Δύο αμερικανικά αεροσκάφη F-16 πέταξαν πάνω από την επικράτεια της Σερβοβοσνιακής Δημοκρατίας στην Βοσνία στις 8 Ιανουαρίου σε μια προειδοποίηση ενάντια στην «αποσχιστική δραστηριότητα» του προέδρου των Σερβοβόσνιων και ενόψει του εορτασμού της απαγορευμένης γιορτής της Δημοκρατίας.
Σήμερα 9 Ιανουαρίου, η Δημοκρατία Σέρπσκα γιορτάζει την Ημέρα της Δημοκρατίας, η οποία κηρύχθηκε αντισυνταγματική και απαγορεύτηκε από το κρατικό συνταγματικό δικαστήριο πριν από χρόνια.
Φέτος πραγματοποιείται μετά από πολλαπλές κινήσεις του Προέδρου της Δημοκρατίας Σέρπσκα Μίλοραντ Ντόντικ και των αποφάσεών του του κόμματος SNSD να εγκρίνει νόμους που απορρίπτουν την εξουσία των θεσμών σε κρατικό επίπεδο και του ύπατου εκπροσώπου της διεθνούς κοινότητας Κρίστιαν Σμιτ.
Τα δύο αμερικανικά αεροσκάφη επίσημα, πραγματοποίησαν εκπαίδευση αέρος-εδάφους που διεξήχθη μαζί με τις εθνικές ένοπλες δυνάμεις της Βοσνίας σε περιοχές που δεν ελέγχονται από τη Δημοκρατία Σέρπσκα.
Η Βοσνία περιλαμβάνει δύο αυτόνομες οντότητες – τη Μουσουλμανική-Κροατική Ομοσπονδία και τη Δημοκρατία Σέρπσκα.
«Αυτή η διμερής εκπαίδευση είναι ένα παράδειγμα προηγμένης στρατιωτικής συνεργασίας που συμβάλλει στην ειρήνη και την ασφάλεια στα Δυτικά Βαλκάνια, καθώς και καταδεικνύει τη δέσμευση των Ηνωμένων Πολιτειών να διασφαλίσουν την εδαφική ακεραιότητα της Β-Ε ενόψει του αντι-Ντέιτον και του αποσχιστικού δραστηριότητα.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν υπογραμμίσει ότι το Σύνταγμα της Β-Ε δεν παρέχει δικαίωμα απόσχισης και θα ενεργήσουν αμέσως, εάν κάποιος προσπαθήσει να αλλάξει αυτό το βασικό στοιχείο του Ντέιτον», ανέφερε η αμερικανική πρεσβεία στην ανακοίνωση.
Ο δημόσιος ραδιοτηλεοπτικός σταθμός RTRS της Δημοκρατίας Σέρπσκα ανέφερε ότι τα αμερικανικά αεροσκάφη πέταξαν πάνω από το διοικητικό κέντρο της Σερβοβοσνιακής οντότητας στην Μπάνια Λούκα σε μια κίνηση που θεωρείται πρόκληση από τη σερβική οντότητα.
Το κανάλι N1 ανέφερε ότι τα δεδομένα από το Flight Radar δεν έδειξαν τα F-16 αλλά εντόπισαν ένα αεροσκάφος Stratotanker που προμήθευσε τα μαχητικά με καύσιμα.
Αυτό επιβεβαίωσε και η ανακοίνωση της αμερικανικής πρεσβείας ότι η αποστολή θα υποστηριχθεί από ένα KC-135 Stratotanker που θα παρείχε εναέριο ανεφοδιασμό για τα F-16 πάνω από το έδαφος της Δημοκρατίας Σέρπσκα.
Δηλώσεις με νόημα από τον επικεφαλής των Σερβοβόσνιων
Ο πρόεδρος της οντότητας της Δημοκρατίας Σέρπσκα, Μίλοραντ Ντόντικ, μίλησε σε τελετή στην στρατιωτική Ακαδημία στη Μπάνια Λούκα, η οποία πραγματοποιείται με την ευκαιρία της Ημέρας της Δημοκρατίας των Σερβοβόσνιων, μιας γιορτής της οποίας ο εορτασμός αμφισβητήθηκε δύο φορές από το Συνταγματικό Δικαστήριο της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης .
Ο Ντόντικ ανέφερε: «Δεν θέλουμε σύγκρουση ή πόλεμο με κανέναν, θέλουμε η Δημοκρατία μας να παραμείνει η όαση της ελευθερίας μας.
Για εμάς η ελευθερία δεν ήταν ποτέ μια φιλοσοφική λέξη, αλλά μια υπαρξιακή.
Οι Σέρβοι έκαναν πάνω από 140 εξεγέρσεις για να ζήσουν ελεύθερα με αναμφισβήτητες θυσίες. Μας εκτόπισαν σε μακρινά στρατόπεδα, οι πρόγονοί μας έχασαν τη ζωή τους πολεμώντας για την ελευθερία. Έτσι κι εμείς.
Δεν θέλαμε πόλεμο και δεν δώσαμε κανέναν λόγο για πόλεμο. Εκείνη τη στιγμή, οι ηγέτες του σερβικού λαού θυσίασαν την προσωπική και οικογενειακή άνεση. Κάποιοι έχουν πεθάνει και κάποιοι είναι στις φυλακές γιατί είχαν το θάρρος να οδηγήσουν τον λαό στον δρόμο της ελευθερίας.
Όλα όσα συνέβησαν σε εμάς μετά την ένοπλη σύγκρουση βασίστηκαν σε ένα ψέμα που δημιουργήθηκε από τη Δύση.
Με βάση τα ψέματα της Δύσης, δημιουργήθηκε μια πολιτική αντίληψη που ονομάζεται Συμφωνία του Ντέιτον, μέσω της οποίας υποτίθεται ότι θα τιμωρούνταν οι Σέρβοι και στη διαδικασία εφαρμογής της εφαρμογής, αναγκαστήκαμε να εξαφανιστούμε ως οντότητα σε μια μέρα.
Γνωρίζουμε ότι είναι έτσι και δεν το κρύβουν όταν λένε ότι δεν επιθυμούσαν να είναι μόνιμη η Συμφωνία του Ντέιτον.Μόνο όσοι έχουν στόχο φτάνουν σε αυτόν, και στόχος του σερβικού λαού είναι το σερβικό κράτος σε αυτούς τους τομείς.
Δεν θέλουμε σύγκρουση ή πόλεμο με κανέναν, θέλουμε η Δημοκρατία Σέρπσκα να παραμείνει η όαση της ελευθερίας μας.Δεν θέλουμε να είναι κανείς απειλή, και δεν έχουμε σκοπό να επιτεθούμε σε κανέναν.
Αποφασίσαμε όμως ότι όταν χάσαμε τις εθνοτικές μας περιοχές, αφού οι Σέρβοι αποδέχτηκαν τη Συμφωνία του Ντέιτον, ότι θα ήταν η οριοθέτησή μας.
Γι' αυτό σήμερα ονομάζεται συνοριακή γραμμή, πιστεύουμε ότι αυτά τα σύνορα θα είναι προσωρινά, αν οι συνομιλίες μας αποβούν άκαρπες.
Κάθε μέρα που πηγαίνω στη δουλειά σκέφτομαι ότι μένουμε ακίνητοι εδώ και καιρό χωρίς να το πάρουμε απόφαση.
Η αγωνία της κατάληψης του Κοσσυφοπεδίου και της Σερβικής οντότητας συνεχίζεται εδώ και 30 χρόνια. Γιατί δεν μπορούμε να έχουμε έναν στόχο και όλοι οι άλλοι έχουν;
Δεν είμαστε εμείς που θα απειλήσουμε την ειρήνη, θέλουμε αυτό που είναι δικό μας», τόνισε ο ίδιος.
Ο Ντόντικ τόνισε επίσης για την Σεμπρένιτσα ως «τρομερό έγκλημα», αλλά τόνισε ότι «ο Κάρατζιτς και ο Μλάντιτς ήταν οι άνθρωποι που ηγήθηκαν της Δημοκρατίας Σέρπσκα και δεν θα μας πείσετε ότι ο σερβικός λαός είχε γενοκτονική ή εγκληματική παρόρμηση. Πολεμήσαμε για την ελευθερία μας».
Η ουσία παραμένει και οι Σερβοβόσνιοι κινούνται για απόσχιση από την Βοσνία
Το κόμμα του Ντόντικ SNSD υιοθέτησε πρόσφατα έναν νόμο που απορρίπτει την εξουσία του συνταγματικού δικαστηρίου και έναν άλλο νόμο που αψηφά την εξουσία του ύπατου Αρμοστή, ισχυριζόμενο ότι δεν διορίστηκε νόμιμα.
Ο Ντόντικ κατηγορήθηκε πέρυσι για την υπογραφή των δύο νόμων. Η δίκη επρόκειτο να ξεκινήσει στις 20 Δεκεμβρίου, αλλά αναβλήθηκε για τις 20 Ιανουαρίου 2024.
Παρόλα αυτά, ο Ντόντικ ανακοίνωσε ότι η κυβερνητική πλειοψηφία θα υιοθετήσει σύντομα εκλογικό νόμο, απορρίπτοντας την εγκυρότητα της πράξης σε επίπεδο κράτους.
Ενώ οι πολιτικοί των περισσότερων γειτονικών κρατών τείνουν να αποφεύγουν τον Ντόντικ και δεν υποστηρίζουν τις αποσχιστικές του προσπάθειες, ένα φιλο-σερβικό και φιλορωσικό κόμμα του Μαυροβουνίου, το NSD, έστειλε αντιπροσωπεία στον εορτασμό της Ημέρας της Δημοκρατίας.
Το κόμμα είναι μέρος του φαινομενικά φιλοδυτικού κυβερνώντος συνασπισμού που υποστηρίζει την κυβέρνηση του Πρωθυπουργού Μιλόικο Σπάζιτς.
Για να αποδεχτεί τον συνασπισμό με φιλοσερβικούς και φιλορωσικούς σχηματισμούς, ο Σπάζιτς απαίτησε να υπογράψουν μια δήλωση ότι θα υποστηρίξουν πλήρως την ενσωμάτωση της χώρας στην ΕΕ.
Ο Οργανισμός για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ) προειδοποίησε σε δήλωσή του την περασμένη εβδομάδα ότι ο εορτασμός της 9ης Ιανουαρίου «αντίβαίνει ευθέως τα συντάγματα τόσο της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης όσο και της Δημοκρατίας Σέρπσκα».
Ο ΟΑΣΕ είπε επίσης ότι ο εορτασμός ισοδυναμούσε με "πράξη διακρίσεων".
Η εκδήλωση στη Μπάνια Λούκα ξεκίνησε το μεσημέρι με τελετή βράβευσης και θα ολοκληρωθεί με στρατιωτική παρέλαση που έχει προγραμματιστεί για τις 5 το απόγευμα.
Στην παρέλαση αναμένεται να συμμετάσχουν και πάλι μέλη της λέσχης μοτοσυκλετών Night Wolves της Ρωσίας, που είναι κοντά στον Πούτιν.
Μέλη των Night Wolves τα τελευταία χρόνια επισκέπτονται συχνά την Σερβοβοσνιακή Δημοκρατία, όπου έχουν συναντήσεις με τοπικούς εκπροσώπους, σε θρησκευτικές και κοσμικές γιορτές.