Ενώ η Τουρκία, η Κίνα και η Ρωσία είναι ευχαριστημένες με την κατάρρευση του καθεστώτος που υποστηριζόταν από το ΝΑΤΟ στο Αφγανιστάν οι χώρες, προβληματίζονται από τυχόν προκλήσεις που θα αντιμετωπίσουν από τους Ταλιμπάν, έγραψαν οι αναλυτές Michael Kofman, Aaron Stein και Yun Sun για το Web περιοδικό "War on the Rocks" τη Δευτέρα.
Και οι τρεις χώρες είχαν μια σχετικά θερμή αρχική αντίδραση στην κατάληψη της χώρας από τους Ταλιμπάν, έγραψαν οι αναλυτές, ενώ η Τουρκία να είναι το μόνο έθνος που επιθυμεί να διατηρήσει τη στρατιωτική παρουσία στη χώρα.
Η Τουρκία επιδιώκει να διατηρήσει και να επεκτείνει το πόδι της στο Αφγανιστάν υπό τους Ταλιμπάν για να βοηθήσει περαιτέρω την περιφερειακή της επιρροή.
«Η τουρκική στρατηγική δεν είναι απαραίτητα απέναντι με αυτήν της Κίνας και της Ρωσίας, αλλά εστιάζει περισσότερο στην καλλιέργεια οικονομικών δεσμών και στη διατήρηση του ελέγχου στο αεροδρόμιο», έγραψαν οι αναλυτές.
Στη συνέχεια παρατίθεται τα κυριότερα σημεία του άρθρου τους που αφορούν την Τουρκία, όπως παρακάτω:
"Η τουρκική κυβέρνηση έχει προσαρμοστεί στα μεταβαλλόμενα γεγονότα στο Αφγανιστάν και είναι έτοιμη να αναγνωρίσει de facto τους Ταλιμπάν και να συνεργαστεί με τη νέα ηγεσία στην Καμπούλ για να προωθήσει τα δικά της συμφέροντα.
Πριν από την ταχεία κατάρρευση του αφγανικού στρατού και της κυβέρνησης Ghani, η Τουρκία είχε επιδιώξει να επισημοποιήσει την παρουσία της σε ένα μετααμερικανικό Αφγανιστάν. Για να γίνει αυτό, ο Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν προσπάθησε να ακολουθήσει μια λεπτή γραμμή συνεργασίας με τις Ηνωμένες Πολιτείες και το ΝΑΤΟ, αφενός, και να επιδιώξει την αποδοχή των Ταλιμπάν για την Τουρκία, αφετέρου.
Η εμπλοκή της Τουρκίας με την Ουάσινγκτον περιστρέφεται γύρω από το αίτημα του τουρκικού στρατού να διατηρήσει μη-πολεμική παρουσία στο Διεθνές Αεροδρόμιο Χαμίντ Καρζάι, όπου είχε στρατιωτική βάση για περισσότερο από μια δεκαετία.
Από την αρχή αυτών των διαπραγματεύσεων, η τουρκική κυβέρνηση ζήτησε οικονομική αποζημίωση από το ΝΑΤΟ και τις Ηνωμένες Πολιτείες για την επιδότηση της αποστολής και ζήτησε να παραμείνει στη βάση ένα αμερικανικό στρατιωτικό σώμα για να το προστατεύσει από εξωτερικές επιθέσεις.
Η Άγκυρα είχε επίσης ζητήσει ευρωπαϊκή παρουσία, πλησιάζοντας τόσο την Ουγγαρία όσο και τη Γεωργία για την ανάπτυξη δυνάμεων, σύμφωνα με συνεντεύξεις με αξιωματούχους του ΝΑΤΟ.
Η Τουρκία επιδίωξε επίσης να διαπραγματευτεί με τους Ταλιμπάν, σε συνεργασία με τους δύο συμμάχους της, το Κατάρ και το Πακιστάν, για να κερδίσει την υποστήριξη της ομάδας πριν οριστικοποιήσει τη συμφωνία για την ανάληψη των επιχειρήσεων του αεροδρομίου.
Η εμπλοκή της Τουρκίας με τους Ταλιμπάν πριν από την πτώση της Καμπούλ προμήνυε τις πολιτικές αποφάσεις της Άγκυρας μετά την κατάληψη της χώρας από τους Ταλιμπάν.
Ωστόσο μετά την πτώση της Καμπούλ, η συμφωνία Τουρκίας-ΝΑΤΟ για τη λειτουργία του αεροδρομίου μετά την ολοκλήρωση της απόσυρσης κατέρρευσε.
Παράλληλα η Άγκυρα έχει προτείνει παρόμοια συμφωνία με τους Ταλιμπάν, προσφέροντας τη λειτουργία του αεροδρομίου και την παροχή τεχνικής υποστήριξης εάν η ηγεσία των Ταλιμπάν εκδηλώσει ενδιαφέρον να συνεργαστεί με την Άγκυρα.
Οι Ταλιμπάν απέρριψαν τις προσφορές της Άγκυρας για διατήρηση στρατευμάτων στη βάση και οι τουρκικές δυνάμεις άρχισαν την αποχώρησή τους στις 25 Αυγούστου. Παρά την αποχώρηση, η τουρκική ηγεσία διατήρησε το ενδιαφέρον της για διατήρηση πολιτικής παρουσίας στη χώρα και συνεχίζει να διαπραγματεύεται με Ταλιμπάν σχετικά με τη διατήρηση παρουσίας στο αεροδρόμιο, με κάποια διεθνή υποστήριξη.
Η σχέση αναγνώρισης των Ταλιμπάν από την Τουρκία με το μεταναστευτικό
Η πραγματική αναγνώριση των Ταλιμπάν από τον Ερντογάν είναι μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής που συνδέεται με τη μακροχρόνια τουρκική εξωτερική πολιτική και συνδέεται με αρνητικά εσωτερικά συναισθήματα για την παράτυπη μετανάστευση.
Από την ανάληψη της εξουσίας, το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) προσπάθησε να εμβαθύνει τους δεσμούς του με έθνη πλειοψηφίας μουσουλμάνων.
Η τρέχουσα ελίτ εθνικής ασφάλειας είναι άνετη να συνεργάζεται με βαθιά θρησκευτικές οντότητες, από το Hayat Tahrir al-Sham στη Συρία έως τις διάφορες θυγατρικές της Μουσουλμανικής Αδελφότητας σε όλη τη Μέση Ανατολή.
Η υποστήριξη του ΑΚΡ στην Αδελφότητα έχει προκαλέσει σημαντική αντιπάθεια από τα κράτη του Κόλπου, τα οποία θεωρούν την τουρκική ανάμειξη στις αραβικές υποθέσεις ως απειλή εθνικής ασφάλειας.
Ωστόσο, η Άγκυρα έχει διατηρήσει στενότερους δεσμούς με μη αραβικά μουσουλμανικά κράτη, όπως το Πακιστάν, που έχουν εγκάρδιους δεσμούς με τους Ταλιμπάν και με το Αζερμπαϊτζάν, το οποίο είχε αναπτύξει στρατεύματα στην Καμπούλ υπό τουρκική διοίκηση.
Η πολιτική της Τουρκίας, επέτρεψε στην Άγκυρα να «παίζει σε διπλό ταμπλό» και να είναι σε θέση να ωφελήσει τόσο τους δυτικούς συμμάχους της όσο και τους Ταλιμπάν.
Για τον Ερντογάν, η ευρύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζει προέρχεται από την αυξανόμενη δυσαρέσκεια στο εσωτερικό της κυβέρνησής του, λόγω μιας σοβαρής οικονομικής ύφεσης που συνδέεται με τη δική του κακή διαχείριση.
Οι τουρκικές πολιτικές ελίτ έχουν διοχετεύσει την οργή τους για την οικονομία προς τους πρόσφυγες.
Το AKP συχνά επαινείται στο παρελθόν ότι καλωσορίζει τους πρόσφυγες, δεδομένης της πολιτικής ανοιχτών θυρών πριν από το 2015 για τους Σύριους που εγκατέλειψαν τον εμφύλιο πόλεμο.
Αυτή η πολιτική άλλαξε την τελευταία μισή δεκαετία και οι πολιτικές του κυβερνώντος κόμματος έγιναν πιο ξενοφοβικές, αφού συμμάχησε με το ακροδεξιό εθνικιστικό κόμμα, το Εθνικιστικό Κίνημα, για να κυβερνήσει.
Η κατάρρευση της κυβέρνησης Γκάνι έχει επίσης προκαλέσει ανησυχίες ότι οι πρόσφυγες θα φύγουν στην Τουρκία μέσω του Ιράν. Οι εικόνες που δείχνουν Αφγανούς να διασχίζουν τα σύνορα Ιράν-Τουρκίας κάνουν την εμφάνισή τους στα τουρκικά μέσα ενημέρωσης.
Η αντιπολίτευση καταδίκασε τον Ερντογάν για τον χειρισμό του θέματος και τον κατηγόρησε ψευδώς ότι μιλάει με τις ΗΠΑ και ότι ξεπούλησε τη χώρα του σε μυστική συμφωνία με τον πρόεδρο Τζο Μπάιντεν για τη φιλοξενία Αφγανών προσφύγων.
Η κατηγορία είναι ψευδής, αλλά η αφήγηση είναι διάχυτη.
Η κατηγορία συνδέεται με τον χειρισμό της Τουρκίας στον συριακό εμφύλιο πόλεμο. Το 2018, ο Ερντογάν κατέληξε σε συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Ένωση για τη φιλοξενία Σύριων προσφύγων, με αντάλλαγμα τη λήψη 6 δισεκατομμυρίων ευρώ (7,1 δισεκατομμύρια δολάρια) σε βοήθεια.
Αυτό έδωσε αφορμή στους πολιτικούς της αντιπολίτευσης να επισημαίνουν τη συμφωνία και τον πλούσιο τρόπο ζωής του Ερντογάν , ως απόδειξη ότι θα ξεπουλήσει τη χώρα και θα επιτρέψει στους μετανάστες να συνεχίσουν να παίρνουν τις δουλειές από τους Τούρκους, αυξάνοντας τα ποσοστά ανεργίας στη χώρα
Το ΑΚΡ άρχισε γρήγορα να χτίζει ένα τείχος κατά μήκος των συνόρων του με το Ιράν, που ταιριάζει με το τείχος που έχει χτίσει στα σύνορά του με τη Συρία, και έδωσε σήμα στους Ευρωπαίους και Ρώσους ηγέτες ότι δεν θα χρησιμεύσει ως σταθμός μετάβασης για Αφγανούς μετανάστες.
Τα τουρκικά ΜΜΕ είναι γεμάτα με φωτογραφίες του τουρκικού στρατού που περιπολεί τώρα στα ανατολικά σύνορα της Τουρκίας και η κάλυψη των γεγονότων εκεί είναι διαρκώς παρούσα στην τουρκική τηλεόραση.
Ο Ερντογάν, λοιπόν, έχει ένα κίνητρο να δείξει ότι διασφαλίζει τα σύνορά του και, με αυτόν τον τρόπο, αντιστέκεται στους παγκόσμιους ηγέτες που θα ήθελαν να αναγκάσουν την Τουρκία να φέρει το βάρος των προσφύγων.
Ο Τούρκος Πρόεδρος φαίνεται επίσης να έχει ως στόχο να διερευνήσει την εμβάθυνση των δεσμών με τους Ταλιμπάν και να χρησιμοποιήσει οικονομικά κίνητρα για να προσπαθήσει να προκαλέσει σταθερότητα στην πρωτεύουσα.
Αυτή η προσέγγιση έχει τις ρίζες του στην άνεσή του με τον όμιλο, αλλά είναι επίσης μέρος μιας προσπάθειας να κατευνάσει τις τουρκικές εταιρείες που επιθυμούν να ανταγωνιστούν για συμβάσεις κατασκευής στη χώρα.
Αυτή η εκλογική βάση του ΑΚΡ έχει πληγεί σοβαρά από την οικονομική ύφεση και η σύναψη συμβάσεων σε τρίτες χώρες, όπου η Άγκυρα έχει δημιουργήσει δεσμούς, αποτελεί βασικό μέρος του επιχειρηματικού τους μοντέλου.
Η τουρκική κυβέρνηση προσαρμόζεται σαφώς στη νέα πραγματικότητα στην Καμπούλ.
Η Άγκυρα θα επιδιώξει να διαμορφώσει τη δική της σχέση με τους Ταλιμπάν. Οι εγχώριοι παράγοντες στην Τουρκία ενθαρρύνουν αυτήν την πολιτική, όπως και η αντίληψη του ίδιου του Ερντογάν για τα τουρκικά εθνικά συμφέροντα.
Αυτή η πραγματικότητα αντικατοπτρίζει τις αναμενόμενες ενέργειες άλλων περιφερειακών χωρών, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι οι Ταλιμπάν θα είναι λιγότερο απομονωμένοι από ό, τι προηγουμένως και ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα έχουν λιγότερη μόχλευση από ότι στο παρελθόν".
