Από τότε που η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία τον περασμένο Φεβρουάριο, υπάρχει μια σχεδόν συνεχής συζήτηση για το πυρηνικό οπλοστάσιο του Ρώσου Προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν και τι μπορεί να κάνει με αυτό. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, έχουν επανειλημμένα προειδοποιήσει ότι μια «αναστατωμένη» Ρωσία, μπορεί πράγματι να είναι πρόθυμη να χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα , και το ίδιο το Κρεμλίνο έχει εγείρει τακτικά το φάντασμα ενός πυρηνικού χτυπήματος.
Οι ανησυχίες ώθησαν ακόμη και κράτη κοντά στη Ρωσία, ιδίως την Κίνα, να προειδοποιήσουν τη Μόσχα να μην προχωρήσει σε πυρηνική ενέργεια.
Αυτό είναι το πλαίσιο στο οποίο πολλοί αναλυτές έχουν κατανοήσει την τελευταία ανακοίνωση του Πούτιν, να « αναστείλει » τη συμμετοχή στη συμφωνία New START. Ενώ η επιδείνωση του καθεστώτος ελέγχου των εξοπλισμών είναι σίγουρα λυπηρή από μόνη της, είναι η όχι και τόσο λεπτή υπενθύμιση για τις πυρηνικές δυνατότητες της Ρωσίας που ανησυχεί τους ανθρώπους στη Δύση.
Απειλές πυρηνικής κλιμάκωσης
Είναι προφανές ότι, ο κόσμος θα πρέπει να ανησυχεί πολύ για τις απειλές πυρηνικής κλιμάκωσης. Δεν υπάρχουν εγγυήσεις κατά της χρήσης πυρηνικών όπλων στην Ουκρανία και η προστασία από αυτό το καταστροφικό αποτέλεσμα, είναι κάτι που απαιτεί συνεχή επαγρύπνηση, σύνεση και στρατηγική ενσυναίσθηση.
Κάθε φορά που συζητείται η προοπτική ενός τρομερού αποτελέσματος στις Ηνωμένες Πολιτείες - είτε κατάρρευση της Ουκρανίας, ανθρωπιστική καταστροφή ή χρήση πυρηνικών όπλων- η αναπόφευκτη απάντηση είναι να αναρωτηθεί κανείς τι θα μπορούσε και τι πρέπει να κάνει η Ουάσιγκτον, για να αποτρέψει την καταστροφή.
«Πέρυσι, για παράδειγμα, ο απόστρατος στρατηγός Ντέιβιντ Πετρέους, υποστήριξε ότι θα ήταν αναλογικό για τον αμερικανικό στρατό να εξαλείψει όλες τις ρωσικές δυνάμεις στην Ανατολική Ουκρανία, την Κριμαία και τη Μαύρη Θάλασσα, ως απάντηση σε μια πυρηνική έκρηξη. Άλλοι έχουν υιοθετήσει παρόμοια μέσα αποτροπής», αναφέρει έγκριτο μέσο ενημέρωσης.
Αλλά η απειλή με μαζικά στρατιωτικά αντίποινα είναι η λάθος προσέγγιση, για την αποφυγή αυτού που ο Πρόεδρος Μπάιντεν δικαίως αποκάλεσε την προοπτική ενός καταστροφικού πυρηνικού «Αρμαγεδδώνα».
Πρώτον, υπάρχει ένα προφανές πρόβλημα αξιοπιστίας. Γιατί να πιστεύει ο Πούτιν ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πολεμήσουν εναντίον της Ρωσίας, ως απάντηση σε μια πυρηνική έκρηξη; Γιατί δεν θα καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η Ουάσιγκτον μπλοφάρει και ότι, δεν θα υπάρξει στρατιωτική απάντηση στη χρήση πυρηνικών όπλων στην Ουκρανία;
Αυτό σχετίζεται με ένα δεύτερο, σχετικό πρόβλημα: το πρόβλημα της ανάληψης περιττών και επικίνδυνων δεσμεύσεων. Εάν γίνει δεκτό ότι ο Πούτιν μπορεί να απορρίψει τις απειλές των ΗΠΑ για στρατιωτική επέμβαση, είναι πραγματικά προς το εθνικό συμφέρον των ΗΠΑ να αρθρωθεί μια πολιτική έναρξης του Τρίτου Παγκοσμίου Πολέμου, ως απάντηση στη χρήση πυρηνικών όπλων;
Σκεφτείτε τι θα συνέβαινε εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες εξαπέλυαν μαζικά συμβατικά πλήγματα σε ρωσικούς στρατιωτικούς στόχους, καταστρέφοντας σχηματισμούς αρμάτων μάχης, βυθίζοντας πλοία και σκοτώνοντας στρατιώτες, ναύτες και αεροπόρους.
Θα παρασυρόταν η Μόσχα σε υποταγή; Πιθανώς. Αλλά μπορεί επίσης να ανταποκριθεί ή να καταφύγει στη χρήση ακόμη περισσότερων πυρηνικών όπλων. Δεν θα υπήρχε τρόπος για τους ηγέτες στην Ουάσιγκτον να ελέγξουν τον ρυθμό ή την κλίμακα της κλιμάκωσης.
«Πυρηνικός Ρουβίκωνας»
Σύμφωνα με το μέσο ενημέρωσης, η διεξαγωγή ενός συμβατικού πολέμου κατά της Ρωσίας θα έθετε την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ σε ανεπανόρθωτο κίνδυνο. Οι πολιτικοί ηγέτες θα έχαναν κάθε πιθανότητα να ελέγξουν τη στρατιωτική κατάσταση. Η ασφάλεια των κοινωνιών σε όλη την Ανατολική, Κεντρική και Δυτική Ευρώπη θα τεθεί επίσης σε ακραίο κίνδυνο. Η Ουκρανία θα γινόταν ένα τοπίο κόλασης.
«Ευτυχώς, δεν είναι μόνο ο αμερικανικός λαός που έχει συμφέρον να αποτρέψει τον Πούτιν από τη χρήση όπλων μαζικής καταστροφής. Ο υπόλοιπος κόσμος έχει επίσης συμφέρον. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο, καθώς αυξάνεται ο κίνδυνος πυρηνικής κλιμάκωσης, η Ουάσιγκτον θα εξυπηρετούσε καλύτερα να ωθήσει άλλες κυβερνήσεις να κάνουν τις δικές τους (πιο αξιόπιστες) απειλές, για αντίποινα κατά της ρωσικής βαρβαρότητας», αναφέρει.
Πρέπει να ειπωθεί στον Πούτιν με βέβαιο τρόπο ότι, η παραβίαση του πυρηνικού ταμπού θα ήταν προσβολή εναντίον ολόκληρης της διεθνούς κοινότητας. Είναι σημαντικό για τον Πούτιν να γνωρίζει ότι η διέλευση του «πυρηνικού Ρουβίκωνα», θα είχε ως αποτέλεσμα την πλήρη απομόνωση και την απονομιμοποίησή του.
Πιο σοβαρά, ο κόσμος πρέπει να καταστήσει σαφές στον Πούτιν ότι, η χρήση πυρηνικών όπλων θα χειροτέρευε άσχημα την οικονομική κατάσταση, την εθνική ασφάλεια της Ρωσίας, ακόμη και την επιβίωση του παρόντος καθεστώτος. Ενώ υπάρχουν αυστηρά όρια σε αυτά που μπορούν να απειλήσουν οι Ηνωμένες Πολιτείες από την άποψη αυτή, άλλοι παράγοντες – η Ινδία και η Κίνα, ειδικά – έχουν τεράστια πολιτική, διπλωματική και οικονομική μόχλευση στη Μόσχα που πρέπει να τεθεί σε εφαρμογή.
Και οι δύο ηγέτες αυτών των χωρών, έχουν έντονο προσωπικό συμφέρον να αποτρέψουν την ομαλοποίηση των πυρηνικών όπλων που χρησιμοποιούνται στο πεδίο της μάχης. Είναι ρεαλιστικό να ελπίζουμε ότι, μπορεί να προειδοποιήσουν ιδιωτικά τη Μόσχα για τις προθέσεις τους να αποσύρουν τα «σωσίβια τους», σε περίπτωση πυρηνικής επίθεσης στην Ουκρανία.
Για αυτές τις χώρες και άλλες σαν αυτές, θα ήταν μια υπαρξιακή απειλή να αντιμετωπίσουν έναν κόσμο όπου ο πυρηνικός εκβιασμός γίνεται κοινός τόπος και η διάδοση γίνεται πιο δύσκολο να συγκρατηθεί.
Για σχεδόν 80 χρόνια, το πυρηνικό ταμπού παραμένει ισχυρό. Κάθε κυβέρνηση επωφελήθηκε από αυτήν την de facto απαγόρευση των πυρηνικών επιθέσεων. Αυτός είναι ο λόγος, για τον οποίο η αποτροπή του Πούτιν από τη χρήση πυρηνικών όπλων είναι υψίστης σημασίας, όχι μόνο για τις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά για ολόκληρη τη διεθνή κοινότητα.
Μπορεί ο Πούτιν να πιστέψει ότι η χρήση πυρηνικών όπλων θα επέφερε την πλήρη απομόνωσή του και την πιθανή κατάρρευση του καθεστώτος του στο εσωτερικό; Είναι ένας αποτρεπτικός παράγοντας που αξίζει η προσπάθεια, αλλά θα χρειαστεί παγκόσμια προσπάθεια, όχι μονομερείς απειλές από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
