Για τους στρατηγούς των ΗΠΑ που είδαν τα drones να εμφανίζονται στη Μέση Ανατολή, η χρήση τους στην Ουκρανία δεν αποτελεί έκπληξη.
Η εξοικείωση των αμερικανικών Ενόπλων Δυνάμεων με τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη μετράει πολλές δεκαετίες, καθώς χρησιμοποιήθηκαν ήδη στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, στη συνέχεια στον Πόλεμο της Κοράς και πιο πρόσφατα στους πολέμους του Ιράκ και του Αφγανιστάν, για επιτήρηση και χτυπήματα ακριβείας.
Ωστόσο, σε ρεπορτάζ του Business Insider αναδεικνύεται πως ο πόλεμος στην Ουκρανία αποκάλυψε για πρώτη φορά στη πράξη πως η μαζική χρήση των drones έχει κάνει πιο δύσκολη την κίνηση και την απόκρυψη στο πεδίο της μάχης, και τα πλάνα που καταγράφουν συχνά εξαπλώνονται ευρέως, παρέχοντας μια άνευ προηγουμένου άποψη ενός σύγχρονου πολέμου.
Η χρήση τους στην Ουκρανία επιβεβαιώνει την άφιξη μιας νέας εναέριας απειλής που πρόκειται να αμφισβητήσει την ικανότητα των αμερικανικών στρατευμάτων να πολεμούν και να επιβιώνουν σε μελλοντικές συγκρούσεις.
Βέβαια ήδη ο πόλεμος Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν το 2020 έδειξε τις δυνατότητες των drones. «Νομίζω ότι τα μάτια των ανθρώπων κάπως άνοιξαν και είπαν: «Ω, ουάου, κάπως έτσι μπορεί να μοιάζει αυτό», είχε δηλώσει σε συνέντευξη Τύπου η υφυπουργός Άμυνας για θέματα Πολιτικής των ΗΠΑ Μάρα Κάρλιν στους δημοσιογράφους.
Αυτός ο σύντομος πόλεμος ήταν «το πρώτο εργαστήριο που άρχισε να παρακολουθεί πώς αυτό θα μπορούσε να έχει αντίκτυπο σε μια σύγκρουση όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιήθηκαν οι πλατφόρμες», είπε ο Κάρλιν. «Προφανώς, τώρα το έχουμε δει πάρα πολύ, και αυτό είναι πραγματικά, πραγματικά αξιοσημείωτο».
Κανένας ουρανός δεν είναι «ασφαλής» για τους Αμερικάνους
Το πρόβλημα με τα drones είναι η δύσκολία εύρεσης αντίμετρων. Μερικά μπορούν να αντιμετωπιστούν με τη χρήση απλών παραδοσιακών όπλων αεράμυνας, όπως για παράδειγμα οι αμερικανικοί πύραυλοι Patriot. Αλλά αυτό έχει συχνά ένα υπερβολικό κόστος, αν σκεφτεί κανείς ότι ένας Patriot κοστίζει 3 εκατ. δολ. τη στιγμή που ένα drone αγοράζεται για μερικές χιλιάδες δολάρια.
Ένα επιπλέον πρόβλημα είναι ότι ενώ τα μεγάλα drones γίνονται ορατά, «το πρόβλημα, στη πραγματικότητα, σου το δημιουργούν τα μικρότερα και τα μεσαία», σύμφωνα με τον απόστρατο στρατηγό των Πεζοναυτώ Κένεθ Φράνκλιν ΜακΚένζι.
Η αεροπορική υπεροχή που «απολαμβάνουν» τα αμερικανικά στρατεύματα από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο «δεν ισχύει πλέον» στη Μέση Ανατολή, πρόσθεσε ο ΜακΚένζι. «Μπορεί να εμφανιστούν πράγματα στον ουρανό που μπορεί ή δεν μπορείτε να καταρρίψετε στις δικές σας βάσεις και εγκαταστάσεις, και αυτό είναι ένα πρόβλημα».
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
AI drone κέρδισε τους καλύτερους πιλότους σε αγώνα!
Το ίδιο επισημαίνει και ο στρατηγός Ρίτσαρντ Κλαρκ, ο οποίος ηγήθηκε της Διοίκησης Ειδικών Επιχειρήσεων των ΗΠΑ. «Είμαι στον στρατό για 38 χρόνια και σε όλη μου την περίοδο στον στρατό -σε πεδία μάχης στο Ιράκ και το Αφγανιστάν [και] τη Συρία- δεν χρειάστηκε ποτέ να κοιτάξω ψηλά. Τώρα, με τα πάντα, από τετρακόπτερα που είναι πολύ μικρά έως πολύ μεγάλα μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα, δεν θα έχουμε πάντα αυτή την πολυτέλεια». Ο πολλαπλασιασμός των τροποποιημένων drones και η ευρεία ανάπτυξη μεγαλύτερων μη επανδρωμένων εναέριων οχημάτων ήταν μια νέα πρόκληση για τα χερσαία στρατεύματα των ΗΠΑ, τα οποία είχαν πάντα την ασφάλεια των αιθέρων ήδη από την εποχή του Πολέμου στη Κορέα.
Πότε «ξύπνησε» το Πεντάγωνο
Η απειλή των drones εμφανίστηκε τη στιγμή που ο αμερικανικός στρατός ξεφορτωνόταν μονάδες αεράμυνας μικρής εμβέλειας που είχαν από καιρό ανατεθεί στα τμήματα του για την προστασία από αεροσκάφη σταθερών πτερύγων και ελικόπτερα. Ο Στρατός απέσυρε τα βασικά επίγεια αντιαεροπορικά του συστήματα μετά τον Ψυχρό Πόλεμο και άρχισε να απενεργοποιεί πολλές από τις μονάδες αεράμυνας μικρής εμβέλειας στα μέσα της δεκαετίας του 2000.
Το σκεπτικό ήταν να απελευθερωθούν πόροι για άλλες προτεραιότητες, επειδή η ηγεσία πίστευε ότι η Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ μπορούσε να διατηρήσει την αεροπορική υπεροχή, ανέφερε η Υπηρεσία Ερευνών του Κογκρέσου.
Φαίνεται όμως ότι αυτό δεν την οφέλησε.
Μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 2010, η υπηρεσία σπεύδει να καλύψει τα κενά της στον τομέα της αεράμυνας, δημιουργώντας την Ομάδα Ασύμμετρου Πολέμου (Asymmetric Warfare), η οποία θα εκπαίδευε στρατεύματα στο Ιράκ για την αντιμετώπιση των drones.
«Έζησα την πρώτη μου αεροπορική επίθεση με drone κοντά στη Μοσούλη το 2016», έχει δηλώσει ο στρατηγός Stephen Townsend. «Το Ισλαμικό Κράτος ανακάλυψε πώς να οπλίσει τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη του και να μας επιτεθεί είτε με μη επανδρωμένα αεροσκάφη φορτωμένα με εκρηκτικά είτε με drones που έριξαν τροποποιημένα πυρομαχικά, είπε ο Τάουνσεντ. «Έγιναν αρκετά περίπλοκοι και έπρεπε να μάθουμε πώς να αντιμετωπίζουμε αυτήν την απειλή το 2016».
Το Ισλαμικό Κράτος εξαπέλυε δεκάδες επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη το μήνα στο βόρειο Ιράκ και τη Συρία έως το 2017. Τα αμερικανικά στρατεύματα και οι ιρακινοί εταίροι τους προσαρμόστηκαν με νέες τακτικές και νέα τεχνολογία, αλλά τα αμερικανικά στρατεύματα στη βορειοανατολική Συρία εξακολουθούσαν να αντιμετωπίζουν επιθέσεις από τροποποιημένα drones στις αρχές του 2020.
Ο διευθυντής του Γραφείου Συστημάτων Αντι-μη επανδρωμένων αεροσκαφών (JCO) υποστράτηγος Sean Gainey, έχει δηλώσει ότι το έργο της υπηρεσίας του JCO «διαμορφώθηκε κυρίως πάνω στο τι έχουμε δει στη Μέση Ανατολή, επειδή πραγματικά εκεί βρίσκεται και το μεγαλύτερο μέρος της απειλητικής δραστηριότητας των drones».
Η ώρα της Ουκρανίας
Ωστόσο, σήμερα, οι μάχες στην Ουκρανία παρείχαν «ενίσχυση και επικύρωση» των όσων έμαθαν τα αμερικανικά στρατεύματα για τα drones στη Μέση Ανατολή, είπε ο Gainey, απηχώντας τους ηγέτες του στρατού που λένε ότι ο πόλεμος των drones στην Ουκρανία επηρεάζει τον σχεδιασμό τους – ιδιαίτερα για τον τρόπο αντιμετώπισης των επιθετικών ρωσικών drones που η Ρωσία έχει χρησιμοποιήσει ευρέως.
«Σε ορισμένες περιπτώσεις, ναι, αυτά που στέλνουμε στην Ουκρανία θα ενταχθούν επίσης στα μελλοντικά μας σχέδια», δήλωσε ο Ντάγκλας Μπους, αξιωματούχος του αμερικανικού υπουργείου Άμυνας, σε συνέντευξη Τύπου στις αρχές Αυγούστου. Ο Μπους επεσήμανε το νέο πρόγραμμα Low Altitude Stalking and Strike Ordnance, το οποίο στοχεύει στην ανάπτυξη περιπλανώμενων πυρομαχικών, ένα είδος εναέριου όπλου με ενσωματωμένο πυρομαχικό, το οποίο μπορεί να περιπλανηθεί γύρω από την περιοχή στόχο μέχρι να εντοπιστεί ένας στόχος, τον οποία στη συνέχεια χτυπάει.
Ο Μπους τόνισε επίσης την ανάγκη για διαφορετικά συστήματα «δεδομένης της ποικιλομορφίας της απειλής» που θέτουν τα drones. «Σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως οι ομάδες κατά των μη επανδρωμένων αεροσκαφών της Ουκρανίας οπλισμένες με πολυβόλα και εξοπλισμό νυχτερινής όρασης, η χαμηλή τεχνολογία λειτουργεί μια χαρά», είπε ο Μπους, προσθέτοντας ότι ο ηλεκτρονικός πόλεμος ήταν «πολύ αποτελεσματικός» εναντίον μικρών drones που χρησιμοποιούνται τόσο από τη Ρωσία όσο και την Ουκρανία, «άρα θα πρέπει να μάθουμε από αυτό».
Ωστόσο, οι υψηλότερες απειλές, όπως τα ιρανικά drones, «δείχνουν ότι χρειάζεστε, σε ορισμένες περιπτώσεις, πιο ακριβά πυραυλικά συστήματα», πρόσθεσε ο Μπους. Η JCO έχει δοκιμάσει μια ποικιλία συστημάτων κατά drone τα τελευταία δύο χρόνια, που κυμαίνονται από μικροκύματα υψηλής ισχύος μέχρι κανόνια και πυραύλους. Φέτος, το γραφείο έχει δοκιμάσει αντίμετρα για μονόδρομα επιθετικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη που πετούν σε προγραμματισμένες διαδρομές. Το επόμενο έτος, σχεδιάζει να δοκιμάσει όπλα για την αντιμετώπιση επιθέσεων από σμήνη drone.
Οι μαζικές επιθέσεις των ρωσικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών, συχνά σε συνδυασμό με πυραύλους, έχουν απειλήσει να κατακλύσουν την ουκρανική αεράμυνα και το Πεντάγωνο ανησυχεί μήπως η Κίνα εξαπολύσει τέτοιες επιθέσεις κατά των αμερικανικών δυνάμεων στον Ειρηνικό. Το υπουργείο Άμυνας ανακοίνωσε πρόσφατα τη δική του πρωτοβουλία για την ανάπτυξη «πολλαπλών χιλιάδων» «αξιοποιήσιμων αυτόνομων συστημάτων» εντός δύο ετών σε μια ρητή προσπάθεια να αντιμετωπιστεί το μαζικό πλεονέκτημα της Κίνας.
«Πρέπει να συνεχίσουμε να αντιμετωπίζουμε αυτήν την εξελισσόμενη απειλή γιατί οι αντίπαλοί μας εξελίσσονται για να γίνουν πιο γρήγορα, να δημιουργήσουν πολλά και να είναι πιο αυτόνομα», είπε ο Michael Parent, στέλεχος της JCO. «Δεν υπάρχει καμία μαγική συνταγή. Δεν υπάρχει κανένα σύστημα που να μπορούμε να φωνάξουμε και να πούμε, «Αυτό είναι ένα σύστημα που θα νικήσει κάθε απειλή», είπε ο Parent στο Insider.
