο γερουσιαστής Bob Menendez (D-NJ) πρότεινε στον Μπάϊντεν ότι θα πρέπει να ακολουθήσει μια «σκληρότερη» πολιτική αναφορικά με το Ιράν, η οποία θα μπορούσε να καθυστερήσει την επαναφορά του ιρανικού πετρελαίου στην αγορά.
Ωστόσο παρά τις προθέσεις Μπάϊντεν πολλά θα εξαρτηθούν από τις προθέσεις του Ιράν, στο οποίο επισημαίνεται ότι θα διεξαχθούν εκλογές το καλοκαίρι.
Το τρίγωνο ΗΠΑ-Ελλάδα-Τουρκία
Η εκλογή Μπάϊντεν αναμένεται να διαφοροποιήσει τη στάση των ΗΠΑ έναντι της Τουρκίας και ιδιαίτερα κατά του Ερντογάν, ο οποίος έχαιρε της «ασυλίας» του Τράμπ.
Ο νέος Πρόεδρος θα κληθεί να διαχειριστεί πολλά καυτά θέματα αναφορικά με την Τουρκία, όπως η επιβολή κυρώσεων λόγω των S-400, το θέμα του Ινσιρλίκ, η χαλιναγώγηση της τουρκικής προκλητικότητας σε Α. Μεσόγειο και Αιγαίο, η τουρκική επιθετικότητα σε Συρία και Λιβύη, οι σχέσεις Τουρκίας με τους Κούρδους, η εμπλοκή της στο Ναγκόρνο Καραμπάχ.
Εκτίμηση είναι ότι θα προσπαθήσει ο Μπάϊντεν να «συνετίσει» τον Ερντογάν, πράγμα δύσκολο, αφού πιστεύω ότι παρά τις πιέσεις, οικονομικές κυρίως που θα του ασκηθούν ο Τούρκος Πρόεδρος δεν θα ενδώσει συνεχίζοντας την επιθετική πολιτική του.
Παράλληλα όμως οι ΗΠΑ ενδέχεται να προβούν σε κάποιες κινήσεις καλής θέλησης προς τον Ερντογάν σε μια νέα προσπάθεια να την επαναφέρουν και ουσιαστικά στους κόλπους των συμμαχικών χωρών.
Αν ο Ερντογάν δεν ενδώσει, τότε οι ΗΠΑ θεωρώ πολύ πιθανόν να ενισχύσουν τα κόμματα της αντιπολίτευσης στην Τουρκία τα οποία θα επιχειρήσουν να εκμεταλευθούν την κακή οικονομική κατάσταση της χώρας, αποδυναμώνοντας τον Ερντογάν και απαιτώντας πρόωρες εκλογές.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Έτοιμη για παρέμβαση στο Αιγαίο η Γαλλία - Πολεμικό πλοίο παρακολουθεί στενά τους Τούρκους
Αναφορικά με την Ελλάδα, αναμένεται ο νέος Πρόεδρος να συνεχίσει την σύσφιξη των ήδη πολύ καλών σχέσεων με τη χώρα μας, η οποία θα πρέπει να εμβαθύνει ακόμη περισσότερο στο σχηματισμό συμμαχικών σχέσεων με χώρες φίλα προσκείμενες σε ΗΠΑ και Ισραήλ.
Ιδιαίτερα με το Ισραήλ το οποίο οι ΗΠΑ φυλάνε ως κόρη οφθαλμού, υπερεξοπλίζοντάς το, θα πρέπει η Ελλάδα να αντιληφθεί ότι η περαιτέρω συμμαχία μαζί του μόνο οφέλη έχει να προσφέρει.
Κλείνω λέγοντας ότι ο Μπάϊντεν θα επιχειρήσει ουσιαστικά και όχι μόνο λεκτικά να πιέσει τον Ερντογάν να σταματήσει τις προκλήσεις σε βάρος μας σε Αιγαίο και ΝΑ Μεσόγειο. Αν θα το πετύχει είναι συνισταμένη πολλών παραγόντων με κυριότερο τον Ερντογάν ο οποίος θεωρώ πιθανόν ότι θα παραμείνει ανυποχώρητος με ότι αυτό συνεπάγεται για τις περαιτέρω εξελίξεις.
