Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, είχε ως αποτέλεσμα την πιο διαρκή μάχη αέρος-αέρος των τελευταίων δεκαετιών, με τον προπολεμικό στόλο της Ουκρανικής Πολεμικής Αεροπορίας με περίπου 110 επιχειρησιακά πολεμικά αεροσκάφη της Σοβιετικής εποχής, έναντι περίπου 1.200 μαχητικών αεροσκαφών της ρωσικής αεροπορικής δύναμης (VKS).
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Ειδική Ανάλυση: Γιατί η Τουρκία δεν θέλει η Ρωσία να καταλάβει πλήρως τα παραθαλάσσια εδάφη της Ουκρανίας στη Μαύρη θάλασσα
Πολλοί παρατηρητές πίστευαν ότι, αυτή η ανισορροπία δυνάμεων θα οδηγούσε σε μια μονόπλευρη και βραχύβια διαμάχη, όταν η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου.
Αλλά δεν συνέβη αυτό
Η ουκρανική Πολεμική Αεροπορία διασκορπίστηκε «σοφά», πριν από τον πόλεμο. Η Πολεμική Αεροπορία, υπέστη μόνο μέτριες απώλειες από τις αρχικές επιθέσεις της ρωσικής αεροπορικής βάσης. Εν τω μεταξύ, ουκρανικά πολεμικά αεροσκάφη πολεμούσαν εμφανώς από την πρώτη μέρα.
Σχεδόν έξι μήνες αργότερα, ουκρανικά και ρωσικά μαχητικά συνεχίζουν να πετούν, κυρίως με πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς, ενώ η αεροπορία και των δύο πλευρών παραμένει ενεργή σε χαμηλά υψόμετρα κοντά στην πρώτη γραμμή. Μετά από μεγάλες απώλειες στις αρχές του πολέμου, καμία πλευρά δεν είναι πρόθυμη να διεισδύσει βαθιά στον εχθρικό εναέριο χώρο.
Ωστόσο, οι απώλειες είναι βαριές, με τουλάχιστον 49 ρωσικά πολεμικά αεροσκάφη να έχουν επιβεβαιωθεί ότι χάθηκαν έως τις 30 Αυγούστου και 37 ουκρανικά. Οι πραγματικοί αριθμοί είναι σίγουρα υψηλότεροι. Όμως, η πλειονότητα των επαληθευμένων αποδίδεται σε επίγειες αεράμυνες, ενώ παραμένει εντελώς ασαφές πόσα πέφτουν σε αερομαχίες.
Το 19fortyfive , επιδιώκει να εντοπίσει τις απώλειες αεροσκαφών σταθερών πτερύγων που αποδίδονται σε αερομαχίες, με βάση τα τρέχοντα διαθέσιμα δημόσια στοιχεία, ενώ παράλληλα εξετάζει την τακτική και τεχνική δυναμική του αεροπορικού πολέμου πάνω από την Ουκρανία.
Ιστορικά, όλες οι αεροπορικές δυνάμεις ισχυρίζονται ότι είναι νικητές σε αερομαχίες. Αυτό το πρόβλημα είναι ακόμη χειρότερο, σε μια σύγκρουση που περιλαμβάνει εκτεταμένους πυραύλους εκτός οπτικού βεληνεκούς, όπου οι κάμερες όπλων, δεν μπορούν να καταγράψουν στοιχεία επιτυχούς κατάρριψης ή καταστροφής.
Το ρωσικό υπουργείο Άμυνας ισχυρίστηκε ότι, ο ρωσικός στρατός είχε καταρρίψει 278 ουκρανικά μαχητικά αεροσκάφη σταθερής πτέρυγας, περισσότερα από τα διπλάσια από αυτά που ήταν επιχειρησιακά στην Ουκρανική Πολεμική Αεροπορία πριν από τον πόλεμο!. Οι ισχυρισμοί του Κιέβου, για 234 ρωσικά αεροσκάφη που καταρρίφθηκαν επίσης δεν είναι αξιόπιστοι.
«Ως εκ τούτου, το 19fortyfive αγνοεί ως επί το πλείστον τους επίσημους ισχυρισμούς και εξετάζει μόνο τις καταρρίψεις που επιβεβαιώνονται είτε από Α) τις απώλειες που αναφέρθηκαν από το ίδιο το κράτος ή Β) βίντεο ή φωτογραφίες που αποδεικνύουν ότι ένα αεροσκάφος καταρρίφθηκε/καταστράφηκε ή Γ) μια αξίωση η απώλεια που σημειώθηκε σε αερομαχία. Αυτό είναι ένα ελάχιστο, αλλά ελάχιστα σίγουρο πρότυπο, καθώς υπάρχει περιθώριο για εσφαλμένη απόδοση ως προς την αιτία μιας συγκεκριμένης απώλειας», αναφέρει.
Όπως είναι λογικό, καμία πλευρά δεν επιθυμεί να αναφέρει τις δικές της απώλειες. Θλιβερά, αυτό σημαίνει ότι τα δεδομένα απώλειας προέρχονται κυρίως από αναφορές για πιλότους που σκοτώθηκαν σε μάχη ή από αναφορές σύλληψης αιχμαλώτων. Εμμέσως, αυτό σημαίνει ότι οι απώλειες αεροσκαφών που συνετρίβησαν σε φιλικό έδαφος, ή για τις οποίες το πλήρωμα επέζησε και δεν συνελήφθησαν, δεν αναφέρονται και επομένως υποεκπροσωπούνται.
Ρωσικές επιτυχίες
Τον πρώτο μήνα των εχθροπραξιών, δηλώσεις για Ουκρανούς πιλότους ανέφεραν μερικές φορές ότι έπεσαν σε μάχη αέρος-αέρος. Μετά τον Μάρτιο, τέτοιες λεπτομέρειες σταμάτησαν να δημοσιεύονται και μόνο μερικές ακόμη πιθανές απώλειες αέρος-αέρος μπορούν να συναχθούν, συνήθως με μη ικανοποιητική εμπιστοσύνη.
Οι περισσότερες ή όλες οι καταρρίψεις αέρος-αέρος, πιθανότατα αφορούσαν το μονοθέσιο μαχητικό Su-35S και το διθέσιο Su-30SM Flankers ,στα οποία έχουν ανατεθεί αποστολές αεροπορικής υπεροχής. Τα ρωσικά MiG-29 δεν έχουν αναπτυχθεί στην Ουκρανία, αν και τα αναχαιτιστικά MiG-31 και τα μαχητικά Su-27SM Flanker παίζουν προφανώς περιορισμένο, κυρίως αμυντικό ρόλο. Τα ρωσικά μέσα ενημέρωσης ισχυρίστηκαν ότι, ένα MiG-31 σημείωσε την πρώτη πτώση του τύπου στις 28 Απριλίου καταρρίπτοντας ένα ουκρανικό Su-24, αλλά δεν προσκόμισαν στοιχεία.
Τα πολυδιαφημισμένα ρωσικά μαχητικά stealth Su-57, φέρεται να έχουν χρησιμοποιηθεί μόνο για επιδρομές πυραύλων αντιστάθμισης , όχι για αεροπορική υπεροχή. Τεχνικά, τα Su-25 και Su-34 μπορούν να μεταφέρουν πυραύλους αέρος-αέρος για αυτοάμυνα, αλλά υπάρχουν ελάχιστες ενδείξεις ότι είναι οπλισμένα με αυτούς τους πυραύλους.
Την ημέρα έναρξης της εισβολής, ρωσικά πολεμικά αεροσκάφη έφθασαν στον ουρανό του Κιέβου και πραγματοποίησαν ως επί το πλείστον, ανεπιτυχείς επιδρομές σε ουκρανικές αεροπορικές βάσεις. Αυτό, έθεσε τη βάση για επιβεβαιωμένες εναέριες απώλειες.
Ο στόλος των υπερηχητικών βομβαρδιστικών Su-24M της Ουκρανίας, υπέστη εξαιρετικά βαριές απώλειες κατά τη διάρκεια του πολέμου, με τουλάχιστον 11 επιβεβαιωμένες καταστροφές. Δύο έχουν αποδοθεί σε ρωσικά μαχητικά σύμφωνα με μια φιλορωσική πηγή.
Ουκρανικές καταρρίψεις
Καθώς αναφορές και άλλοι λογαριασμοί μέσων ενημέρωσης Ρώσων πιλότων, σχεδόν ποτέ δεν αποδίδουν την αιτία/τις συνθήκες θανάτου, δεν είναι δυνατό να επιβεβαιωθούν οι ουκρανικοί ισχυρισμοί για καταρρίψεις αεροσκαφών μετά από αερομαχίες.
Επιπλέον, κάθε απώλεια ρωσικού αεροσκάφους που τεκμηριώνεται οπτικά από τις δυνάμεις της Ουκρανίας, αποδίδεται σε επίγειες αντιαεροπορικές άμυνες και όχι σε μαχητικά.
Ωστόσο, ορισμένες τεκμηριωμένες απώλειες μάχης στην Ουκρανία και ορισμένα ρωσικά πολεμικά αεροσκάφη που συνετρίβησαν, έχουν ανακαλυφθεί σε απομακρυσμένες περιοχές, μήνες αφότου, προφανώς καταρρίφθηκαν, αφήνοντας ασαφή την αιτιότητα.
Υπάρχουν και άλλοι εξέχοντες ισχυρισμοί που δεν περνούν από έλεγχο. Για παράδειγμα, ένα μεταγωγικό αεροσκάφος Il-76MD γεμάτο αλεξιπτωτιστές αναφέρθηκε ότι καταρρίφθηκε κοντά στο Vasylkiv από ένα Su-27 στις 25 Φεβρουαρίου, αλλά δεν βρέθηκαν ποτέ συντρίμμια.
Σύμφωνα με το 19fortyfive, Ουκρανικά αεροσκάφη κατέρριψαν επιτυχώς ρωσικούς πυραύλους κρουζ, που εκτοξεύτηκαν σε πόλεις της Ουκρανίας και χρησιμοποιήθηκαν για να κυνηγήσουν ρωσικά drones παρακολούθησης, χρησιμοποιώντας κατά προτίμηση πυραύλους μεσαίου βεληνεκούς που αναζητούν θερμότητα R-27T. Η Ρωσία ισχυρίζεται επίσης, ότι τα μαχητικά της έχουν κυνηγήσει ουκρανικά drones.
Τα επιθετικά και μεταφορικά ελικόπτερα είναι επίσης, πολύτιμοι και εξαιρετικά ευάλωτοι στόχοι ευκαιρίας, για ταχύτερα αεροσκάφη σταθερής πτέρυγας. Αξίζει να σημειωθεί ότι, ένα Su-35 καταγράφηκε να προσπαθεί να καταρρίψει ένα ουκρανικό ελικόπτερο Mi-14 πάνω από τον κόλπο της Οδησσού, αλλά δεν τα κατάφερε. Στη συνέχεια, καταρρίφθηκε το ελικόπτερο με πύραυλο, σκοτώνοντας έναν υψηλόβαθμο αξιωματικό του ναυτικού.
Συμπέρασμα
Είναι σημαντικό, να μην γίνεται υπερέκταση από ένα ημιτελές σύνολο δεδομένων που βασίζεται σε πηγές, με βαθιές προκατειλημμένες επιλογές. Ωστόσο, υποδηλώνει ότι τα τεχνικά πλεονεκτήματα των ρωσικών μαχητικών, (ειδικά τα ραντάρ μεγάλου βεληνεκούς και οι πύραυλοι πυροβολούν και ξεχάστε) λειτουργούν υπέρ τους.
Ωστόσο, οι αεροπορικές επιχειρήσεις και των δύο πλευρών, περιορίζονται γεωγραφικά από την ισχυρή επίγεια αεράμυνα της άλλης. Συνολικά, αυτό σημαίνει ότι η ρωσική αεροπορία δεν μπορεί να πιέσει το πλεονέκτημά της στον εναέριο χώρο που υπερασπίζεται η Ουκρανία για να διεκδικήσει αεροπορική υπεροχή. Αυτό επιτρέπει στην αεροπορία της Ουκρανίας, να συνεχίσει τις πτήσεις και να επιβάλει κόστος σε έναν εχθρό, με μεγαλύτερο αριθμό πιο προηγμένων πολεμικών αεροσκαφών.
