Ο Γιάννης Βαληνάκης, καθηγητής Διεθνών Σχέσεων & Στρατηγικής και πρώην υφυπουργός Εξωτερικών κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για την Ελλάδα, για την διπλωματική προσέγγιση Αιγύπτου και Τουρκίας.
Ο λόγος κατά τον ίδιο είναι η αναζήτηση διαμοιρασμού της Λιβύης, αλλά και η μεγάλη πιθανότητα συμφωνίας ΑΟΖ μεταξύ των δύο χωρών στην Ανατολική Μεσόγειο.
Ο ίδιος αναφέρει σε ανάρτηση του “αστεία τα σχόλια ότι επαναπροσέγγιση Τουρκίας και Αιγύπτου «δεν αλλάζει τίποτε»(«κωλοτούμπα» Ερντογάν).Αντίθετα, ετοιμάζονται «να τα βρούν»σε Λιβύη, αλλά και να μοιραστούν στην Ανατολική Μεσόγειο ΑΟΖ (μεταξύ Ρόδου-Καστελορίζου) και ίσως «κάνουν και νερά» στη συμφωνημένη από το 2020 ΑΟΖ Κρήτη-Ρόδος)”.
Πρόκειται σαφώς για ένα εφιαλτικό σενάριο για την ελληνική πλευρά, μετά την μερική οριοθέτηση ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδος και Αιγύπτου το 202, η οποία αφήνει ορθάνοικτη μια τεράστια περιοχή ανάμεσα σε Καστελόριζο-Ρόδο και Κύπρο.
Υπενθυμίζουμε ότι δυτικά του 28ου μεσημβρινού η Αίγυπτος έχει νομοθετήσει για ΑΟΖ με την Ελλάδα (2020) όπως και ανατολικά του 30ου για όρια με Κύπρο (2003). Μεταξύ 28ου και 30ου, η ίδια η Αίγυπτος έχει ζητήσει 4μερή συμφωνία.
Ο Ερντογάν με τον αέρα του νικητή των εκλογών στην χώρα του, θα επιδιώξει να κλείσει όλα τα ανοικτά μέτωπα της Τουρκίας τα προηγούμενα χρόνια, εκτός από αυτό σε Αιγαίο και Κύπρο, για ευνόητους λόγους.
Η Αίγυπτος από την άλλη πλευρά, επιδιώκει λόγω της οικονομικής κρίσης που μαστίζει την χώρα να εκμεταλλευθεί όλες τις πηγές των κοιτασμάτων στην Ανατολική Μεσόγειο.
Επίσης το Κάιρο έχει μια τρομερά σημαντική συμφωνία με την Ελλάδα ( η οποία πρόσφατα εγκρίθηκε και από την ΕΕ), για την κατασκευή καλωδίου μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας από την Αίγυπτο σε Ελλλάδα-Ευρώπη, κάτι φοβερά σημαντικό για τις σχέσεις Ελλάδος και Αιγύπτου.
Ωστόσο εκτιμάται ότι Αιγύπτιοι και Τούρκοι θα επιδιώξουν σύγκλιση στην Λιβύη, ενώ σε περίπτωση συμφωνίας ΑΟΖ με την Τουρκία, θα κινηθούν εκτός των περιοχών που έχουν οριοθετηθεί με την Ελλάδα, μη αποδεχόμενοι πάντα το Τουρκολιβυκό μνημόνιο ποτέ.
Τουρκικές διπλωματικές κινήσεις για την Λιβύη με την Αίγυπτο
Ο Τούρκος πρέσβης στην Αίγυπτο, Σαλίχ Μουλτού Σεν, στην πρώτη του δήλωση μετά τον διορισμό του είπε ότι η Άγκυρα και το Κάιρο συμφωνούν στην «ανάγκη διεξαγωγής εκλογών στη Λιβύη».
Ο Τούρκος πρέσβης είπε σε συνέντευξή του στα σαουδαραβικά κανάλια Al-Arabiya και Al-Hadath ότι «η βελτίωση των σχέσεων μεταξύ Καΐρου και Άγκυρας θα ενισχύσει τον διάλογο για τη Λιβύη».
«Η Αίγυπτος και η Τουρκία συζητούν για το πώς να αντιμετωπίσουν την κρίση στη Λιβύη για να εργαστούν για την επίλυσή της και να διασφαλίσουν τη σταθερότητα και την ενότητα της Λιβύης.
Η Αίγυπτος και η Τουρκία κατανοούν καλύτερα η μία την άλλη και υπάρχει πρόοδος στην οικοδόμηση εμπιστοσύνης μεταξύ τους», τόνισε ο ίδιος.
Ο Τούρκος διπλωμάτης επέστρεψε στις απαρχές των ενδείξεων επίλυσης της κρίσης, επισημαίνοντας ότι «ο πολιτικός διάλογος και οι πολιτικές σχέσεις βασίζονται στην εμπιστοσύνη μεταξύ οποιωνδήποτε δύο χωρών. Τα τελευταία τρία ή τέσσερα χρόνια, και οι δύο χώρες μπόρεσαν να οικοδομήσουν και να αποκαταστήσουν εμπιστοσύνη μεταξύ τους».
Τόνισε σε ότι «Η Τουρκία και η Αίγυπτος είναι σημαντικές χώρες στην περιοχή και οι σχέσεις μεταξύ τους είναι ζωτικής σημασίας για τη βελτίωση της ατμόσφαιρας ασφάλειας και σταθερότητας, καθώς και για την προώθηση όλων των τομέων ανάπτυξης, και αυτό είναι σημαντικό για το όφελος για την περιοχή, η περιοχή θα επηρεαστεί θετικά από αυτή τη σχέση».
Το παιχνίδι στην Ανατολική Λιβύη του Χαφτάρ και η στάση της Wagner
Μετά την εξέγερση της ρωσικής μισθοφορικής οργανώσεως στην Ρωσία, ο Χαφτάρ και ο στρατός του ( LNA) είναι σε στάση αναμονής.
Υπάρχουν ισχυρισμοί από πηγές κοντά στον LNA ότι η ηγεσία της Wagner έχει προειδοποιήσει τους διοικητές του LNA ενάντια σε οποιαδήποτε προσπάθεια μονομερούς απομάκρυνσης της οργάνωσης από την Λιβύη σε συνεργασία με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η Wagner φέρεται να έχει απειλήσει ότι μια τέτοια κίνηση θα είχε «συνέπειες».
Αυτοί οι ισχυρισμοί δεν έχουν επαληθευτεί ανεξάρτητα, αλλά υπογραμμίζουν την περίπλοκη και λεπτή φύση της κατάστασης στη Λιβύη.
Ο LNA βρίσκεται παγιδευμένος ανάμεσα σε δύο ισχυρούς ξένους παράγοντες, την Ρωσία και το ΝΑΤΟ, και δεν είναι σαφές με ποια πλευρά θα ευθυγραμμιστεί τελικά.
Η ηγεσία του LNA και ο Χαφτάρ, ανησυχούν επίσης για την πιθανότητα εξέγερσης ή ανταρσίας από τις ρωσικές δυνάμεις σε εδάφη υπό τον έλεγχό τους.
Αυτό προκύπτει από το γεγονός ότι η Wagner είναι γνωστό ότι λειτουργεί ανεξάρτητα από τη δομή διοίκησης του LNA και δεν είναι σαφές πώς θα αντιδρούσε ο LNA εάν οι Ρώσοι στραφούν εναντίον τους.
Επιπλέον, ο Χαφτάρ ανησυχεί ότι η Wagner θα μπορούσε να αποσύρει προηγμένα οπλικά συστήματα χωρίς συντονισμό με το LNA, γεγονός που θα μπορούσε να φέρει τον ίδιο σε δύσκολη θέση εάν αναγκαστεί να σταματήσει ή να ελέγξει την προμήθεια όπλων.
Η έκβαση αυτής της κατάστασης θα έχει σημαντικές επιπτώσεις για το μέλλον της Λιβύης και της ευρύτερης περιοχής.
Εάν το LNA καταφέρει να διατηρήσει τον έλεγχο της Wagner, αυτό θα ήταν μια μεγάλη νίκη για τη Ρωσία και μια οπισθοδρόμηση για το ΝΑΤΟ.
Ωστόσο, εάν η Wagner επαναστατούσε ή προέβαινε σε ανταρσία, θα μπορούσε να οδηγήσει σε περαιτέρω αστάθεια στη Λιβύη, ακόμη και σε εμφύλιο πόλεμο.
