Ο στόλος της Μαύρης Θάλασσας του ρωσικού ναυτικού πιστεύεται ότι διαθέτει τέσσερα βελτιωμένα υποβρύχια κλάσης Kilo, το καθένα εξοπλισμένο με πυραύλους χερσαίας επίθεσης Kalibr που επιχειρούν στη Μαύρη Θάλασσα.
Από αυτά, το Rostov-na-Donu (B-237) φέρεται να διέσχισε τα Δαρδανέλια λιγότερο από δύο εβδομάδες πριν η Ρωσία ξεκινήσει την εισβολή της στην Ουκρανία. Το υποβρύχιο, το οποίο αποτελεί μέρος της 4ης Ανεξάρτητης Ταξιαρχίας Υποβρυχίων του Στόλου της Μαύρης Θάλασσας, τέθηκε σε υπηρεσία με το ρωσικό ναυτικό τον Δεκέμβριο του 2014.
Η ανάπτυξη του υποβρυχίου ήταν μέρος της συσσώρευσης ναυτικών δυνάμεων από τη Ρωσία πριν από την εισβολή στη Μαύρη Θάλασσα.
Δύο επιπλέον σκάφη κατηγορίας Project 636.3/βελτιωμένα Kilo – Stary Oskol (B-262) και Krasnodar (B-265) – φέρεται να βρίσκονται τώρα στο λιμάνι της ρωσικής ναυτικής βάσης Ταρτούς στη Συρία. Η Ρωσία διαθέτει επί του παρόντος εννέα από τα βελτιωμένα ντίζελ-ηλεκτρικά υποβρύχια, ενώ άλλα τέσσερα βρίσκονται υπό κατασκευή.
Διατήρηση μη πυρηνικής υποβρύχιας δύναμης
Σε αντίθεση με το Πολεμικό Ναυτικό των Ηνωμένων Πολιτειών, το οποίο έχει συμμετάσχει στην πυρηνική ενέργεια, το ρωσικό ναυτικό διατηρεί σήμερα μια υποβρύχια δύναμη που αποτελείται από ντίζελ και πυρηνικά υποβρύχια. Ο στόλος των υποβρυχίων ντίζελ της έχει θεωρηθεί κάτι παραπάνω από επαρκής για συγκρούσεις στην Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή, γεγονός που θα μπορούσε να εξηγήσει γιατί τέσσερα από τα σκάφη βρίσκονται τώρα στη Μαύρη Θάλασσα.
Με το παρατσούκλι υποβρύχιο «Black Hole» από το Ναυτικό των ΗΠΑ, το βελτιωμένο Kilo-class σημειώνεται ότι είναι εξαιρετικά αθόρυβο.
Το κύτος έχει περιγραφεί ότι έχει το κατά προσέγγιση σχήμα μιας σταγόνας νερού, το οποίο μείωσε σημαντικά την αντίσταση στο νερό σε σχέση με παλαιότερα σχέδια υποβρυχίων της εποχής του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Επιπλέον, ο αντιδραστήρας πρόωσης ήταν απομονωμένος σε μια βάση από καουτσούκ, έτσι δεν είχε επαφή με το κύτος, και αυτό εμπόδιζε τις δονήσεις να μετατραπούν σε θόρυβο που θα μπορούσε να συλληφθεί από έναν εχθρό.
Το πλοίο ήταν επίσης εξοπλισμένο με μια ανηχοϊκή επίστρωση για την περαιτέρω μείωση του θορύβου που προέρχεται από το υποβρύχιο, η οποία δίνει περιστασιακά στα υποβρύχια μια θολή εμφάνιση αισθητή στις φωτογραφίες. Για να βοηθήσει στη διατήρηση του υποβρύχιου stealth του, αναπτύχθηκε ένα σύστημα ανανέωσης αέρα για να διατηρεί το πλήρες πλήρωμα εφοδιασμένο με οξυγόνο για έως και 260 ώρες, παρέχοντας στο σκάφος υποβρύχια αντοχή σχεδόν δύο εβδομάδων.
Ανάπτυξη του Kilo
Το Σοβιετικό Ναυτικό σχεδίασε την αρχική έκδοση κλάσης Kilo, γνωστή και ως υποβρύχια Project 877, στις αρχές της δεκαετίας του 1980 για ανθυποβρυχιακό πόλεμο (ASW) καθώς και ανθυποβρυχιακό πόλεμο (ASuW) σε ρηχά παράκτια/παραθαλάσσια ύδατα. Για να διευκολυνθεί αυτός ο ρόλος, η κλάση Kilo είναι σημαντικά μικρότερη από τα τεράστια υποβρύχια βαλλιστικών πυραύλων της Ρωσίας, τα λεγόμενα boomers. Αρχικά προοριζόταν να εξυπηρετήσει τα ναυτικά των χωρών του Συμφώνου της Βαρσοβίας, αντικαθιστώντας τα παλαιότερα σκάφη κατηγορίας Whisky και Foxtrot.
Είκοσι τέσσερα υποβρύχια κλάσης Kilo λειτουργούσαν από τη Σοβιετική Ένωση στο τέλος του Ψυχρού Πολέμου, εκ των οποίων τα έντεκα φέρεται να λειτουργούν ακόμη από τη Ρωσία. Ένα από τα γερασμένα σκάφη πουλήθηκε στην Πολωνία, το οποίο και παραμένει σε λειτουργία, ενώ ένα άλλο πλέον σκάφος πουλήθηκε στη Ρουμανία. Επιπλέον 10 είχαν πουληθεί στην Ινδία, εννέα από τα οποία εξακολουθούν να λειτουργούν ενώ το δέκατο έπιασε φωτιά και βυθίστηκε στην προβλήτα τον Αύγουστο του 2013. Το Ιράν πιστεύεται ότι εκμεταλλεύεται τρία σκάφη κλάσης Kilo και η Αλγερία διαθέτει άλλα δύο. Η Κίνα έχει επίσης δύο από τα πρώην σοβιετικά υποβρύχια στο ναυτικό της που αγοράστηκαν μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου.
Το βελτιωμένο Kilo
Από την έναρξή της, η κλάση Kilo έχει επίσης βελτιωθεί σταθερά και αντιπροσωπεύεται από τρεις παραλλαγές: Project 877, Project 636 και το πιο πρόσφατο Project 636.3. Η τελευταία έκδοση αναπτύχθηκε για να αναζωογονήσει τη ρωσική υποβρύχια δύναμη μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης.
Το Project 636.3, το οποίο βρίσκεται σε υπηρεσία με τον Στόλο της Μαύρης Θάλασσας του Ρωσικού Ναυτικού, τροφοδοτείται από δύο γεννήτριες ντίζελ και μια ηλεκτρική κίνηση, δίνοντάς τους αρκετή ισχύ για να κάνουν δέκα κόμβους στην επιφάνεια και δεκαεπτά κόμβους κάτω από το νερό. Ενώ είναι στελθ, παραμένουν γρήγορα υποβρύχια με οποιαδήποτε έννοια της λέξης.
Ωστόσο, τα σκάφη έχουν εμβέλεια από έξι χιλιάδες έως 7.500 ναυτικά μίλια, που σημαίνει ότι από το αρχηγείο του ρωσικού βόρειου στόλου μπορούν να περιπολούν για χίλια ναυτικά μίλια και στη συνέχεια να πάνε στην Κούβα. Χάρη σε αυτό το σύστημα αναγέννησης αέρα θα μπορούσαν να παραμείνουν βυθισμένοι –αν χρειαστεί– για μεγάλο μέρος του ταξιδιού.
Χάρη στο stealth και την αντοχή του, εκτός από τους κυρίως ρόλους του ASW και ASuW, τα υποβρύχια του Project 636.3 μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν σε γενικές αποστολές αναγνώρισης και περιπολίας. Τα σκάφη είναι ικανά να ανιχνεύσουν ένα εχθρικό υποβρύχιο σε απόσταση τρεις έως τέσσερις φορές μεγαλύτερη από αυτή που μπορεί να ανιχνευθεί. Τα υποβρύχια διακρίνονται για την ικανότητά τους να λειτουργούν καλά σε ρηχά νερά, όπου ένα ζεύγος αγωγών στηρίξεων που τροφοδοτούνται από κινητήρες χαμηλής ταχύτητας πιθανότατα του επιτρέπουν να λειτουργεί πιο κοντά στον πυθμένα της θάλασσας.
Παρά την ηλικία του αρχικού σχεδιασμού, η βελτιωμένη κλάση Kilo παρέμεινε αιχμή του δόρατος στο σύγχρονο ρωσικό ναυτικό.
