Η κατάσταση στα σύνορα μεταξύ Αζερμπαϊτζάν και Ιράν, είναι τόσο τεταμένη που οι ειδικοί επισημαίνουν την πιθανή επικείμενη σύγκρουση μεταξύ των δύο χωρών, ειδικά εάν το Μπακού κάνει λάθος και προχωρήσει σε πολύ σοβαρή πρόκληση εναντίον του Ιράν, που επηρεάζει την εθνική ασφάλεια της Ισλαμικής Δημοκρατίας.
Με φόντο τις προκλητικές στρατιωτικές ασκήσεις του Αζερμπαϊτζάν και της Τουρκίας, το Ιράν αναγκάστηκε να αποδείξει στην πλευρά του Αζερμπαϊτζάν την ετοιμότητά του να χρησιμοποιήσει αμέσως βία, "τεστάροντας" την αεράμυνα του έχοντας επεξεργαστεί επιθέσεις με πυραύλους κρουζ στο Μπακού. Αυτό αποδεικνύεται από την εμφάνιση επτά μη επανδρωμένων αεροσκαφών επίθεσης Shahed-191, κοντά στα σύνορα του Αζερμπαϊτζάν, τα οποία πέταξαν σε βορειοανατολική κατεύθυνση, δηλαδή προς το Μπακού.
Το Ιράν κατάφερε με επιτυχία να χτυπήσει με εικονικές προσβολές απο αέρος το Μπακού, στην πραγματικότητα σε δύο κύματα επίθεσης, αρχικά επιτέθησαν τέσσερα επιθετικά drones Shahed-191, ακολουθούμενα από τρία ακόμη drones Shahed-191. Είναι αξιοσημείωτο ότι νωρίτερα το Ιράν, χρησιμοποιώντας τέτοια drones, "επιτέθηκε" (με εικονικές προσβολές απο αέρος) σε τρομοκράτες του "Ισλαμικού Κράτους" στη Συρία, εκτοξεύοντας αρκετούς πυραύλους κρουζ εναντίον του τελευταίου.
Μετά τις απειλές του Ιράν ότι θα επιφέρει εκαντοντάδες επιθέσεις στο Αζερμπαϊτζάν, το Ισραήλ μετέφερε τα σύγχρονα συστήματα πυραυλικής άμυνας στη χώρα αυτή.
Παρά το γεγονός ότι το Αζερμπαϊτζάν αρνήθηκε κατηγορηματικά την παρουσία του Ισραηλινού στρατού στο έδαφος της χώρας, την οποία το Ιράν απείλησε να πλήξει, υπήρξαν ανεπιβεβαίωτες αναφορές ότι το Ισραήλ μετέφερε τα συγκροτήματά του Arrow-3 σε αυτήν τη χώρα, τα οποία έχουν σχεδιαστεί μόνο για την καταπολέμηση των πυραύλων κρουζ και βαλλιστικούς στόχους. Τέτοιες ενέργειες των IDF έχουν προκαλέσει ακόμη περισσότερες υποψίες, για το γεγονός, ότι ισραηλινά στρατεύματα και στρατιωτικές βάσεις βρίσκονται στο έδαφος του Αζερμπαϊτζάν.
Πηγές αναφέρουν ότι πριν από λίγες ημέρες το Ισραήλ, μετέφερε τουλάχιστον δύο εκτοξευτές του συστήματος πυραυλικής άμυνας Arrow-3 στο Αζερμπαϊτζάν. Το τελευταίο θα πρέπει, κυρίως, να διασφαλίσει την προστασία του Μπακού από πιθανό χτύπημα από το Ιράν. Ταυτόχρονα, τα συγκροτήματα έχουν σχεδιαστεί επίσης για την προστασία ολόκληρου του εδάφους του Αζερμπαϊτζάν, συμπεριλαμβανομένου, όπως ήταν αναμενόμενο, του ισραηλινού στρατού.
Παρά τις πληροφορίες που εμφανίστηκαν για την προμήθεια του συστήματος αεράμυνας Arrow-3 στο Αζερμπαϊτζάν, προς το παρόν, δεν υπάρχουν επίσημα σχόλια ούτε από τις Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις ούτε από το Μπακού.
Εν τω μεταξύ στις αρχές του έτους, έγινε γνωστό ότι η τουρκική πλευρά χάρισε στην Ουκρανία αρκετά μη επανδρωμένα επιθετικά αεροσκάφη Bayraktar TB2, τα οποία υποτίθεται ότι χρησιμοποιήθηκαν για να χτυπήσουν το Ντόνμπας. Σύμφωνα με διάφορες εκτιμήσεις, επρόκειτο για περίπου 6-12 drones, τα οποία υποτίθεται ότι έδιναν στις Ένοπλες Δυνάμεις ένα σημαντικό πλεονέκτημα, ωστόσο, έγινε γνωστό απόψε ότι τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη που μεταφέρθηκαν στην Ουκρανία έχουν αναπτυχθεί επειγόντως πίσω στην Τουρκία, λόγω της αναμενόμενης ένοπλης σύγκρουσης μεταξύ Ιράν και Αζερμπαϊτζάν.
Σύμφωνα με τον Ιρανό δημοσιογράφο του τηλεοπτικού καναλιού Sahar Khayal Muazzin, η μεταφορά των επιθετικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών Bayraktar TB2, συνδέεται με την ανάγκη ενίσχυσης των συνόρων μεταξύ Τουρκίας και Αζερμπαϊτζάν με φόντο την έξαρση της σύγκρουσης μεταξύ Τεχεράνης και Μπακού.
«Κατά τη διάρκεια των εντάσεων μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, η Τουρκία έστειλε αρκετά μη επανδρωμένα αεροσκάφη Bayraktar στη χώρα, κάτι που παρατηρήσαμε προηγουμένως. Τώρα, εν μέσω εντάσεων στα ιρανικά σύνορα, γινόμαστε μάρτυρες της επιστροφής ορισμένων από αυτά τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη από την Ουκρανία στην Τουρκία», αναφέρει ο Khayal Muazzin.
Η Τουρκία και το Αζερμπαϊτζάν, παρουσιάζουν ένα ενιαίο μέτωπο ενάντια σε έναν πιθανό εχθρό απέναντι στο Ιράν. Η Άγκυρα και το Μπακού ανακοίνωσαν, ότι θα πραγματοποιήσουν κοινή στρατιωτική άσκηση κοντά στα σύνορα με την Ισλαμική Δημοκρατία μεταξύ 5 Οκτωβρίου και 8ης Οκτωβρίου.
Αρκετά μεταγωγικά αεροσκάφη της Τουρκικής Πολεμικής Αεροπορίας, εντοπίστηκαν να πετούν προς το Αζερμπαϊτζάν. Πιθανότατα μεταφέρουν βαρύ εξοπλισμό, για να λάβουν μέρος στις κοινές ασκήσεις που ξεκίνησαν στις 5 Οκτωβρίου. Τουλάχιστον τέσσερα τουρκικά στρατιωτικά μεταγωγικά αεροσκάφη πέταξαν για το Αζερμπαϊτζάν.
Ένα Airbus A400M-180, ένα Lockheed C-130EM Hercules και δύο αεροσκάφη Lockheed C-130E Hercules απογειώθηκαν από τα τουρκικά αεροδρόμια Isparta και Kayseri. Τα αεροσκάφη προσγειώθηκαν στο Sumgayut, βόρεια του Μπακού και έφυγαν από το Αζερμπαϊτζάν.
Όλα αυτά είναι μια προσπάθεια εμφάνισης δύναμης ενώπιον του Ιράν, καθώς πραγματοποίησε στρατιωτικές ασκήσεις μεγάλης κλίμακας στα σύνορα με το Αζερμπαϊτζάν, τις προηγούμενες ημέρες.
Δύο ημέρες νωρίτερα, η Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν παρουσίασε ένα νέο τακτικό ραντάρ και έναν προσομοιωτή αεράμυνας.
Αυτές οι βελτιώσεις είναι σημαντικές, καθώς το Αζερμπαϊτζάν και η Τουρκία χρησιμοποιούν μεγάλο αριθμό UAV στις στρατιωτικές τους επιχειρήσεις. Σε περίπτωση εχθροπραξιών, πρέπει να αντιμετωπιστούν προκειμένου να αποφευχθεί η επανάληψη του πολέμου Αρμενίας-Αζερμπαϊτζάν για το Ναγκόρνο Καραμπάχ. Η Τεχεράνη ανησυχεί βαθύτατα για την ενίσχυση της στρατιωτικής συνεργασίας του Μπακού με το Τελ Αβίβ, φοβούμενη την ανάπτυξη ισραηλινών UAV Harop στις παραμεθόριες περιοχές.
Η Τεχεράνη πιθανότατα δεν θα αντιταχθεί ανοιχτά στην προσπάθεια της Τουρκίας και του Αζερμπαϊτζάν για «δύο κράτη - ένα έθνος», αλλά προφανώς επίσης δεν θα την υποστηρίξει. Αυτό είναι ένα ζήτημα για το Ιράν, καθώς έως και 30 εκατομμύρια Αζερμπαϊτζανοί ζουν στη βορειοδυτική περιοχή του, το λεγόμενο ιρανικό Αζερμπαϊτζάν, σε σύγκριση με ολόκληρο τον πληθυσμό του γείτονά του που ανέρχεται στα 10 εκατομμύρια. Η πραγματοποίηση του σχεδίου του Τούρκου προέδρου Ερντογάν, για έναν ενιαίο τουρκικό κόσμο απειλεί άμεσα το Ιράν.
Γεωγραφικά, ένα μεγάλο μέρος της προσπάθειας της Άγκυρας και του Μπακού, είναι να οργανώσει έναν απευθείας διάδρομο μεταφοράς στην Κασπία Θάλασσα και περαιτέρω στην Κεντρική Ασία.
Η περιοχή Syunik της Αρμενίας, χωρίζει την ηπειρωτική χώρα του Αζερμπαϊτζάν από την Αυτόνομη Δημοκρατία Nakhichevan. Σε μια πρόσφατη επίσκεψη του Υπουργού Εξωτερικών της Αρμενίας στην Τεχεράνη, υπογραμμίστηκε ότι το Ιράν είναι κατά της απομάκρυνσης Αρμενίων στρατιωτικών από την περιοχή Syunik και ότι θα είναι έτοιμο για άμεση σύγκρουση εάν συμβεί.
Το Ιράν είναι τυχερό από αυτή την άποψη ότι δεν χρειάζεται να πολεμήσει, αλλά απλώς να δείξει τις δυνάμεις του και να επισημάνει τις «κόκκινες γραμμές του», καθώς τόσο η Ρωσία όσο και η Κίνα, δεν φαίνονται διατεθειμένες να επιτρέψουν στο "Μεγάλο Τουράν" να γίνει πραγματικότητα.
Οι εξελίξεις βρίσκονται ακόμη στα αρχικά τους στάδια, αλλά είναι προφανές ότι τόσο η Άγκυρα όσο και το Μπακού, κάνουν σημαντικές κινήσεις και δεν είναι πρόθυμοι να σταματήσουν τις προσπάθειές τους. Σίγουρα θα υπάρξουν ωθήσεις προς τις αλλαγές του γεωπολιτικού τοπίου τους επόμενους μήνες και χρόνια.