Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία είναι μια έντονη υπενθύμιση ότι, τα μέλη του ΝΑΤΟ της Ευρώπης πρέπει να ξοδέψουν πιο συνετά - και όχι απλώς να ξοδέψουν περισσότερα - για την ενίσχυση της συλλογικής τους άμυνας, ενάντια σε αδικαιολόγητη επιθετικότητα. Η μέχρι τώρα επιτυχία του Κιέβου στο να αμβλύνει τις ένοπλες δυνάμεις της Μόσχας, παρέχει έναν δείκτη ως προς το πού πρέπει να πάει τουλάχιστον μέρος της πρόσθετης επένδυσης και εστίασης, κυρίως σε συστήματα αέρος και αντιαεροπορικά καθώς και σε αυτά που μερικές φορές αποκαλούνται μαχητικά μέσα.
Οι ανάγκες είναι τόσο βραχυπρόθεσμες όσο και μεσο-μακροπρόθεσμες. Βραχυπρόθεσμα, η συνέχιση της βελτίωσης της αεροπορικής και πυραυλικής άμυνας θα ενίσχυε τη συμβατική αποτροπή των ευρωπαϊκών μελών του ΝΑΤΟ, παρέχοντας την ικανότητα καλύτερης αντιμετώπισης της απειλής βαλλιστικών πυραύλων κρουζ μικρού βεληνεκούς και μεγαλύτερου βεληνεκούς.
Και οι δύο τύποι συστημάτων έχουν χρησιμοποιηθεί ευρέως από τις ρωσικές δυνάμεις σε επιθέσεις στην Ουκρανία, αν και συχνά με αποσπασματική επιτυχία. Ωστόσο, η υπάρχουσα απειλή και το στρατιωτικό δόγμα της Ρωσίας είναι ξεκάθαρα. Και έτσι η καλύτερη άμυνα κατά των βαλλιστικών πυραύλων και των πυραύλων κρουζ, θα ωφελούσε επιχειρησιακά το ΝΑΤΟ και θα ενίσχυε περαιτέρω την αξιοπιστία της συμβατικής αποτροπής του. Οι κρίσιμες εθνικές υποδομές, διαφορετικά, θα μπορούσαν να γίνουν μια κρίσιμη ευπάθεια.
Η σημασία της δυνατότητας υποβάθμισης της επίγειας αεράμυνας ενός αντιπάλου υπογραμμίζεται επίσης από τον πόλεμο στην Ουκρανία. Οι ρωσικές προσπάθειες να θέσουν εκτός τα πυραυλικά συστήματα εδάφους-αέρος και το δίκτυο ραντάρ της Ουκρανίας φαίνονται αποσπασματικές, καθιστώντας τις ρωσικές αεροπορικές επιχειρήσεις πιο επικίνδυνες και περιορίζοντας την ελευθερία δράσης της.
Η καταστολή ή η καταστροφή της αντιαεροπορικής άμυνας του εχθρού, είναι τώρα μια αυξανόμενη προτεραιότητα για τις αεροπορικές δυνάμεις του ΝΑΤΟ σε οποιαδήποτε αντιπαράθεση με ομότιμους αντίπαλό τους, αντί να χρησιμοποιούν, ως επί το πλείστον, αεροπορική δύναμη για την υποστήριξη επίγειων δυνάμεων, όπως φαίνεται στις πρόσφατες επιχειρήσεις .
Μακροπρόθεσμα, η σημασία της διοίκησης και του ελέγχου έχει ενισχυθεί από τον πόλεμο της Ρωσίας, παράλληλα με την πρόσβαση σε ακριβή και έγκαιρα δεδομένα που προέρχονται από εναέρια και διαστημικά μέσα. Εάν η Φινλανδία και η Σουηδία γίνουν μέλη του ΝΑΤΟ, η συμμαχία πιθανότατα θα παρουσιάσει βελτίωση στην ποσότητα και την ποιότητα των δεδομένων σχετικά με τις ρωσικές διαθέσεις και τη στρατιωτική δραστηριότητα. Ωστόσο, θα χρειαστούν συνεχείς επενδύσεις από τα ευρωπαϊκά κράτη για την κάλυψη των απαιτήσεων ικανότητας, ειδικά δεδομένου ότι οι ΗΠΑ έχουν επίσης το βλέμμα τους σε πιθανά απρόοπτα με βάση τον Ειρηνικό.
Η Ευρώπη παραμένει σε μεγάλο βαθμό εξαρτημένη από τις ΗΠΑ για αυτού του είδους τη συλλογή και τον συντονισμό πληροφοριών. Επιπλέον, η ήπειρος θα χρειαστεί να ανακεφαλαιοποιήσει τους στόλους πολεμικών αεροσκαφών της. Αυτές οι μελλοντικές δυνατότητες, θα παραμείνουν πιθανότατα στην τοπική απογραφή για το μεγαλύτερο μέρος αυτού του αιώνα.
Η Ευρώπη έχει ήδη ξεκινήσει την ανάπτυξη μιας επόμενης γενιάς πολεμικών αεροσκαφών πολλαπλών ρόλων και κατάφερε να αποφύγει την επανάληψη της δεκαετίας του 1980, όπου εμφανίστηκαν τρία ανταγωνιστικά έργα: το γαλλικό Rafale, τα (δυτικά) γερμανικά, ιταλικά, ισπανικά και βρετανικά μαχητικά αεροσκάφη (τώρα Eurofighter Typhoon) και το σουηδικό JAS 39 Gripen.
Ωστόσο, δεν υπάρχει ευρωπαϊκή ομοφωνία, με τη Γαλλία, τη Γερμανία και την Ισπανία να επιδιώκουν το Future Combat Air System ή FCAS, ενώ το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ιταλία και η Σουηδία εμπλέκονται σε αυτό που ονομάζεται Tempest .
Η Γαλλία έχει το προβάδισμα στο FCAS, με το Ηνωμένο Βασίλειο παρόμοια, αναμφισβήτητα πιο ευνοϊκή θέση στο Tempest. Το Λονδίνο έχει επίσης κοιτάξει πέρα από την παραδοσιακή ευρωπαϊκή βάση εταίρων του, με την Ιαπωνία να εμπλέκεται όλο και περισσότερο με τα στοιχεία του έργου Tempest.
Ενώ δύο αντίπαλα έργα — αντί για ένα ενιαίο πανευρωπαϊκό μαχητικό αεροσκάφος — μπορούν να θεωρηθούν αναποτελεσματικά, τουλάχιστον βρίσκονται σε εξέλιξη. Εξακολουθεί να υπάρχει πιθανότητα τα δύο να συγχωνευθούν με κάποιο τρόπο , αν και το βιομηχανικό χάσμα μεταξύ των ομάδων παραμένει μεγάλο. Υπάρχει επίσης ένα ερώτημα πώς παίζονται οι γαλλογερμανικές πολιτικοβιομηχανικές σχέσεις.
Όσον αφορά το FCAS, δεν είναι χωρίς ένταση. Η επιλογή από τη Γερμανία του F-35 της Lockheed Martin για να αντικαταστήσει το Tornado στη δέσμευσή της στον πυρηνικό ρόλο του ΝΑΤΟ είναι απίθανο να ήταν δημοφιλής στο Παρίσι, παρόλο που η απόκτηση δεν αποτελεί πραγματική απειλή για τη γερμανική συμμετοχή στο πρόγραμμα FCAS.
