Η τουρκική εξωτερική πολιτική είναι γεγονός ότι βαδίζει από το κακό στο χειρότερο σχεδόν σε όλα τα μέτωπα και κυρίως σε Συρία και Λιβύη, όπου ο Αραβικός Σύνδεσμος με απόφασή του καλούσε την Τουρκία να μην ανακατεύεται στις εσωτερικές υποθέσεις τρίτων χωρών, αλλά ούτε και να επιβουλεύεται την εδαφική τους κυριαρχία, καλώντας την να αποχωρίσει στρατιωτικά από τη Συρία και τη Λιβύη.
Για μεν τη Συρία, αναμένεται η συνάντηση Πούτιν-Ερντογάν στο Σότσι το προσεχές χρονικό διάστημα να προσγειώσει ανώμαλα τον Τούρκο Πρόεδρο στο θέμα του Ιντλίμπ και των Κούρδων του YPG, για τη Λιβύη δε τα άσχημα μαντάτα έφτασαν ήδη.
Σε χθεσινό μας άρθρο αναφερθήκαμε στο γεγονός ότι η Βουλή των Αντιπροσώπων της Λιβύης απέσυρε την εμπιστοσύνη προς την μεταβατική κυβέρνηση του φιλότουρκου Πρωθυπουργού Αμπντέλ Χαμίντ Νταμπάιμπα.
Συγκεκριμένα έχασε την ψήφο εμπιστοσύνης σε μια ψηφοφορία κεκλεισμένων των θυρών στο Κοινοβούλιο της Λιβύης σήμερα με 89 ψήφους κατά από τα 113 παρόντα μέλη, γεγονός που σημαίνει ότι η κυβέρνηση θα συνεχίσει να διοικεί τη χώρα, αλλά με μειωμένες δυνατότητες, ως μια πραγματικά «υπηρεσιακή-μεταβατική» κυβέρνηση.
Επίσης το Κοινοβούλιο αποφάσισε να σχηματίσει μια κοινοβουλευτική επιτροπή που θα διερευνήσει μαζί τις συμφωνίες, τις αναθέσεις και τις αποφάσεις που έλαβε σε έναν αριθμό θεμάτων η μεταβατική κυβέρνηση, υπό την προϋπόθεση ότι θα ολοκληρώσει το έργο της εντός δύο εβδομάδων από τη σύστασή της.
Τόνισε ότι το κοινοβούλιο αποφάσισε επίσης να σχηματίσει μια επιτροπή για τη μελέτη του νόμου, σχετικά με την εκλογή της Βουλής των Αντιπροσώπων και να υποβάλει πρόταση για την υποβολή των αναγκαίων τροποποιήσεων σε αυτήν στη Βουλή των Αντιπροσώπων, εξηγώντας ότι η επιτροπή έχει το δικαίωμα να ζητήσει τη βοήθεια της Νομοθετικής και Συνταγματικής Επιτροπής του Σώματος για να παρουσιάσει την πρότασή της κατά τη σύνοδο της επόμενης εβδομάδας.
Συνέπειες για Ελλάδα-Τουρκία
Από τα παραπάνω συνεπάγεται ότι η θέση της Τουρκίας αδυνατίζει ουσιαστικά στη Λιβύη, με τις εκλογές πλέον να έχουν δυναμική να πραγματοποιηθούν , όπως επίσης να γίνει πράξη η αποχώρηση τουρκόφιλων μισθοφόρων και ανδρών των τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων.
Αυτό όπως αντιλαμβανόμαστε ουσιαστικά θα άνοιγε τη διαδικασία ακύρωσης του παράνομου τουρκολιβυκού μνημονίου που υπέγραψαν Ερντογάν και Σάρατζ , με την οποία υποκλέπτετε μεγάλο μέρος της ελληνικής ΑΟΖ νοτίως της Κρήτης και βυθίζεται στη Μεσόγειο το τερατούργημα της "Γαλάζιας πατρίδας".
Επιπλέον αυτό θα άνοιγε στη συνέχεια τη διαδικασία για οριοθέτηση της ΑΟΖ μας με Λιβύη και την ολοκλήρωση αυτής ανατολικότερα του 28ου μεσημβρινού με την φίλη και σύμμαχο χώρα της Αιγύπτου, στη βάση του Δικαίου της θάλασσας , όπου τα νησιά διαθέτουν ΑΟΖ.
Τέλος και στο Αιγαίο θα αποτελούσε οδηγό πυξίδα για οριοθέτηση της ΑΟΖ μας με την Τουρκία.
Η τουρκική αντίδραση
Όπως ήταν αναμενόμενο η Τουρκία μετά την ήττα του εκλεκτού της Πρωθυπουργού της μεταβατικής κυβέρνησης στη Λιβύη, Αμπντέλ Χαμίντ Νταμπάιμπα, εξέδωσε ανακοίνωση, η οποία έχει ως ακολούθως:
"Όσον αφορά την Απόφαση της Βουλής των Αντιπροσώπων της Λιβύης να αποσύρει ψήφο εμπιστοσύνης από την Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας, επισημαίνεται ότι είναι σαφές πως η απόφαση της Βουλής των Αντιπροσώπων της Λιβύης να αποσύρει την ψήφο εμπιστοσύνης που δόθηκε στην κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας στη σύνοδο που πραγματοποιήθηκε στο Τομπρούκ στις 21 Σεπτεμβρίου 2021, δεν θα συμβάλει στη σταθερότητα και τη μεταβατική διαδικασία της Λιβύης.
Είναι σημαντικό η κυβέρνηση της Εθνικής Ενότητας να παραμείνει εν ενεργεία με πλήρη εξουσία μέχρι τις εκλογές, όπως προβλέπεται στον Οδικό Χάρτη, έτσι ώστε οι εκλογές να διεξαχθούν την προβλεπόμενη ημερομηνία, με τη σωστή διαχείριση της διαδικασίας μετάβασης και το ήρεμο περιβάλλον στην χώρα να διατηρείται.
Στο σημερινό κρίσιμο στάδιο, θα ήταν επωφελές για όλα τα μέρη στη Λιβύη να παραμερίσουν τις μάχες συμφερόντων τους και τις φαύλες συζητήσεις νομιμότητας και να επικεντρωθούν στις προτεραιότητες της Λιβύης υπεύθυνα.
Η Τουρκία, η οποία ήταν υπερασπιστής της πολιτικής διαδικασίας υπό την ηγεσία και την ιδιοκτησία των Λιβύων, με την υποστήριξη του ΟΗΕ, θα συνεχίσει να υποστηρίζει τον φιλικό και αδελφό Λιβυκό λαό και τη νόμιμη λιβυκή κυβέρνηση"
Αναμένονται εξελίξεις
Από την παραπάνω ανακοίνωση διαπιστώνουμε μια άκρως διπλωματική προσέγγιση του θέματος, χωρίς ακραίους χαρακτηρισμούς, που παραπέμπουν σε επιφανειακή συναίνεση αναφορικά με τη διεξαγωγή των εκλογών, αλλά ταυτόχρονα υποδηλώνει και τήρηση στάσης αναμονής, με έμμεσες αιχμές για διασάλευση της τάξης και της πορείας προς τις εκλογές εφεξής.
Σε σχετικό άρθρο μας είχαμε αναφερθεί στο γεγονός ότι η Γαλλία επιχειρεί να οδηγήσει τις εξελίξεις στη Λιβύη και για τον λόγο αυτό οργανώνει τον Νοέμβριο διεθνή διάσκεψη ενόψει των προγραμματισμένων εκλογών της χώρας ένα μήνα αργότερα
Η εν λόγω ενέργεια αναμένουμε να δώσει περαιτέρω ώθηση αναφορικά με την διεξαγωγή των εκλογών. Το ερώτημα είναι αν θα αναγκάσει και με ποιο τρόπο τους φιλότουρκους μισθοφόρους και τις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις να αποχωρήσουν από τη Λιβύη, οι οποίοι αποτελούν αγκάθι στην όλη διαδικασία.
Το αγκάθι των μισθοφόρων και των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων (ΤΕΔ)
Σε προγενέστερο άρθρο μας επισημαίναμε τον αποσταθεροποιητικό ρόλο της Τουρκίας στη Λιβύη και ιδιαίτερα όταν εκφράστηκε η τελεσίδικη απόφαση της Τουρκίας δια στόματος του ΥΠΑΜ Ακάρ με την οποία έλεγε ότι " Δεν θα αποσύρουμε τα στρατεύματα μας από τη Λιβύη", τονίζοντας ότι τα στρατεύματα της χώρας του δεν ήταν ξένη δύναμη που αναπτύχθηκε στη Λιβύη.
Το αξιοσημείωτο είναι ότι η δήλωση Ακάρ συνέπιπτε χρονικά με δήλωση του Διοικητή της Κοινής Επιχείρησης της Δυτικής Στρατιωτικής Ζώνης της Λιβύης, Στρατηγού Osama Juwailiο, οποίος έλεγε ότι δεν αποκλείει το ενδεχόμενο «να ξεσπάσει ξανά πόλεμος στη χώρα».
Ο Juwaili απέρριψε την επιστολή της 5+5 Joint Military Commission (JMC) προς το Προεδρικό Συμβούλιο, την Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας (GNU) και την Αποστολή Υποστήριξης του ΟΗΕ (UNSMIL), στην οποία απαιτούσε στρατιωτικές συμφωνίες και υπομνήματα συμφωνιών που είχαν υπογραφεί από την προηγούμενη νόμιμη Κυβέρνηση Εθνικής Συμφωνίας (GNA) να παγώσουν.
"Με βάση συμφωνία με την Τουρκία ζητήθηκε από το νόμιμο GNA να βοηθήσει στην απόκρουση της επίθεσης στην Τρίπολη, ενώ η Ρωσία και άλλες χώρες που έχουν στρατεύματα στη Λιβύη δεν έχουν νόμιμες συμφωνίες με την κυβέρνηση", ανέφερε ο Στρατηγός Juwaili σε ανακοίνωση που δημοσιεύτηκε τότε στο Twitter.
Η στρατιωτική παρουσία της Τουρκίας στο έδαφος της Λιβύης είναι ιδιαίτερα σημαντική από στρατηγικής άποψης, για τη διατήρηση του αποτυπώματός της στην Αφρική, ενώ η αεροπορική βάση στο al Watiya και η ναυτική στη Μισράτα, προσφέρουν τεράστιες ευκαιρίες στην Τουρκία από αυτή την άποψη, αλλά για την υλοποίηση του οράματος της "Γαλάζιας Πατρίδας" στη ΝΑ Μεσόγειο, η οποία αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της Τουρκικής εξωτερικής πολιτικής σε Αιγαίο και ΝΑ Μεσόγειο.
Τυχόν πλήρης στρατιωτική αποχώρηση των Ενόπλων Δυνάμεων της Τουρκίας, από τη Λιβύη, θα ισοδυναμούσε με τεράστια αλλαγή της εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας, αφού ουσιαστικά η Τουρκία δεν θα μπορούσε να ασκήσει στρατιωτική πίεση στην νέα κυβέρνηση της Λιβύης για αποδοχή και νομιμοποίηση του παράνομου τουρκολιβυκού μνημονίου για την ΑΟΖ που υπέγραψε ο Ερντογάν με τον Σάρατζ.
Τα σενάρια για τη Λιβύη είναι τρία: η διεξαγωγή των εκλογών τον Δεκέμβριο, η επανάληψη εχθροπραξιών και τέλος το ενδεχόμενο τριχοτόμησης της χώρας σε τρία κρατίδια με οικονομική αυτοτέλεια, αφού το καθένα θα έχει τα δικά του έσοδα από πετρέλαιο και φυσικό αέριο , κάτω από μια πολύ χαλαρή Ομοσπονδία
Εκτίμησή μας είναι πάντως ότι η Τουρκία δεν θα παραιτηθεί από τις αξιώσεις της για παραμονή των στρατευμάτων των Ενόπλων Δυνάμεων της στη Λιβύη, παρά την Διεθνή πίεση που της ασκείται, προσπαθώντας παρασκηνιακά να οδηγήσει εκ νέου τη χώρα σε περιπέτειες.
