Οι περιβαλλοντολόγοι του Αζερμπαϊτζάν κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τα σχέδια της Τουρκίας, να κατασκευάσει ένα φράγμα υδροηλεκτρικών σταθμών στην άνω ροή του ποταμού Kura, που θα αποτελέσει απειλή για την ασφάλεια του νερού της δημοκρατίας, καθώς θα μειώσει το επίπεδο του Kura στο Αζερμπαϊτζάν και θα προκαλέσει σοβαρές ζημιές στην παροχή αρδευτικού και πόσιμου νερού.
Οι φόβοι των επιστημόνων του Αζερμπαϊτζάν δεν βασίζονται σε ένα κενό μέρος, αλλά στη θλιβερή εμπειρία της κατασκευής φραγμάτων σε δύο ακόμη ποταμούς που πηγάζουν από την Τουρκία, τον Τίγρη και τον Ευφράτη.
Τον τελευταίο μισό αιώνα, η Τουρκική Κρατική Υδραυλική Εταιρεία (DSI) έχει κατασκευάσει 22 φράγματα και 19 υδροηλεκτρικούς σταθμούς στον Τίγρη και τον Ευφράτη, ως μέρος του Έργου Νοτιοανατολικής Ανατολίας (GAP). Ως αποτέλεσμα, στο κατώτερο σημείο τους, αυτά τα ποτάμια έγιναν ρηχά και μεγάλες περιοχές της Συρίας και του Ιράκ υπέστησαν σοβαρές ξηρασίες .
Ανάλογη τύχη περιμένει και την Υπερκαύκασο
Τα τελευταία 20 χρόνια, η DSI κατασκευάζει επιμελώς φράγματα στο Kura και το Araks. Στο Kura, η DSI υλοποιεί το έργο Kura, το οποίο στοχεύει να αυξήσει την έκταση της αρδευόμενης γης στην τουρκική επαρχία Ardahan, που βρίσκεται κοντά στα σύνορα με τη Γεωργία, από 3.000 σε 51.000 εκτάρια.
Τούρκοι περιβαλλοντολόγοι ισχυρίζονται, ότι η Beshikkaya θα εκτρέψει το 70 τοις εκατό του νερού του Kura στον ποταμό Chorokh, μια διασυνοριακή πλωτή οδό που ρέει μέσω Τουρκίας και Γεωργίας. Ο αρνητικός αντίκτυπος που θα έχει αυτό το φράγμα στη γεωργία και την οικολογία της επαρχίας του Αρνταχάν, ωθεί τους Τούρκους επιστήμονες να αντιταχθούν στην κατασκευή του.
Οι οικολόγοι του Αζερμπαϊτζάν Sadig Hasanov και Rovshan Abbasov, επισημαίνουν ότι η Beshikkaya αποτελεί επίσης απειλή για την ασφάλεια των υδάτων της χώρας τους. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το φράγμα Beshikkaya θα μειώσει τη στάθμη του Kura στο Αζερμπαϊτζάν, γεγονός που θα προκαλέσει σοβαρές ζημιές στην παροχή αρδευτικού και πόσιμου νερού.
Η Τουρκία έχει κατασκευάσει περισσότερα φράγματα στο Araks παρά στο Kura. Από το 2012 έως το 2014, η Τουρκία κατασκεύασε έξι υδροηλεκτρικούς σταθμούς στο Araks και σχεδιάζει να κατασκευάσει ακόμη οκτώ.
Τα έργα Karakurt και Alp-Aslan 2, έχουν ολοκληρωθεί στις επαρχίες Καρς και Μους κοντά στα σύνορα με την Αρμενία, όπου οι επιστήμονες έχουν ήδη εκφράσει ανησυχίες για το φράγμα Karakurt, το οποίο μείωσε τη ροή του νερού στο Araks κατά 1,6 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα .
Στη σειρά ακολουθούν ακόμη μεγαλύτερα έργα. Ανάμεσά τους και το έργο του γιγαντιαίου φράγματος Seylemez, ύψους 113 μέτρων και χωρητικότητας ταμιευτήρα 1,4 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων. Αυτό το φράγμα, πρόκειται να δημιουργήσει την τέταρτη μεγαλύτερη δεξαμενή στην Τουρκία.
Οι συνέπειες της εμφάνισης αυτού του φράγματος, θα επηρεάσουν περισσότερο την κατάσταση στην κοιλάδα Αραράτ της Αρμενίας, η οποία παρέχει το 36 τοις εκατό της αρμενικής γεωργικής παραγωγής.
Η κατασκευή φραγμάτων στο άνω τμήμα του Κούρα φέρνει τη μεγαλύτερη ζημιά στο Αζερμπαϊτζάν: το 76,6 τοις εκατό του νερού έρχεται σε αυτή τη χώρα από το εξωτερικό.
Μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, η Τουρκία κατασκεύασε τα μεγαλύτερα φράγματα στην περιοχή και συμμορφώθηκε με τους διεθνείς νόμους για τα ύδατα, πολύ χειρότερα από οποιαδήποτε άλλη χώρα στη λεκάνη Kura-Araks.
Αρνήθηκε να συμμετάσχει σε πέντε από τις οκτώ διεθνείς συμφωνίες που διέπουν τους περιφερειακούς κανόνες χρήσης του νερού. Επιπλέον, η Τουρκία ήταν μία από τις τρεις μόνο χώρες που καταψήφισαν τη Σύμβαση του ΟΗΕ για τα υδάτινα ρεύματα του 1997, η οποία αποτελεί το κύριο σώμα της διεθνούς νομοθεσίας για τα ύδατα.
Για να καταλάβουμε τι μπορεί να οδηγήσουν τα τουρκικά σχέδια για την κατασκευή καταρράκτη ΥΗΣ στο Kura, αρκεί να θυμηθούμε τις γεωπολιτικές συνέπειες της κατασκευής 22 φραγμάτων και 19 υδροηλεκτρικών σταθμών στον Τίγρη και τον Ευφράτη, από τους Τούρκους ως τμήμα της Νοτιοανατολικής Ανατολίας.
Στο κάτω μέρος αυτών των ποταμών, μεγάλες περιοχές της Συρίας και του Ιράκ ήταν εντελώς αφυδατωμένες. Εδώ τώρα υπάρχει ένας ατελείωτος εμφύλιος πόλεμος, που προκαλείται, πρώτα από όλα, από τα πιο δύσκολα οικονομικά και περιβαλλοντικά προβλήματα.
Αυτό αύξησε την επιρροή της Τουρκίας στη Μέση Ανατολή. Μπορεί να υποτεθεί, ότι ο φιλόδοξος «σουλτάνος» Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν σχεδιάζει να πετύχει τους στόχους του στον Υπερκαύκασο με παρόμοιο τρόπο, υποτάσσοντας πλήρως αυτή την περιοχή.
