Στο νέο σενάριο που άνοιξε ο πόλεμος στην Ουκρανία, ο Ερντογάν προσπαθεί να απορρίψει τις εντάσεις με τις ΗΠΑ. Αυτή την εβδομάδα, έγινε η πρώτη συνάντηση σε επίπεδο αναπληρωτών υπουργών Εξωτερικών. Η επαναφορά των σχέσεων είναι απαραίτητη για την αναζωογόνηση της τουρκικής οικονομίας. Ο αναλυτής Soner Cagaptay, ανώτερος συνεργάτης στο Ινστιτούτο της Ουάσιγκτον αναφέρει: «Μια καλή σχέση με τις ΗΠΑ θα χρησίμευε επίσης ως μοχλός για πιο ειρηνικές σχέσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση».
Σύμφωνα με το asianews, Τουρκία και Ηνωμένες Πολιτείες κάνουν κάποιες τεχνικές δοκιμασίες συμφιλίωσης, αλλά «ο δρόμος είναι ακόμη μακρύς και, προς μεγάλη περιφρόνηση του Τούρκου Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, όλος ανηφορικός». Επίσης γίνεται μια προσπάθεια ανάδειξης προοπτικών κοινού ενδιαφέροντος, αλλά και καθιστώντας σαφές ότι, εάν υπάρξει εξομάλυνση των σχέσεων, αυτή θα γίνει σταδιακά και υπό προϋποθέσεις.
Η πρώτη συνάντηση του Στρατηγικού Μηχανισμού των ΗΠΑ πραγματοποιήθηκε αυτή την εβδομάδα στην τουρκική πρωτεύουσα. Η υφυπουργός Εξωτερικών της Άγκυρας Sedat Onal και η Αμερικανίδα ομόλογός της Victoria Nuland, με τις αντίστοιχες αντιπροσωπείες τους, συναντήθηκαν στην Άγκυρα για να επανεξετάσουν θέματα κοινού ενδιαφέροντος, συμπεριλαμβανομένης της οικονομικής και χρηματοοικονομικής συνεργασίας, της καταπολέμησης της τρομοκρατίας και περιοχών όπου συμπίπτουν περιφερειακά και παγκόσμια συμφέροντα.
Αν αναλογιστεί κανείς τι έχει κάνει η Τουρκία από το 2009, μέσω μιας αυτόνομης και συχνά ιδιωτικής εξωτερικής πολιτικής, ο τόνος της δήλωσης υποδηλώνει σχεδόν μια στροφή 180 μοιρών. «Ο πόλεμος στην Ουκρανία επανέλαβε μια αίσθηση ρεαλισμού στις σχέσεις με τη Ρωσία. Φαίνεται ότι η Τουρκία για άλλη μια φορά, παίρνει στα σοβαρά τις σχέσεις με τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ» είπε ο Soner Cagaptay.
Η Άγκυρα έχει τους δικούς της καλούς λόγους να το κάνει. Η τουρκική οικονομία διέρχεται μια πολύ λεπτή φάση. Το νόμισμα είναι εκτός ελέγχου εδώ και μήνες, ο πληθωρισμός σε ιστορικά υψηλά εδώ και 20 χρόνια και οι άμεσες ξένες επενδύσεις, άρα συμπαγές χρήμα, που δεν επηρεάζεται από την αστάθεια της αγοράς, επενδύεται σε υποδομές ή άλλα βασικά έργα για την ανάπτυξη της χώρας. Ο πόλεμος της Ρωσίας εναντίον της Ουκρανίας μπλόκαρε επίσης, αυτό που για την Άγκυρα είναι ένας ζωτικής σημασίας εμπορικός διάδρομος: η Μαύρη Θάλασσα. Λίγα πλοία περνούν από τον Βόσπορο όπως στις πιο δραματικές στιγμές της πανδημίας. Η Τουρκία χρειάζεται να τελειώσει ο πόλεμος, και μάλιστα γρήγορα. Από οικονομικής άποψης, είναι μια από τις χώρες που κινδυνεύουν να υποστούν μεγαλύτερη ζημιά. Και δεν είναι μόνο αυτό.
«Υπάρχει επίσης ένα στοιχείο εσωτερικής πολιτικής» συνεχίζει ο Cagaptay «Ο Ερντογάν θέλει να κερδίσει τις εκλογές του 2023. Μέχρι τώρα είχε επικεντρωθεί στην οικονομική ανάπτυξη. Ο πληθωρισμός είναι ο υψηλότερος εδώ και χρόνια και οι μακροοικονομικοί δείκτες είναι πολύ αρνητικοί. Αν και τα τελευταία 10 χρόνια, ήταν πολύ απασχολημένος με το να αλλάζει το επίσημο πρόσωπο της Τουρκίας και να την κάνει λιγότερο κοσμική και πιο ισλαμική, η εθνική οικονομία παραμένει πλήρως ενσωματωμένη με αυτήν της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μια καλή σχέση με τις ΗΠΑ, θα λειτουργούσε επίσης ως μοχλός για πιο ειρηνικές σχέσεις με τις Βρυξέλλες».
Ωστόσο, υπάρχει ένα αλλά. Πράγματι, υπάρχουν περισσότερα από ένα. Τα τελευταία χρόνια οι θέσεις των δύο χωρών έχουν αντιπαρατεθεί σε διάφορα κεφάλαια της εξωτερικής πολιτικής, ξεκινώντας από την προστασία των Ηνωμένων Πολιτειών από τους Κούρδους της Συρίας του YPG, μέχρι την Ανατολική Μεσόγειο και το ζήτημα του φυσικού αερίου. Έπειτα, υπάρχει αυτό που για τον Πρόεδρο Τζο Μπάιντεν είναι ένα σημείο χωρίς επιστροφή: οι S-400, το ρωσικό αμυντικό πυραυλικό σύστημα που αγόρασε η Τουρκία και πρέπει να διαλύσει.
Ο Μπάιντεν - καταλήγει ο Cagaptay - θέλει μια πιο μακρινή και επομένως λιγότερο τραυματική σχέση με την Τουρκία. Ωστόσο, θέλει ένα κατηγορηματικό πράγμα, δηλαδή την παραίτηση από τους S-400. «Οπότε ακόμα κι αν τα σημάδια είναι καλά, πάλι δεν μπορούμε να μιλήσουμε για ομαλοποίηση. Και αν δεν διαλυθεί ο κόμπος των S-400, θα είναι δύσκολο να υπάρξει πλήρης ανασύνθεση των σχέσεων».
