Αντίστροφη μέτρηση για την ανακοίνωση των δασμών από τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, η οποία θα πραγματοποιηθεί σε εκδήλωση στο Rose Garden του Λευκού Οίκου, όπου θα παραβρεθούν και μέλη του υπουργικού συμβουλίου της κυβέρνησης.
Η εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου Καρολάιν Λέβιτ δήλωσε τη Δευτέρα ότι η ανακοίνωση θα περιλαμβάνει δασμούς «με βάση τη χώρα» λέγοντας πως «ο πρόεδρος θα ανακοινώσει ένα σχέδιο δασμών που θα ανατρέψει τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές που έχουν κατακλέψει τη χώρα μας εδώ και δεκαετίες». «Είναι καιρός για αμοιβαιότητα και είναι καιρός για έναν πρόεδρο να κάνει μια ιστορική αλλαγή για να κάνει αυτό που είναι σωστό για τον αμερικανικό λαό».
Ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Σκοτ Μπέσεντ δήλωσε σε συνέντευξή του στο Fox News τη Δευτέρα ότι η ανακοίνωση των δασμών θα γίνει στις 3 μ.μ. ώρα Ουάσιγκτον (22:00 ώρα Ελλάδας). Η Λέβιτ αρνήθηκε να δώσει λεπτομέρειες όταν ρωτήθηκε σχετικά με το ποσοστό των αμοιβαίων δασμών και ποιες χώρες θα πληγούν. Είπε ότι «δεν υπάρχουν εξαιρέσεις αυτή τη στιγμή», όταν ρωτήθηκε αν θα εφαρμοστούν χαμηλότεροι δασμοί σε προϊόντα που χρησιμοποιούνται από Αμερικανούς αγρότες.
Ο Τραμπ δήλωσε στους δημοσιογράφους την Κυριακή ότι σχεδιάζει να ξεκινήσει αμοιβαίους δασμούς σε «όλες τις χώρες», αντικρούοντας τις εικασίες ότι θα μπορούσε να περιορίσει το αρχικό πεδίο εφαρμογής της ανακοίνωσής του στις 2 Απριλίου.
Ερωτώμενος αν σχεδιάζει καθολικούς δασμούς ή εισφορές σε μεμονωμένες χώρες, ο Τραμπ υποχώρησε, λέγοντας ότι «θα το δείτε σε δύο ημέρες, δηλαδή ίσως αύριο το βράδυ ή πιθανότατα την Τετάρτη».
«Είναι αμοιβαίοι. Οπότε ό,τι μας χρεώνουν, το χρεώνουμε κι εμείς, αλλά είμαστε πιο ευγενικοί από ό,τι αυτοί», είπε. «Μας εκμεταλλεύτηκαν και θα είμαστε πολύ καλοί σε σύγκριση με αυτό που ήταν εκείνοι. Τα νούμερα θα είναι χαμηλότερα από αυτά που μας χρέωναν, και σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να είναι σημαντικά χαμηλότερα».
Νωρίτερα τη Δευτέρα, η εκπρόσωπος του Τραμπ επισήμανε παραδείγματα δασμολογικών συντελεστών από την Ευρωπαϊκή Ένωση, την Ιαπωνία, την Ινδία και τον Καναδά μιλώντας σε δημοσιογράφους, υποδηλώνοντας ότι οι εν λόγω οντότητες είναι πιθανό να είναι μεταξύ των στόχων των νέων εισφορών του προέδρου.
«Αυτό καθιστά πρακτικά αδύνατη την εισαγωγή αμερικανικών προϊόντων σε αυτές τις αγορές και έχει θέσει πολλούς Αμερικανούς εκτός επιχειρήσεων και εκτός εργασίας τις τελευταίες δεκαετίες», δήλωσε η Λέβιτ.
Οι δασμοί αποτελούν το επίκεντρο του σχεδίου του Τραμπ για την εξισορρόπηση του παγκόσμιου εμπορίου, την ενίσχυση της αμερικανικής παραγωγής και την εισροή εσόδων από τους δασμούς στα κρατικά ταμεία για τη χρηματοδότηση των εγχώριων προτεραιοτήτων, συμπεριλαμβανομένης μιας μεγάλης μείωσης της φορολογίας.
Η ανακοίνωση των δασμών την Τετάρτη ακολουθεί την επιβολή δασμών σε Καναδά, Μεξικό και Κίνα -τους τρεις μεγαλύτερους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ– καθώς και στα αυτοκίνητα, τον χάλυβα και το αλουμίνιο. Οι εισαγωγικοί φόροι στον χαλκό θα μπορούσαν να έρθουν μέσα σε αρκετές εβδομάδες. Ο Τραμπ έχει επίσης απειλήσει με δασμούς στις εισαγωγές φαρμάκων, ημιαγωγών και ξυλείας.
Η αβεβαιότητα γύρω από τα σχέδιά του, τα οποία συχνά αλλάζουν και υπόκεινται σε περικοπές της τελευταίας στιγμής, έχουν προκαλέσει φόβους ότι θα μπορούσαν να τινάξουν στον αέρα τις αλυσίδες εφοδιασμού και να αυξήσουν τις τιμές για τους Αμερικανούς καταναλωτές. Αυτή η ανησυχία τροφοδότησε μια εβδομαδιαία πώληση στη Wall Street που επεκτάθηκε και τη Δευτέρα.
Οι «dirty 15» που θα πληγούν
Ο υπουργός Οικονομικών, σε πρόσφατη συνέντευξή του στο Fox έκανε λόγο για τους λεγόμενους «Dirty 15», δηλαδή το 15% των χωρών που αντιπροσωπεύουν το μεγαλύτερο μέρος του αμερικανικού εμπορίου αλλά επιβάλλουν υψηλούς δασμούς και άλλους «μη δασμολογικά εμπόδια» στα αμερικανικά προϊόντα. Ο Μπέσεντ δεν κατονόμασε ποιες χώρες περιλαμβάνονται σε αυτήν την ομάδα.
Σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Εμπορίου, το 2024 οι ΗΠΑ κατέγραψαν το μεγαλύτερο εμπορικό έλλειμμα αγαθών με την Κίνα, ακολουθούμενη από την Ευρωπαϊκή Ένωση, το Μεξικό, το Βιετνάμ, την Ιρλανδία, τη Γερμανία, την Ταϊβάν, την Ιαπωνία, τη Νότια Κορέα, τον Καναδά, την Ινδία, την Ταϊλάνδη, την Ιταλία, την Ελβετία, τη Μαλαισία, την Ινδονησία, τη Γαλλία, την Αυστρία και τη Σουηδία.
Από την πλευρά του, το Γραφείο του Εκπροσώπου Εμπορίου των ΗΠΑ, σε αναφορά του προς τον Λευκό Οίκο, έχει καταγράψει 21 χώρες για τις οποίες υπάρχει «ιδιαίτερο ενδιαφέρον» όσον αφορά την άνιση εμπορική πολιτική που εφαρμόζουν. Στη λίστα περιλαμβάνονται συγκεκριμένα οι εξής χώρες: Αργεντινή, Αυστραλία, Βραζιλία, Καναδά, Κίνα, Ευρωπαϊκή Ένωση, Ινδία, Ινδονησία, Ιαπωνία, Νότια Κορέα, Μαλαισία, Μεξικό, Ρωσία, Σαουδική Αραβία, Νότια Αφρική, Ελβετία, Ταϊβάν, Ταϊλάνδη, Τουρκία, Ηνωμένο Βασίλειο και Βιετνάμ.
Ο ίδιος ο Ντόναλντ Τραμπ, σε δηλώσεις του την Κυριακή, απέρριψε την ιδέα ότι στο στόχαστρο των νέων δασμών θα βρεθούν μόνο 10 με 15 χώρες. Μάλιστα πρόσθεσε ότι «δεν υπάρχει όριο», δεδομένου πως κατά την άποψη του… σχεδόν όλοι οι εμπορικοί εταίροι «εκμεταλλεύονται» τις Ηνωμένες Πολιτείες.
«Η Wall Street θα τα καταφέρει μια χαρά σε αυτή την κυβέρνηση, όπως ακριβώς έκανε και στην πρώτη θητεία», δήλωσε η Λέβιτ.
Οι αγορές επηρεάζονται αρνητικά ενόψει των επικείμενων ανακοινώσεων του Τραμπ για νέους δασμούς, κυρίως λόγω της αβεβαιότητας και του φόβου επιπτώσεων στις εφοδιαστικές αλυσίδες και στο κόστος καταναλωτή. Πιο συγκεκριμένα:
Αρνητικό κλίμα στη Wall Street
Η προοπτική γενικευμένων ή αμοιβαίων δασμών προκαλεί ανησυχία στους επενδυτές. Η πιθανότητα αναζωπύρωσης εμπορικών πολέμων οδηγεί σε ρευστοποιήσεις μετοχών, κυρίως σε τομείς με υψηλή διεθνή έκθεση (τεχνολογία, αυτοκινητοβιομηχανία, φαρμακοβιομηχανία).
Οι δασμοί πιθανόν να μετακυλιστούν στους καταναλωτές, αυξάνοντας τις τιμές βασικών προϊόντων (ηλεκτρονικά, αυτοκίνητα, αγροτικά εφόδια).
Αυτό ενισχύει τον φόβο για αναθέρμανση του πληθωρισμού, κάτι που πιέζει τις αγορές.
Η ασάφεια του σχεδίου Τραμπ —αν θα είναι στοχευμένοι ή καθολικοί οι δασμοί— μπερδεύει τις αγορές, μειώνοντας την επενδυτική εμπιστοσύνη.
Η εμπειρία από την πρώτη του θητεία δείχνει ότι οι θέσεις του μπορούν να αλλάξουν από μέρα σε μέρα, κάτι που ενισχύει τη μεταβλητότητα.
Εάν χώρες όπως η Ε.Ε., η Κίνα ή ο Καναδάς απαντήσουν με αντίποινα, θα πληγούν οι εξαγωγικές αμερικανικές επιχειρήσεις — κάτι που απειλεί την εταιρική κερδοφορία.
Σε νέο υψηλό ρεκόρ ο χρυσός
Ο χρυσός ανέβηκε για πρώτη φορά πάνω από τα 3.133 δολάρια ανά ουγγιά, μετά από άνοδο 1,4% στην προηγούμενη συνεδρίαση. Οι έμποροι κάθονται κυριολεκτικά σε… αναμμένα κάρβουνα εν αναμονή των ανακοινώσεων Τραμπ.
Το ράλι του χρυσού έχει τροφοδοτηθεί από τις αγορές των κεντρικών τραπεζών και τη ζήτηση καταφυγίων εν μέσω αυξανόμενων γεωπολιτικών και μακροοικονομικών αβεβαιοτήτων. Ολα αυτά έχουν στηρίξει τις τιμές, αν και οι διαπραγματευτές swaps έχουν μειώσει τα στοιχήματα για χαλάρωση της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ φέτος σε δύο μειώσεις επιτοκίων κατά ένα τέταρτο της μονάδας. Τα χαμηλότερα επιτόκια τείνουν να ωφελούν τον χρυσό που δεν δίνει αποδόσεις.
