To F-35 Lightning II Joint Strike Fighter εκτιμάται ότι είναι το πιο ακριβό οπλικό σύστημα στην ανθρώπινη ιστορία, με βάση το προβλεπόμενο κόστος καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής του, περίπου 1,5 τρισεκατομμύρια δολάρια (406 δισεκατομμύρια δολάρια για το αεροσκάφος, τα υπόλοιπα σε λειτουργικά έξοδα) - και αυτό πριν λάβουμε υπόψιν τις ατέρμονες υπερβάσεις κόστους.
Θα μπορούσε να υποστηριχθεί ότι υπάρχει κάποια λογική σε αυτό. Οι Ηνωμένες Πολιτείες δαπανούν περισσότερα χρήματα στον στρατό από οποιαδήποτε άλλη χώρα (αν και μερικοί ξοδεύουν μεγαλύτερο ποσοστό του ΑΕΠ), και οι ΗΠΑ έχουν καταστήσει την αεροπορική δύναμη ως κύριο στρατιωτικό μέσο προβολής ισχύος τις τελευταίες δεκαετίες. Επιπρόσθετα, διάφορες παραλλαγές του F-35 είναι έτοιμες να εξοπλίσουν την Πολεμική Αεροπορία, το Ναυτικό και τους Πεζοναύτες για το μεγαλύτερο μέρος του εικοστού πρώτου αιώνα. Μάλιστα, τα F-35 θα υπηρετήσουν στις αεροπορικές δυνάμεις ή τα ναυτικά της Αυστραλίας, του Βελγίου, της Δανίας, του Ισραήλ, της Ιταλία, της Ιαπωνία, της Ολλανδίας, της Νορβηγία, της Νότια Κορέα και, αν δεν αλλάξει κάτι, της Τουρκία - με περισσότερες χώρες να είναι πολύ πιθανόν να αγοράσουν το μαχητικό.
Ωστόσο, το πρόγραμμα F-35 έχει κακοδιαχειριστεί σε κακουργηματικό βαθμό, με συνεχής υπερβάσεις στον προϋπολογισμό και σημαντικές καθυστερήσεις στα χρονοδιάγραμμα παράδοσης. Σήμερα η Lockheed παραδίδει F-35s που δεν έχουν πλήρη λειτουργία και τα οποία θα πρέπει να αναβαθμιστούν εκ των υστέρων, όταν τελικά είναι έτοιμα νέα εξαρτήματα και συστήματα. Καταγράφοντας όλα τα κακώς κείμενα στη διαδικασία προμηθειών των F-35 θα μπορούσε να αποτελέσει αντικείμενο πολλών άρθρων.
Αλλά στο τέλος της ημέρας, όσο κακοδιαχειριόμενο και αν είναι το πρόγραμμα, ένα ερώτημα είναι αυτό που μετράει είναι το F-35 τουλάχιστον ένα καλό μαχητικό αεροσκάφος;
Ελεύθερος σκοπευτής και όχι ξιφομάχος
Για να μην μακρηγορήσουμε, τα περισσότερα προβλήματα του F-35 έχουν ως αφετηρία την απόφαση το ίδιο αεροσκάφος να εξυπηρετήσει τις ανάγκες τόσο της Αεροπορίας, όσο του Ναυτικού και των Πεζοναυτών. Πιο συγκεκριμένα, η επιμονή των πεζοναυτών στο ότι το δικό τους F-35 θα πρέπει να έχει οπωσδήποτε δυνατότητα κάθετης απογείωσης, προκάλεσε πονοκέφαλο στις κατασκευάστριες εταιρίες και τις ώθησε σε τροποποιήσεις και αλλαγές στο σχέδιο και την δομή του αεροσκάφους, προκειμένου να ικανοποιηθούν οι Πεζοναύτες θυσιάζοντας μια σειρά άλλων δυνατοτήτων.
Το πρόσθετο βάρος και η πιο ογκώδης άτρακτος που είναι απαραίτητες για την κάθετη απογείωση του F-35B, μείωσαν δραστικά σε όλες τις παραλλαγές του F-35τα όρια απόδοσης σε σημείο που αυτά να είναι αντικειμενικά κατώτερα από αυτά μαχητικών 4ης γενιάς όπως τα F-16 και τα F-15 που προορίζονται να αντικαταστήσουν.
Το F-35 έχει μέγιστη ταχύτητα 1.6 Mach, σε σύγκριση με τα 2 και 2.5 Mach των F-16 και F-15 αντίστοιχα. Το ανώτατο υψομετρικό όριο πτήσης είναι τα πενήντα χιλιάδες πόδια, σε σύγκριση με τα εξήντα χιλιάδες για τα άλλα μοντέλα. Το 2015, η Πολεμική Αεροπορία εξέτασε το F-35 σε μια αερομαχία εκ του σύνεγγυς εναντίον ενός F-16D με εξωτερικές δεξαμενές καυσίμων. Ο δοκιμαστής πιλότος του F-35 παραπονέθηκε ότι το αεροσκάφος δεν μπορούσε να ανταγωνιστεί στους ελιγμούς και ότι ήταν λιγότερο ενεργειακά αποδοτικό από τον πιο ευκίνητο αντίπαλό του.
Αυτή η κριτική δεν σημαίνει ότι το F-35 είναι ένα άθλιο αεροσκάφος. Παρ 'όλα αυτά, το F-35 Lightning παραμένει λιγότερο βελτιστοποιημένο κινηματικά για αερομαχίες εκ του σύνεγγυς από τα περισσότερους μαχητικά τέταρτης γενιάς.
Η Πολεμική Αεροπορία και η Lockheed, ωστόσο, επιμένουν ότι το F-35 δεν έχουν σκοπό να εμπλέκονται σε αερομαχίες εντός του οπτικού επιπέδου. Εξάλλου, τα stealth αεροσκάφη είναι περισσότερο αόρατα όταν βρίσκονται σε μεγαλύτερη απόσταση από τους αντιπάλους τους - και νέοι πύραυλοι μεγάλου βεληνεκούς, όπως ο AIM-120D ή ο βρετανικός Meteor που μπορεί να χτυπήσουν τους εχθρούς μέχρι εκατό μίλια μακριά, επιτρέπουν σε ένα F-35 να γλιστρήσει πίσω από τα εχθρικά αεροσκάφη και να τα πλήξει με βλήματα χωρίς να χρειάζεται να τα πλησιάσουν. Μια τέτοια στρατηγική ενισχύεται από τα ανώτερα χαρακτηριστικά των ενεργητικά ραντάρ ηλεκτρονικής σάρωσης των ΗΠΑ.
Υπό αυτό το πρίσμα, γίνεται κατανοητό ότι τα F-35 λειτουργούν περισσότερο ως ένα είδος ελεύθερου σκοπευτή στις μάχες του αέρα, παρακολουθώντας το θήραμά τους από απόσταση μέχρι να έχουν μια καλή γωνία βολής, εκτοξεύοντας τα όπλα τους και στη συνέχεια να απεμπλέκονται πριν ο εχθρός (πιθανώς ταχύτερος και πιο ευκίνητος) έχει την ευκαιρία να έρθει αρκετά κοντά για να τα εντοπίσει και να αντιδράσει.
Κανένα stealth μαχητικό δεν έχει καταρρίψει άλλο μαχητικό σε πραγματική μάχη και οι πύραυλοι αέρος-αέρος μεγάλης εμβέλειας έχουν χρησιμοποιηθεί μόνο λίγες φορές, οπότε η απόδοση των F-35 έναντι των μαχητικών τέταρτης γενιάς βασίζεται περισσότερο στην θεωρία, παρά στην πράξη. Η Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ θεωρεί ότι η στρατηγική αυτή έχει επικυρωθεί από τα αποτελέσματα επανειλημμένων ασκήσεων εναέριας μάχης στα οποία τα stealth μαχητικά διαπρέπουν έναντι ταχύτερων, πιο ευκίνητων μαχητικών 4ης γενιάς. Και λόγω της χαμηλής παρατηρησιμότητας του, το F-35 μπορεί να επιλέξει πότε να εμπλακεί και πότε να αποσυρθεί μακριά από επικίνδυνους αντιπάλους.
Οι επικριτές των F-35 επισημαίνουν επίσης ότι η μυστικότητα τους, δεν θα εμπόδιζε την ανίχνευση τους, αν ο εχθρός βρισκόταν σε κοντινή απόσταση, καθώς τα stealth μαχητικά αρχίζουν να εμφανίζονται στα ραντάρ στόχευσης της συχνότητας Χ, όταν η απόσταση είναι αρκετά μικρή. Επιπλέον, αν και έχουν βελτιστοποιηθεί για ελάχιστη καταγραφή υπερύθρων, τα μαχητικά stealth παραμένουν ανιχνεύσιμα μέσω συστημάτων υπέρυθρης αναζήτησης και παρακολούθησης (IRST).
Τέλος, τα stealth μαχητικά μπορούν να εντοπίζονται χρησιμοποιώντας ραντάρ χαμηλού εύρους ζώνης, τα οποίοι συνήθως βρίσκονται σε επίγειες εγκαταστάσεις. Τέτοια ραντάρ δεν έχουν την ικανότητα να εμπλακούν με ένα μαχητικό stealth με πυραύλους από απόσταση, αλλά θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για να κατευθύνουν μαχητικά για να αναχαιτίσουν τα F-35 ή για να τους στήσουν ενέδρες. Η τελευταία τεχνική χρησιμοποιήθηκε στην Γιουγκοσλαβία το 1999, όταν καταρρίφθηκε ένα F-117.
Τέλος, προκειμένου να μεγιστοποιήσει τις stealth ικανότητες του το F-35 δεν μπορεί να φέρει εξωτερικό οπλισμό, ούτε εξωτερικές δεξαμενές καυσίμων. Έτσι περιορίζεται σημαντικά το οπλοστάσιο που μπορεί να φέρει (4 ή έξι πύραυλοι κρυμμένη στην κοιλία του αεροσκάφους), αλλά και η επιχειρησιακή του εμβέλεια, γεγονός που ενδεχομένως να θέσει σε κίνδυνο τα αεροπλανοφόρα από τα οποία θα επιχειρεί από πυραύλους μεσαίου και μεγάλο βεληνεκούς.
Το Πεντάγωνο και οι εταίροι του προγράμματος, ελπίζουν ότι οι μη-δοκιμασμένοι σε μάχη (τουλάχιστον εναντίον αντάξιων αντιπάλων) πύραυλοι μεγάλου βεληνεκούς και οι stealth ικανότητες του αεροσκάφους, μαζί με την δυνατότητα διασύνδεσης του στόλου αεροσκαφώνκαι τον διαμοιρασμό δεδομένων σε τακτικό και επιχειρησιακό επίπεδο σε πραγματικό χρόνο, θα αντισταθμίσουν τις ελλείψεις τους στα άλλα επίπεδα. Παρ’ όλα αυτά, ένα είναι σίγουρο ότι τα F-35 θα επιχειρούν για αρκετά χρόνια μαζί με όλα τα αεροσκάφη που επρόκειτο να αντικαταστήσουν, μέχρι να διαβεβαιωθούμε για την ικανότητα και αξιοπιστία του.
