Το τελευταίο χρονικό διάστημα με αφορμή τον πόλεμο στην Ουκρανία και την απόφαση της ΕΕ να πάψει να αποδεσμευτεί από το Ρωσικό φυσικό αέριο, έχουν προκύψει πολύ σοβαρές συζητήσεις για πιθανές χώρες που θα μπορούσαν να καλύψουν το ρωσικό κενό
Μια από αυτές είναι η Αλγερία, η οποία όμως είναι σύμμαχος της Μόσχας και μεγάλη παραγωγός φυσικού αερίου,ενώ έχει αντιμετωπίσει εκκλήσεις για ενίσχυση των εξαγωγών στην Ευρώπη μετά την εκτίναξη των τιμών του μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Ωστόσο από την αρχή ακόμη του έτους, καθώς οι ρωσικές απειλές κατά της Ουκρανίας κλιμακώθηκαν σε εισβολή, η Αλγερία φιλοξένησε μια εξαιρετικά ασυνήθιστη παρέλαση υπουργών Εξωτερικών, με αποκορύφωμα την επίσκεψη του ΥΠΕΞ των ΗΠΑ Antony Blinken στις 30 Μαρτίου.
Έχοντας σταθεροποιήσει τις εσωτερικές του συνθήκες, το Αλγέρι σημειώνει πρόοδο στην εξωτερική πολιτική.
Ένας χείμαρρος διπλωματών έχει ζητήσει ακροατήριο με τον Πρόεδρο Tebboune, συμπεριλαμβανομένου του Ισπανού υπουργού Εξωτερικών Jose Manuel Albares τον Ιανουάριο, του Ιταλού υπουργού Εξωτερικών Luigi Di Maio τον Φεβρουάριο και δύο σημαντικών επισκεπτών τον Μάρτιο, την αναπληρώτρια υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Wendy Sherman και τον πορτογαλικό υπουργό Εξωτερικών Augusto Santos Δάση.
Μετά την προγραμματισμένη επίσκεψη του υπουργού Blinken στις 30 Μαρτίου, ο Γάλλος πρωθυπουργός Jean Castex θα ταξιδέψει στο Αλγέρι κάποια στιγμή τις επόμενες εβδομάδες, ενώ ο υπουργός Εξωτερικών της Αλγερίας Ramtane Lamamra αναμένεται στην Ουάσιγκτον τον Απρίλιο.
Η επίσκεψη του ΥΠΕΞ των ΗΠΑ
Ο Blinken έφτασε στο αεροδρόμιο Boumediene και πήγε να συναντήσει τον υπουργό Εξωτερικών Ramtane Lamamra της Αλγερίας, στην πρώτη του επίσκεψη ως κορυφαίος Αμερικανός διπλωμάτης στη βορειοαφρικανική χώρα.
Ο Αμερικανος ΥΠΕΞ είχε πετάξει από τον επίδοξο αντίπαλο της Αλγερίας Μαρόκο, το οποίο το 2020 εξομαλύνει τις σχέσεις με το Ισραήλ στο πλαίσιο μιας συμφωνίας που πυροδότησε νέες εντάσεις σχετικά με το αμφισβητούμενο έδαφος της Δυτικής Σαχάρας.
Οι σχέσεις μεταξύ της Ουάσιγκτον και του Αλγερίου έχουν επιδεινωθεί από τότε που υπογράφηκε η συμφωνία υπό τον τότε πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ.
Εκείνη την εποχή, η κυβέρνηση Τραμπ αναγνώρισε τη μαροκινή κυριαρχία στην πλούσια σε φωσφορικά άλατα περιοχή της ερήμου, όπου η Αλγερία υποστηρίζει εδώ και καιρό το κίνημα ανεξαρτησίας Polisario.
Ο Blinken επρόκειτο να περάσει έξι ώρες στην Αλγερία, συμπεριλαμβανομένου ενός γεύματος εργασίας με τον Πρόεδρο Abdelmadjid Tebboune.
Μπορεί να χρησιμοποιήσει το ταξίδι για να παροτρύνει την Αλγερία να ανοίξει ξανά έναν αγωγό που μετέφερε αλγερινό φυσικό αέριο μέσω του Μαρόκου στην Ισπανία, για να βοηθήσει τις ευρωπαϊκές χώρες να μειώσουν την ενεργειακή τους εξάρτηση από τη Ρωσία.
Ο αγωγός GME έκλεισε πέρυσι αφού το Αλγέρι αρνήθηκε να ανανεώσει μια 25ετή συμφωνία εξαγωγών μετά από μια έξαρση των εντάσεων.
Τα αλγερινά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν αυτόν τον μήνα ότι η κυβέρνηση είχε απορρίψει αίτημα της αναπληρώτριας του Blinken, Wendy Sherman, να ανοίξει ξανά ο αγωγός.
Ο αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Γιάελ Λέμπερτ είπε ότι ο Μπλίνκεν θα «συζητήσει την περιφερειακή ασφάλεια και σταθερότητα, την εμπορική συνεργασία και την προώθηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών».
Στο Μαρόκο την Τρίτη, ο Μπλίνκεν επανέλαβε την υποστήριξή του για ένα μαροκινό σχέδιο αυτονομίας για τη Δυτική Σαχάρα, το οποίο περιέγραψε ως "σοβαρό, αξιόπιστο και ρεαλιστικό".
Ο Μπλίνκεν νωρίτερα αυτή την εβδομάδα συμμετείχε σε μια άνευ προηγουμένου σύνοδο κορυφής στο Ισραήλ με Άραβες υπουργούς Εξωτερικών.
Σύμφωνα με άρθρο αμερικανικού think tank οι εκτιμήσεις για τη στάση της Αλγερίας απέναντι σε ΗΠΑ-ΕΕ σε σχέση με την προμήθεια φυσικού αερίου στην Ευρώπη , είναι οι ακόλουθες:
Οι συνέπειες του πολέμου στην Ουκρανία
"Το ανανεωμένο αμερικανικό και ευρωπαϊκό ενδιαφέρον συμπίπτει επίσης με την επιστροφή της Αλγερίας στην πολιτική σταθερότητα μετά από χρόνια αβεβαιότητας.
Δεδομένης της πίεσης λόγω του πολέμου στις τιμές της ενέργειας και της πιθανότητας να αυξηθούν ακόμη περισσότερο εάν διακοπεί ο ρωσικός ενεργειακός εφοδιασμός στην Ευρώπη, η Αλγερία δεν μπορεί να χάσει.
Εάν αυξήσει τις εξαγωγές ενέργειας στην Ευρώπη, θα ενισχύσει σημαντικά τα έσοδά της.
Εάν δεν κάνει τίποτα, θα εξακολουθεί να επωφελείται από τις υψηλότερες τιμές ενέργειας εδώ και μιάμιση δεκαετία.
Ο ρόλος της Αλγερίας ως προμηθευτής ενέργειας
Ο κύριος μοχλός πίσω από τις επισκέψεις που προαναφέραμε , είναι ο ρόλος της Αλγερίας ως προμηθευτή ενέργειας στην ΕΕ. Η Ουάσιγκτον και οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες θέλουν διαβεβαιώσεις ότι ακόμη και αν η κυβέρνηση του Tebboune αποδειχθεί απρόθυμη να αυξήσει αυτές τις εξαγωγές, θα παραδώσει αξιόπιστα τα ποσά για τα οποία έχει ήδη δεσμευτεί, ειδικά εάν διακοπεί ο ρωσικός εφοδιασμός.
Ωστόσο, οι δυτικοί ηγέτες ανησυχούν για τους δεσμούς της χώρας με τη Μόσχα.
Μέχρι στιγμής, η Αλγερία έχει επανειλημμένα διαβεβαιώσει τους πελάτες ότι είναι μια ασφαλής πηγή ενέργειας και ότι θα τηρήσει τις συμβάσεις προμήθειας φυσικού αερίου στην Ευρώπη. Λιγότερο σαφές, ωστόσο, είναι αν μπορεί να αυξήσει αυτές τις προμήθειες στο εγγύς μέλλον. Οι εξαγωγές της είναι ήδη σε πλήρη δυναμικότητα μέσω δύο αγωγών και τεσσάρων τρένων υγροποιημένου φυσικού αερίου.
Θεωρητικά, η Αλγερία διαθέτει εφεδρικά 700-800 εκατομμύρια κυβικά μέτρα ετησίως που προηγουμένως έδινε στο Μαρόκο ως τέλος διαμετακόμισης για τον αγωγό φυσικού αερίου Μαγκρέμπ-Ευρώπη. Έκλεισε αυτόν τον αγωγό τον περασμένο Νοέμβριο ως αντίποινα για μια μαροκινή εκστρατεία κυβερνοκατασκοπείας, έτσι θα μπορούσε να εξάγει αυτούς τους όγκους στην Ισπανία ή την Ιταλία μέσω των δύο άλλων αγωγών της. Ωστόσο, τα εν λόγω ποσά είναι τελικά ασήμαντα για την παρούσα κρίση. Για παράδειγμα, η ΕΕ εισήγαγε 155 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου από τη Ρωσία μόνο πέρυσι, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας
Μια άλλη θεωρητική επιλογή είναι η κυβέρνηση να περιορίσει προσωρινά τους όγκους φυσικού αερίου που προμηθεύει σε τοπικές βιομηχανίες, πολλές από τις οποίες είναι κρατικές, προκειμένου να ελευθερώσει περισσότερα για εξαγωγή. Αλλά αυτό θα σήμαινε επιβράδυνση της εγχώριας βιομηχανικής δραστηριότητας με αντάλλαγμα αυξημένες εισπράξεις σε σκληρό νόμισμα - ένα απίθανο και πολιτικά επικίνδυνο στοίχημα.
Θα μπορούσε επίσης να ανακατευθύνει μέρος του αερίου που διοχετεύει σε ώριμα κοιτάσματα πετρελαίου για να διατηρήσει την πίεση του ταμιευτήρα, αλλά αυτό θα προκαλούσε άμεση πτώση της παραγωγής πετρελαίου.
Με το αργό πετρέλαιο Sahara Blend της Αλγερίας να διαπραγματεύεται περίπου 124 δολάρια το βαρέλι, η κυβέρνηση ουσιαστικά θα "έκλεβε τον Πέτρο για να πληρώσει τον Παύλο".
Εν ολίγοις, το Αλγέρι γνωρίζει ότι δεν διαθέτει σημαντικά πρόσθετους όγκους άμεσα διαθέσιμους για εξαγωγή, αλλά μπορεί ακόμα να αξιοποιήσει την πρόσθετη προσοχή που λαμβάνει προκειμένου να αυξήσει τις άμεσες ξένες επενδύσεις μακροπρόθεσμα. Η χώρα υποφέρει από έλλειψη επενδύσεων για σχεδόν μια δεκαετία και πρέπει να αναπληρώσει τον χαμένο χρόνο.
Προς το σκοπό αυτό, ο υπουργός Ενέργειας Mohamed Arkab και ο Toufik Hakkar, ο Διευθύνων Σύμβουλος της εθνικής εταιρείας ενέργειας Sonatrach, βαδίζουν στο όριο, στέλνοντας το ίδιο μήνυμα και προωθώντας το ασφαλές ενεργειακό δυναμικό της Αλγερίας σε όσο το δυνατόν περισσότερες επισκέπτριες αντιπροσωπείες.
Πολλά έχουν επωθεί για τις σχέσεις της Αλγερίας με τη Μόσχα. Η χώρα όντως αγοράζει πολύ ρωσικό στρατιωτικό εξοπλισμό, αλλά αυτό συμβαίνει επειδή το Κρεμλίνο τον πουλά στο Αλγέρι χωρίς όρους. Επιπλέον, έχει αγοράσει εύκολα εξοπλισμό από άλλες χώρες όποτε αισθάνεται την ανάγκη - για παράδειγμα, το ναυτικό της περιλαμβάνει κινεζικά, γαλλικά, γερμανικά και ιταλικά σκάφη καθώς και βρετανικά και ιταλικά περιστροφικά αεροσκάφη.
Γενικότερα, η Αλγερία σχεδόν ποτέ δεν εμπλέκεται σε διεθμή ζητήματα. Μόλις πάρει μια θέση εξωτερικής πολιτικής, τείνει να κρατήσει σταθερά. Τις περισσότερες φορές, αυτή η θέση επικεντρώνεται στο να παρουσιάζεται ως ουδέτερος διαιτητής διεθνών συγκρούσεων παρά στην επιλογή πλευρών. Ο πόλεμος της Ουκρανίας δεν είναι διαφορετικός , το Αλγέρι θα προσπαθήσει να μείνει εντελώς έξω από την κρίση και δεν θα αισθάνεται υπόχρεο στη Μόσχα μόνο και μόνο επειδή έχει αγοράσει ρωσικό στρατιωτικό υλικό.
Η κυβέρνηση μπορεί να είναι πρόθυμη να βοηθήσει στην επίτευξη κατάπαυσης του πυρός, αλλά τελικά, αναγνωρίζει ότι η ανάμειξη θα μπορούσε να οδηγήσει σε αντιλήψεις ότι μεταφέρει νερό για το ένα ή το άλλο μέρος.
Και η Αλγερία δεν είναι νεροκουβαλητής.
Δεδομένης αυτής της απροθυμίας να συμμετάσχουν στη διπλωματία των συναλλαγών, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η ΕΕ έχουν λίγες επιλογές για να πάρουν αυτό που θέλουν από το Αλγέρι.
Η κυβέρνηση μπορεί να φιλοξενήσει πολλές ξένες αντιπροσωπείες, αλλά στο τέλος θα αποφασίσει με γνώμονα το συμφέρον της χώρας .
Ακόμα κι αν η κυβέρνηση δεν κάνει αλλαγές στις εξαγωγικές της πολιτικές, τα κέρδη της από υδρογονάνθρακες βρίσκονται σε καλό δρόμο για να φτάσουν στο υψηλότερο επίπεδο από το 2008, όταν η Sonatrach κατέγραψε ετήσια έσοδα 72 δισεκατομμυρίων δολαρίων."
H Αλγερία αναγγέλει κοινές στρατιωτικές ασκήσεις με τη Ρωσία τον Νοέμβριο
Η Αλγερία ωστόσο προέβη σε μια κίνηση ενδεικτική των προθέσεων της αναφορικά με τη στάση που προτίθεται να κρατήσει έναντι της Δύσης, αφού μόλις ανακοίνωσε ότι θα πραγματοποιήσει κοινή στρατιωτική άσκηση με τη Ρωσία στο Béchar της Αλγερίας τον Νοέμβριο. Το Béchar βρίσκεται ακριβώς στα σύνορα με το Μαρόκο.Τα δύο κράτη διαφωνούν εδώ και δεκαετίες για εδαφικά ζητήματα στη Δυτική Σαχάρα
Διαπιστώσεις-Συμπεράσματα
Από τα παραπάνω διαφαίνεται ότι η Αλγερία το επόμενο χρονικό διάστημα θα δεχθεί έντονες πιέσεις από τη Δύση για προμήθεια φυσικού αερίου στην ΕΕ και για αλλαγή της στάσης της έναντι της Ρωσίας
Αίσθηση είναι ότι εάν η Αλγερία δεν πεισθεί δια της διπλωματική οδού να συμπράξει στα παραπάνω, θα έχουμε ραγδαίες εξελίξεις στην χώρα και στην ευρύτερη περιοχή