Μια δεκαετία αφότου η Λιβύη κατέληξε στο χάος, πολλές χώρες είναι εκείνες που προσβλέπουν στην κατασκευή έργων υποδομής πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων, στο πλούσιο σε πετρέλαιο έθνος, εφόσον διασφαλιστεί η σταθερότητα σε αυτό.
Ο οικονομολόγος Kamal Mansouri αναμένει ότι η προσπάθεια ανοικοδόμησης της Λιβύης θα είναι μία από τις μεγαλύτερες στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική.
Εκτιμά ότι «χρειάζονται περισσότερα από 100 δισεκατομμύρια δολάρια» (852,41 δισεκατομμύρια TL) για την ανοικοδόμηση της Λιβύης, η οποία έχει κατακλυστεί από βία και πολιτική αναταραχή από τότε που ο μακρόχρονος δικτάτορας Moammar Gadhafi ανατράπηκε το 2011.
Η Τουρκία, η πρώην αποικιακή δύναμη Ιταλία και η γειτονική Αίγυπτος, άλλες χώρες της ΕΕ, οι ΗΠΑ, αναμένεται να λάβουν τη μερίδα του λέοντος των συμφωνιών ανοικοδόμησης.
Στην πρωτεύουσα Τρίπολη, δεκάδες σκουριασμένοι γερανοί και ημιτελή κτίρια βρίσκονται μπροστά στη θάλασσα, μαρτυρία εκατοντάδων εγκαταλελειμμένων έργων αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων που ξεκίνησαν μεταξύ 2000 και 2010.
Μετά την ανατροπή του Καντάφι, η Λιβύη έπεσε σε κατάσταση εμφυλίου πολέμου που διεξήχθη από ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο αριθμό πολιτοφυλακών και ξένων μισθοφόρων που υποστήριζαν αντίπαλες διοικήσεις.
Ενώ η Τουρκία έχει υποστηρίξει την κυβέρνηση που βασίζεται στην Τρίπολη, υποστηριζόμενη από τον ΟΗΕ, οι δυνάμεις της Ανατολής που είναι πιστές στον Στρατηγό Χαλίφα Χάφταρ, έχουν την υποστήριξη της Ρωσίας, των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων (ΗΑΕ) και της Αιγύπτου.
Όμως, μια κατάπαυση πυρός που υποστηρίζεται από τα Ηνωμένα Έθνη συμφωνήθηκε τον περασμένο Οκτώβριο, ανοίγοντας το δρόμο για την δημιουργία μεταβατικής κυβέρνησης τον Μάρτιο.
Η Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας (GNU), με επικεφαλής τον πρωθυπουργό Αμπντούλ Χαμίντ Μοχάμεντ Ντέμπιμπα, έχει την ευθύνη να οργανώσει προεδρικές και κοινοβουλευτικές εκλογές τον Δεκέμβριο, εάν συμφωνηθεί εγκαίρως ένα νομικό πλαίσιο.
Ο Ντέμπιμπα και ο Πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν συναντήθηκαν επανειλημμένα τους τελευταίους μήνες και δεσμεύτηκαν να αναπτύξουν περαιτέρω τη συνεργασία τους σε πολλούς τομείς, συμπεριλαμβανομένων των οικονομικών, του πετρελαίου και του φυσικού αερίου και της διαδικασίας αναδιάρθρωσης της Λιβύης.
Αντιπροσωπείες υψηλού επιπέδου από την Τουρκία επισκέφθηκαν επίσης την Τρίπολη αρκετές φορές τους τελευταίους μήνες, σε αυτό το πλαίσιο
Συνοδευόμενος από αντιπροσωπείες, ο Ερντογάν δέχτηκε τελευταία φορά τον Ντέμπιμπα στις 7 Αυγούστου, σε συνάντηση που παρακολούθησαν ο Υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών της Τουρκίας Λούτφι Έλβαν, ο Υπουργός Εμπορίου Μεχμέτ Μους και ο Κυβερνήτης της Κεντρικής Τράπεζας της Δημοκρατίας της Τουρκίας (CBRT) Hapahap Kavcıoğlu.
Οι τουρκικές εταιρείες είχαν αφήσει ημιτελή έργα αξίας 19 δισεκατομμυρίων δολαρίων το 2011, όταν εγκατέλειψαν τη Λιβύη λόγω ανησυχιών για την ασφάλεια εν μέσω εμφυλίου πολέμου μετά την ανατροπή του Καντάφι.
Η επανέναρξη των έργων βρίσκεται στην κορυφή της ατζέντας κατά τη διάρκεια των πρόσφατων συνομιλιών μεταξύ των δύο χωρών.
Η Τουρκία έχει πει ότι οι τουρκικές εταιρείες θα αναλάβουν ενεργό ρόλο στην ανοικοδόμηση της χώρας. Οι δύο χώρες υπέγραψαν πέρυσι ένα μνημόνιο κατανόησης (ΜΣ) που αναμένεται να ανοίξει το δρόμο για την επίλυση του αδιεξόδου των συμβάσεων των τοπικών κατασκευαστών στη χώρα.
Οι αξιωματούχοι εξέφρασαν ιδιαίτερα τη βούληση για ανάπτυξη συνεργασίας στον τομέα της ενέργειας, συμπεριλαμβανομένου του πετρελαίου και του φυσικού αερίου.
Επίσης ο Ιταλός υπουργός Εξωτερικών Λουίτζι Ντι Μάιο συνοδευόμενος από τον επικεφαλής του ιταλικού ενεργειακού κολοσσού ENI, πραγματοποίησε επίσκεψη στη Λιβύη
Τον Μάιο, ο Ντέιμπα, επισκέφθηκε τη Ρώμη και συμφώνησε με τον Ιταλό ομόλογό του Μάριο Ντράγκι για επέκταση της συνεργασίας σε ενεργειακά έργα.
Η Ιταλία στοχεύει να υπερασπιστεί τα εμπορικά της συμφέροντα στη χώρα με τα μεγαλύτερα αποθέματα πετρελαίου της Αφρικής, στον ενεργειακό τομέα όπου η ENI είναι ο κορυφαίος ξένος παίκτης από το 1959.
Σύμφωνα με πληροφορίες η εταιρεία προτείνει την κατασκευή ενός φωτοβολταϊκού ηλιακού σταθμού στη νότια Λιβύη.
Τον Ιούνιο, ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσες επισκέφθηκε επίσης με μια επιχειρηματική ομάδα τη Λιβύη, ενώ ο Ντέμπιμπα έχει ταξιδέψει στο Παρίσι.
Καθώς η διοίκηση του Ντέμπιμπα συμμετέχει σε διάφορα επιχειρηματικά φόρουμ, η Τουρκία, η Αίγυπτος, η Τυνησία και η Αλγερία βρίσκονται επίσης σε διεκδίκηση προσοδοφόρων συμβάσεων.
Επίσης αντιπροσωπεία του ρωσικού ενεργειακού ομίλου Tatneft επισκέφθηκε την Τρίπολη τον Ιούνιο για να μελετήσει έργα εξερεύνησης πετρελαίου.
Ερωτήματα σχετικά με τη χρηματοδότηση, τη σταθερότητα
"Η Λιβύη δεν έχει χτίσει τίποτα εδώ και 10 χρόνια", δήλωσε ο ανώτερος συνεργάτης της Global Initiative και ειδικός στη Λιβύη, Jalel Harchaoui. «Είναι μια πλούσια χώρα που δεν έχει διατηρήσει τις υποδομές της».
Μια δεκαετία βίας έχει καταστρέψει τα αεροδρόμια, τους δρόμους και το δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας.
Παρόλο που δεν υπάρχει έλλειψη μεγάλων έργων και διεθνών μνηστήρων, παραμένουν ερωτήματα σχετικά με τη χρηματοδότηση και αν θα επανέλθει η αστάθεια.
Οι πολιτικές διαιρέσεις έχουν καταστρέψει την οικονομία της Λιβύης και περιπλέκουν τη διαχείριση των εσόδων της από το πετρέλαιο, αποδυναμώνοντας τα αποθέματα σε ξένο νόμισμα.
Στα πολιτικά και οικονομικά μέτωπα, ο προϋπολογισμός του 2021 δεν έχει ακόμη εγκριθεί και οι προσπάθειες των Ηνωμένων Εθνών για τη διοργάνωση εκλογών φαίνεται να ματαιώνονται.
'Ενα είναι βέβαιο, ότι οι προσεχείς μήνες θα καταδείξουν αν θα υπάρξει επενδυτικό κλίμα στη Λιβύη, γεγονός που θα σημαίνει εξασφάλιση σταθερότητας και παγίωση της ειρήνευσης στη Λιβύη.
Σε αυτό θα παίξει ουσιαστικό ρόλο η αποχώρηση ή όχι των τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων και μισθοφόρων από τη χώρα.
Ίδομεν!
