Ένα βήμα πιο κοντά στην αύξηση των αμυντικών δαπανών, με την εξαίρεσή τους από τους κανόνες για το έλλειμμα φαίνεται ότι βρίσκεται η Ευρώπη, όπως προκύπτει και από τις τοποθετήσεις ηγετών, στο πλαίσιο της Διάσκεψης του Μονάχου. Η εξαίρεση των αμυντικών δαπανών από το Δημοσιονομικό Σύμφωνο αποτελεί πάγια θέση της ελληνικής κυβέρνησης, που ζητά την ενίσχυση της αμυντικής ικανότητας των κρατών - μελών και, κατ’ επέκταση, για τη συλλογική ασφάλεια της Ευρώπης.
Υπέρ της εξαίρεσης τάχθηκε σήμερα, από το βήμα της Διάσκεψης του Μονάχου και ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς.
«Για να διασφαλίσουμε την ειρηνική διαβίωση των Ευρωπαίων στο μέλλον, πρέπει να συνεχίσουμε να αυξάνουμε τις αμυντικές μας δαπάνες», τόνισε ο Όλαφ Σολτς,προσθέτοντας: «Για τον σκοπό αυτό, προτείνω μια εξαίρεση στο Σύμφωνο Σταθερότητας της ΕΕ, για όλες τις επενδύσεις σε αμυντικό εξοπλισμό, που υπερβαίνουν την προηγούμενη κατευθυντήρια γραμμή του 2% του ΝΑΤΟ».
Λίγες ημέρες πριν τις γερμανικές εκλογές, ο Όλαφ Σολτς εκτίμησε ότι η μελλοντική κυβέρνηση θα μπορούσε να δημιουργήσει μια εξαίρεση για τις δαπάνες για την άμυνα και την ασφάλεια, ενώ υποστήριξε ότι η μελλοντική ηγεσία θα εφαρμόσει αυτές τις εξαιρέσεις για να χαλαρώσει το λεγόμενο φρένο χρέους.
Η Ευρώπη, ανέφερε ο Σολτς, θα πρέπει να αναπτύξει την αμυντική της βιομηχανία. Ωστόσο, η Γερμανία θα συνεχίσει να αγοράζει στρατιωτικό υλικό από τις ΗΠΑ. Ο Γερμανός καγκελάριος είπε χαρακτηριστικά ότι χρειάζεται μια «ισχυρή ευρωπαϊκή βιομηχανία όπλων». «Δεν εγκαταλείπουμε τη διατλαντική ενοποίηση των αμυντικών μας βιομηχανιών. Θα συνεχίσουμε να αγοράζουμε νέο αμερικανικό στρατιωτικό εξοπλισμό στο μέλλον», συμπλήρωσε.
Ενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής
Η τοποθέτηση του Όλαφ Σολτς έρχεται μία ημέρα μετά τις δηλώσεις της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, που ανέφερε ότι η «Ευρώπη πρέπει να κάνει περισσότερα για την ασφάλεια» και για να το πετύχει αυτό χρειάζεται να αυξήσει τις αμυντικές δαπάνες - που επί του παρόντος στην ΕΕ είναι λίγο κάτω από το 2% του ΑΕΠ - πάνω από το 3% του ΑΕΠ και αυτό σημαίνει εκατοντάδες δισεκατομμύρια περισσότερες επενδύσεις κάθε χρόνο.
Η φον ντερ Λάιεν ανακοίνωσε ότι θα προτείνει την ενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής του Συμφώνου Σταθερότητας για τις αμυντικές επενδύσεις. «Αυτό θα επιτρέψει στα κράτη μέλη να αυξήσουν σημαντικά τις αμυντικές τους δαπάνες» είπε, σημειώνοντας ότι αυτό θα γίνει «ελεγχόμενα και υπό όρους».
Επιπλέον, είπε ότι η Επιτροπή θα προτείνει ένα ευρύτερο πακέτο εξατομικευμένων εργαλείων για την αντιμετώπιση της ειδικής κατάστασης κάθε κράτους μέλους. Τόνισε, ακόμη, ότι «για ένα τεράστιο πακέτο Άμυνας χρειαζόμαστε μια ευρωπαϊκή προσέγγιση στον καθορισμό των επενδυτικών μας προτεραιοτήτων» και αυτό θα επιτρέψει επενδύσεις σε αμυντικά έργα κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος που είναι απαραίτητα.
Πάγια θέση της ελληνικής πλευράς
Ήδη, μετά την ανακοίνωση της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης εξέφρασε την ικανοποίησή του, υπενθυμίζοντας ότι η Ελλάδα υποστηρίζει τη συγκεκριμένη στάση εδώ και καιρό, καθώς αποτελεί κρίσιμο βήμα για τη συλλογική ασφάλεια της Ευρώπης.
Ο κ. Μητσοτάκης έθεσε το ζήτημα των αμυντικών δαπανών και στο πρόσφατο γεύμα του άτυπου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Η Αθήνα βρίσκεται μπροστά στη συζήτηση για την αναγκαιότητα μιας ισχυρής ευρωπαϊκής άμυνας, καθώς ήδη οι αμυντικές δαπάνες της ξεπερνούν το 3% του ΑΕΠ.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός είναι από τους πρώτους ηγέτες που έχει στηρίξει τη στρατηγική αυτονομία της Ευρώπης. Τον περασμένο Μάιο, από κοινού με τον Πολωνό ομόλογό του Ντόναλντ Τουσκ, με επιστολή του προς την πρόεδρο της Κομισιόν, είχε προτείνει την ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας με ένα εγχείρημα κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος, μια ευρωπαϊκή αντιαεροπορική ασπίδα που θα πρέπει να χρηματοδοτηθεί με κοινοτικούς πόρους. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ήταν επίσης ανάμεσα στους 19 ηγέτες της Ε.Ε που – με πρωτοβουλία της Φινλανδίας- υπέγραψαν την επιστολή προς την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για αύξηση της χρηματοδότησης για την ευρωπαϊκή άμυνα.
