Δύο εβδομάδες μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία, οι αναλυτές εντοπίζουν αμυδρές αναλαμπές συμβιβασμού μεταξύ Ρωσίας-Ουκρανίας
Η Ρωσική ρητορική "μαλάκωσε"
Οι συνομιλίες μεταξύ των υπουργών Εξωτερικών των δύο χωρών δεν προκάλεσαν καμία προφανή πρόοδο προς την κατάπαυση του πυρός την Πέμπτη, αλλά και μόνο το γεγονός ότι συναντήθηκαν άφησε ένα παράθυρο ανοιχτό για τον τερματισμό του πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας.
Ο Ουκρανός Ντμίτρο Κουλέμπα είπε ότι ο Ρώσος ομόλογός του Σεργκέι Λαβρόφ ανέφερε ότι δεν είχε την εξουσιοδότηση να διαπραγματευτεί ούτε μια 24ωρη κατάπαυση του πυρός ή έναν ανθρωπιστικό διάδρομο στη Μαριούπολη, την πολιορκημένη πόλη της νότιας Ουκρανίας που βρίσκεται κάτω από τα σφοδρά πυρά του ρωσικού πυροβολικού.
Ωστόσο, ο Λαβρόφ άφησε την πόρτα ανοιχτή για περαιτέρω συνομιλίες και μια ενδεχόμενη συνάντηση μεταξύ των προέδρων Βλαντιμίρ Πούτιν και Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
"Ελπίζω ότι αυτό θα καταστεί απαραίτητο κάποια στιγμή", είπε ο Λαβρόφ. "Αλλά πρέπει να γίνουν προπαρασκευαστικές εργασίες για αυτό."
Η θέση της Μόσχας ,τουλάχιστον ρητορικά, φάνηκε να μαλακώνει τις τελευταίες ημέρες, με τον εκπρόσωπο του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ να λέει ότι ο πόλεμος θα μπορούσε να σταματήσει "σε μια στιγμή" εάν το Κίεβο συμφωνούσε σε μια λίστα απαιτήσεων που έχει προσδιοριστεί πριν από την έναρξη του πολέμου.
Η εστίαση των απαιτήσεων της Μόσχας, αφορά στην ουδετερότητα της Ουκρανίας και το καθεστώς των ρωσοκρατούμενων περιοχών, ενώ το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών δήλωσε ότι δεν επιδιώκει να ανατρέψει την κυβέρνηση του Κιέβου.
Ωστόσο, το Κρεμλίνο συνέχισε τη στρατιωτική του επίθεση, πλήττοντας ένα μαιευτήριο στη Μαριούπολη με πυραύλους και επιδιώκοντας να κινηθεί πιο κοντά στην ουκρανική πρωτεύουσα Κίεβο.
Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν δήλωσε την Πέμπτη ότι οι ρωσικές δυνάμεις χρησιμοποιούν «αδιάκριτα» φονικά όπλα εναντίον αμάχων στόχων. «Είμαι ανήσυχος και απαισιόδοξος», είπε ο Γάλλος ηγέτης, προσθέτοντας ότι δεν βλέπει διπλωματική λύση τις επόμενες ημέρες.
Δύσκολος ο δρόμος της διαπραγμάτευσης
Οι αναλυτές είπαν ότι ο δρόμος μπροστά σε οποιαδήποτε διαπραγμάτευση θα ήταν δύσκολος, αλλά η πιο αργή από την αναμενόμενη στρατιωτική πρόοδος της Μόσχας και το τσουχτερό κόστος των οικονομικών κυρώσεων που επιβλήθηκαν από μια ενωμένη Δύση έχουν ενδεχομένως ανοίξει μια ευκαιρία για συμβιβασμό.
«Η θέση της Μόσχας σε αυτόν τον πόλεμο έχει αποδυναμωθεί επειδή δεν μπόρεσαν να εφαρμόσουν τα αρχικά τους σχέδια», δήλωσε ο Νικολάι Πετρόφ, ανώτερος ερευνητής για την Ευρασία στο Chatham House.
"Για τον Πούτιν, η επιβολή κυρώσεων ήταν κάτι τρομερό. Σκοτώνουν τη ρωσική οικονομία και επίσης ασκούν σημαντική επίδραση στους ανθρώπους γύρω του".
Ο Πετρόφ είπε ότι ο Πούτιν αντιμετωπίζει μια ολοένα και πιο δύσκολη κατάσταση, συμπεριλαμβανομένων των στρατιωτικών επιχειρήσεων και του στρατού του γενικότερα
"Ο στρατός είναι αποθαρρυμένος και δεν είναι έτοιμος για μια μακροπρόθεσμη επιχείρηση. Όταν μιλούσαν για ημέρες στρατιωτικών επιχειρήσεων αρχικά αυτό ήταν κάτι διαχειρίσιμο , αλλά σε έναν μακροχρόνιο πόλεμο τα πράγματα γίνονταςι εντελώς διαφορετικά", είπε.
"Για την πολιτική ελίτ για την οποία ο πόλεμος ήταν ένα σοκ, υπάρχει η πλήρης αίσθηση ότι ο Πούτιν έκανε ένα κολοσσιαίο και τραγικό λάθος. Η ρωσική πλευρά έχει αμβλύνει τη θέση της, αλλά δεν μπορεί να την αμβλύνει άλλο".
Άλλοι, ωστόσο, προειδοποίησαν ότι ο Πούτιν θα μπορούσε ακόμα να επιδιώξει περαιτέρω κλιμάκωση.
Το Κρεμλίνο την Πέμπτη δήλωσε ότι η Ρωσία θα βγει ισχυρότερη από τις οικονομικές κυρώσεις, ενώ τελικά τα μέτρα θα στραφούν κατά της Δύσης η οποία τα πήρε
"Υπάρχει πίεση από την ελίτ" για να βρεθεί ένας συμβιβασμός, δήλωσε ο Σεργκέι Γκούριεφ, ο με καλές διασυνδέσεις πρώην επικεφαλής οικονομολόγος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης.
"Το ερώτημα είναι πόσο αποτελεσματική μπορεί να είναι. Εάν ο Πούτιν πιστεύει στο ορατό μέλλον θα καταφέρει να περικυκλώσει το Κίεβο και να το καταστρέψει, μπορεί να πει ότι θα συνεχίσω"
«Με αυτή την έννοια, μια άμεση απόφαση για περαιτέρω εμπάργκο της ΕΕ στις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου θα ήταν σημαντική», είπε ο Γκουρίεφ, αναφερόμενος στις συζητήσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη στην ΕΕ για το αν θα συμμετάσχουν στην απαγόρευση των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου στις αγορές ρωσικού πετρελαίου.
Η Μόσχα δεν θέλει να ρίξει τον Ζελένσκι που δηλώνει πρόθυμος για μη ένταξη της χώρας του στο ΝΑΤΟ
Ο Jonathan Eyal, αναπληρωτής διευθυντής στο Royal United Services Institute στο Λονδίνο, είπε ότι η επαναδιατύπωση των αιτημάτων του από το Κρεμλίνο παρείχε "την πρώτη ένδειξη ότι η Μόσχα είναι έτοιμη να υποχωρήσει στην αλλαγή καθεστώτος".
«Υπάρχει επίσης ένα στοιχείο συμβιβασμού στη δήλωση του Ζελένσκι για μια εναλλακτική στην ένταξη στο ΝΑΤΟ», είπε.
"Μεταφέραμε τον επιλογέα για τη διαδικασία από το μηδέν στο να έχουμε τουλάχιστον τη δυνατότητα για συζήτηση. Αλλά οι ενδείξεις για κινήσεις στρατευμάτων προς το Κίεβο μπορεί να υποδεικνύουν ότι τα χειρότερα μπορεί να είναι ακόμη μπροστά μας", είπε ο Εγιάλ.
Την Τρίτη ο Ζελένσκι απάντησε στην προφανή άμβλυνση των απαιτήσεων της Μόσχας λέγοντας ότι ήταν έτοιμος να αποσύρει την προοπτική ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, στόχος που κατοχυρώνεται επί του παρόντος στο ουκρανικό σύνταγμα, αλλά αποτελεί εδώ και καιρό πηγή βαθιάς ανησυχίας για τη Ρωσία.
Ο Ζελένσκι είπε, ωστόσο, ότι ήθελε μια συλλογική σύμβαση ασφάλειας με τη συμμετοχή των γειτόνων της Ουκρανίας, καθώς και των Ηνωμένων Πολιτειών, της Γαλλίας, της Γερμανίας και της Τουρκίας, η οποία θα παρέχει εγγυήσεις ασφαλείας σε περίπτωση περαιτέρω επίθεσης.
Είπε επίσης ότι ήταν πρόθυμος να επιδιώξει έναν συμβιβασμό για την Κριμαία, τη χερσόνησο που προσάρτησε η Ρωσία το 2014.
Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Πεσκόφ είπε ότι η Μόσχα τώρα ζητά από το Κίεβο να αποδεχθεί ότι η Κριμαία είναι ρωσικό έδαφος και να αναγνωρίσει την ανεξαρτησία των αυτονομιστικών δημοκρατιών του Ντόνετσκ και του Λουγκάνσκ.
Οι αναλυτές προειδοποίησαν ότι ο δρόμος ήταν ακόμα γεμάτος δυσκολίες και για τις δύο πλευρές.
«Οι όροι που διαβιβάζονται από τη Ρωσία θα εξακολουθούν να αποτελούν σημαντικό πλήγμα για την Ουκρανία... Ο Ζελένσκι καλείται να αποδεχθεί την de jure απώλεια ουκρανικού εδάφους», είπε ο Eyal.
Ενώ δεν είχε γίνει καμία συζήτηση για αποχώρηση των ρωσικών στρατευμάτων από τα εδάφη που είχε πάρει από την αρχή του πολέμου, η επιθυμία του Ζελένσκι για μια συλλογική σύμβαση ασφάλειας αντί για ένταξη στο ΝΑΤΟ σήμαινε ότι «ουσιαστικά θέλει ένα ΝΑΤΟ κατά παραγγελία», είπε ο Eyal.
Ο Πετρόφ είπε ότι θα ήταν ψυχολογικά δύσκολο για τους Ουκρανούς να αποδεχτούν οποιαδήποτε απώλεια εδάφους, ιδιαίτερα μετά την καταστροφική εισβολή της Ρωσίας και την επιτυχία της Ουκρανίας μέχρι στιγμής να την επιβραδύνει σκληρά, είπε ο Πετρόφ.
Αλλά αυτό έπρεπε να σταθμιστεί με την πιθανότητα να σταματήσει ένας πόλεμος στον οποίο άνθρωποι πέθαιναν κατά εκατοντάδες κάθε μέρα.
«Οι Ουκρανοί είναι σε ευφορία ότι μπόρεσαν να αντισταθούν ηρωικά όταν κανείς δεν πίστευε ότι μπορούσαν, και με την πεποίθηση ότι αν η Δύση βοηθήσει, απλά πιστεύουν ότι πρέπει να συνεχίσουν να πολεμούν και τελικά θα νικήσουν», είπε ο Πετρόφ.
«Αλλά αυτό δεν είναι σωστό και δεν βοηθά στην εξεύρεση μιας λογικής λύσης».
Διαπιστώσεις-Συμπεράσματα
Εκτίμησή μας είναι ότι κάθε ημέρα που θα περνάει στον πόλεμο στην Ουκρανία, χωρίς η Ρωσία να πετυχαίνει την κατάληψη μεγάλων πόλεων της χώρας, θα λειτουργεί προς την κατεύθυνση διπλωματικής επίλυσης.
Ο Πούτιν είναι παγιδευμένος πλέον σε έναν πόλεμο του οποίου δεν είχε εκτιμήσει σωστά την εξέλιξή του.
Ο αρχικός στόχος της Ρωσίας για έναν κεραυνοβόλο σύντομο πόλεμο κατά της Ουκρανίας, όπου σύμφωνα με εκτιμήσεις των υπηρεσιών πληροφοριών της Μόσχας η αντίσταση των Ουκρανών θα ήταν μικρή ενώ παράλληλα πολλοί Ουκρανοί θα έβλεπαν τον Ρωσικό στρατό ως απελευθερωτή, αποδεικνύεται παντελώς εσφαλμένη προσέγγιση.
Η Ρωσία που κατακτά όλη την Ουκρανία και δημιουργεί μια φιλορωσική κυβέρνηση μαριονέτα στο Κίεβο φαίνεται να ήταν ο ρωσικός στόχος στην αρχή της σύγκρουσης, καθώς η Ρωσία δήλωσε την πρόθεσή της να δει την ουκρανική κυβέρνηση να απομακρύνεται.
Σε προγενέστερη ειδική στρατιωτική ανάλυση- άρθρο μας , επισημαίναμε, ότι αν υποθέσουμε ότι ο Ρωσικός στρατός νικούσε ολοκληρωτικά τον Ουκρανικό και προχωρούσε στην κατάληψη όλων των πόλεων της χώρας, θα μποορούσε στη συνέχεια να αντέξει στο αντάρτικο πόλεων των Ουκρανών;
Ωστόσο, βλέποντας τη σκληρή ουκρανική αντίσταση, αυτό το σενάριο φαίνεται ολοένα και πιο απρόσιτο καθώς η κατοχή της δυτικής Ουκρανίας μπορεί να μην είναι καν δυνατή, και ακόμη κι αν επιτευχθεί με κάποιο τρόπο, μπορεί να αναμένεται ένας παρατεταμένος και άγριος ανταρτοπόλεμος στο δυτικό μισό της χώρας, με προμήθειες όπλων από γειτονικά κράτη μέλη του ΝΑΤΟ, ιδιαίτερα την Πολωνία και τη Ρουμανία.
Το Κρεμλίνο πιθανώς να γνωρίζει αυτούς τους παράγοντες , γεγονός που καθιστά αυτό το σενάριο όλο και πιο απίθανο.
Εάν οι ρωσικές απώλειες παραμείνουν τόσο υψηλές και η ουκρανική αντίσταση παραμείνει τόσο σκληρή όσο μέχρι τώρα, η επιδίωξη αυτού του στόχου και η άρνηση κάποιου είδους συμβιβασμού θα μπορούσε να είναι ο ίδιος ο δρόμος που θα οδηγήσει τη Ρωσία σε έναν παρατεταμένο πόλεμο φθοράς που θα είναι απίθανο θα μπορέσει να κερδίσει και θα μπορούσε τελικά να οδηγήσει ακόμη και σε ήττα για τη Μόσχα.
Οι ΗΠΑ , φίλοι και σύμμαχοι των Ουκρανών, γνωρίζουν το αντικείμενο του αντάρτικου των πόλεων πάρα πολύ καλά αφου το αντιμετώπισαν στις Ιρακινές πόλεις όταν τις κατέλαβαν, με τον Ανερικανικό στρατό να ματώνει σε καθημερινή βάση.
Θεωρείται βέβαιο ότι ήδη από τους Ουκρανούς επιτελείς του Στρατού με τη βοήθεια των ΗΠΑ και των Δυτικών συμμάχων ότι υπάρχει λεπτομερέστατη σχεδίαση για την οργάνωση και επιμελητεία αντάρτικου σε κάθε μεγάλη πόλη της Ουκρανίας, σε περίπτωση κατάληψής τους από τους Ρώσους.
Συνεπώς, η Ρωσία θα εισέλθει σε έναν πόλεμο τριβής μέσα στις Ουκρανικές πόλεις ακόμη και αν καταφέρει να τις καταλάβει.
Η δαμόκλειος σπάθη ενός νέου Αφγανιστάν για τον Πούτιν και τα στρατεύματά του κρέμεται πάνω από το κεφάλι τους, ακόμη και αν τελικά καταλάβει όλες τις Ουκρανικές πόλεις.
Τα παραπάνω σε συγκερασμό με τις τεράστιες οικονομικές κυρώσεις της Δύσης κατά του Πούτιν, εκτιμούμε ότι θα ωθήσουν τον Ρώσο Πρόεδρο να δώσει χώρο στην διπλωματία.
Από την άλλη ο Ζελένσκι θέλει τερματισμό του πολέμου, αφού βλέπει τη χώρα του να καταστρέφεται , τον λαό του να παίρνει τον δρόμο της προσφυγιάς και να έχει ανθρώπινες απώλειες στο στρατό του και σε αμάχους.
Το ερώτημα δεν είναι αν αυτό θα γίνει τελικά, αφού το θεωρούμε ως την πλέον λογική συνέχεια, αλλά το πότε.
