Αντιμέτωπη με κατάρρευση είναι η κυβέρνηση μειοψηφίας στη Γαλλία, αφού κόμματα της αντιπολίτευσης υπέβαλαν προτάσεις μομφής χθες Δευτέρα (2/12) κατά του πρωθυπουργού Μισέλ Μπαρνιέ. Οι επενδυτές τιμώρησαν αμέσως τα γαλλικά περιουσιακά στοιχεία καθώς οι τελευταίες εξελίξεις βύθισαν τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης βαθύτερα στην πολιτική κρίση, με σοβαρές αμφιβολίες για το αν θα εγκριθεί ο ετήσιος προϋπολογισμός.
Ο πρώην διαπραγματευτής για το Brexit Μισέλ Μπαρνιέ ο οποίος διορίστηκε πρωθυπουργός της Γαλλίας τον Σεπτέμβριο, χρησιμοποίησε ειδικές εξουσίες για να «περάσει» τον προϋπολογισμό του χωρίς ψηφοφορία στο κοινοβούλιο. Η κίνησή του εξαγρίωσε τα κόμματα της αντιπολίτευσης που δήλωσαν ότι θα στηρίξουν μια πρόταση μομφής για την ανατροπή της κυβέρνησής του σε μια ψηφοφορία που θα μπορούσε να διεξαχθεί αύριο Τετάρτη (4/12)
Ο Μπαρνιέ επέλεξε να προωθήσει τις αμφιλεγόμενες μεταρρυθμίσεις στην κοινωνική ασφάλιση, επικαλούμενος ένα προεδρικό διάταγμα αφού δεν κατάφερε να κερδίσει αρκετή υποστήριξη για τα μέτρα. Πρόκειται για το λεγόμενο άρθρο 49.3 του γαλλικού συντάγματος, μερικές φορές γνωστό στη Γαλλία ως «πυρηνική επιλογή» -καθώς προωθεί αμφιλεγόμενα νομοσχέδια στο κοινοβούλιο χωρίς ψηφοφορία. Το άρθρο έχει χρησιμοποιηθεί και στο παρελθόν, πιο πρόσφατα το 2023 για να προωθήσει τις βαθιά αντιδημοφιλείς μεταρρυθμίσεις του Μακρόν που αυξάνουν τα όρια συνταξιοδότησης.
Η Γαλλία βυθίζεται σε πολιτική αβεβαιότητα από το καλοκαίρι όταν ο πρόεδρος Μακρόν προκήρυξε πρόωρες εκλογές που κατέληξαν σε ένα μετέωρο ο κοινοβούλιο όπου κανένα κόμμα δεν είχε την απόλυτη πλειοψηφία.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Γαλλία: Ποινή απαγόρευσης εισόδου στα γήπεδα σε... 6χρονο οπαδό για ρίψη χάρτινου ποτηριού (βίντεο)
Μια αριστερή συμμαχία κέρδισε τις περισσότερες έδρες και ο συντηρητικός Μπαρνιέ -που διορίστηκε από τον Μακρόν για να φέρει σταθερότητα στη γαλλική κυβέρνηση- αντιμετώπισε από την αρχή της θητείας του, τη συνεχή απειλή μιας πρότασης μομφής που θα του έδειχνε την έξοδο. Ενώ ο Μπαρνιέ είχε κάνει παραχωρήσεις την τελευταία στιγμή στο νομοσχέδιο για τη χρηματοδότηση της κοινωνικής ασφάλισης - το οποίο προσπαθούσε να χαλιναγωγήσει το σπειροειδές έλλειμμα της Γαλλίας - οι προσπάθειές του ήταν ανεπαρκείς.
Το νομοσχέδιο για τον προϋπολογισμό προσπάθησε να εξοικονομήσει 60 δισ. ευρώ σε αυξήσεις φόρων και περικοπές δαπανών. Όμως ο Μπαρνιέ αναγκάστηκε να υποχωρήσει στις αλλαγές που ζητούσαν οι επικριτές λόγω της έλλειψης κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας. Αυτά περιελάμβαναν την κατάργηση μιας αύξησης του φόρου ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και σχέδια για μια λιγότερο γενναιόδωρη πολιτική αποζημίωσης συνταγογραφούμενων φαρμάκων από το επόμενο έτος.
Η νέα εκδοχή παρέμεινε απαράδεκτη για την αντιπολίτευση, με την αντιπολίτευση να ενώνεται με την αριστερά για να την εναντιωθεί. Βέβαιος ότι η Εθνοσυνέλευση θα απέρριπτε το νομοσχέδιο, ο Μπαρνιέ χρησιμοποίησε εκτελεστικές εξουσίες για να το επιβάλει. «Δεν νομίζω ότι οι Γάλλοι θα μας συγχωρήσουν που επιλέξαμε κομματικά συμφέροντα έναντι του μέλλοντος της χώρας», είπε ο Μπαρνιέ στους βουλευτές την Τρίτη καθώς εξήγησε τους λόγους της απόφασής του. «Τώρα, ο καθένας θα πρέπει να αναλάβει τη δική του ευθύνη, όπως έχω αναλάβει τη δική μου».
Σχεδόν αμέσως, το αριστερό κόμμα της αντιπολίτευσης Αδέσμευτη Γαλλία (LFI) και η αντιευρωπαϊκή, υπερσυντηρητική Εθνική Συσπείρωση (RN) της Μαρίν Λεπέν δήλωσαν ότι θα υποβάλουν προτάσεις μομφής. Η Λεπέν είπε στους δημοσιογράφους στο κοινοβούλιο ότι «οι Γάλλοι έχουν χορτάσει».
Η Nαταλί Οζιόλ, βουλευτής της «Αδέσμευτης Γαλλίας», είπε στο πρόγραμμα Newshour του BBC ότι η Γαλλία βρίσκεται σε μια «βαθιά, τεράστια πολιτική κρίση». «Το μόνο σίγουρο είναι ότι αυτή η κυβέρνηση δεν οδήγησε σε καμία μορφή σταθερότητας, ότι η πολιτική του Μακρόν δεν οδήγησε σε καμία μορφή σταθερότητας – και αυτό επιδεινώθηκε τον τελευταίο μήνα», είπε.
Τι γίνεται τώρα;
Το τι θα συμβεί στη συνέχεια δεν είναι ξεκάθαρο. Έχοντας ήδη προκηρύξει πρόωρες κοινοβουλευτικές εκλογές τον Ιούνιο, ο Μακρόν δεν μπορεί να διαλύσει νόμιμα την Εθνοσυνέλευση και πάλι μέχρι τον Ιούνιο του 2025. Ο Μπαρνιέ δικαιολόγησε τον προϋπολογισμό λιτότητας του, ο οποίος φαινομενικά θα συγκέντρωνε 20 δισεκατομμύρια ευρώ μέσω φορολογικών αυξήσεων ενώ θα περιόριζε 40 δισεκατομμύρια ευρώ από τις κρατικές δαπάνες για να μειώσει το έλειμμα της χώρας. Αντ'αυτού η Γαλλία μπαίνει στη νέα χρονιά χωρίς καθόλου προϋπολογισμό.
Η Μάρτα Λόριμερ, λέκτορας πολιτικής στο Πανεπιστήμιο του Κάρντιφ, είπε ότι η κατάρρευση της κυβέρνησης Μπαρνιέ – μαζί με όλες τις προτάσεις προϋπολογισμού της – θα ωθήσει τη χώρα σε αχαρτογράφητη περιοχή. «Αυτό που διακυβεύεται είναι η οικονομική σταθερότητα της Γαλλίας», είπε. «Εάν πέσει η κυβέρνηση, η Γαλλία μπαίνει ουσιαστικά στο νέο έτος χωρίς προϋπολογισμό και χωρίς σαφή πλειοψηφία για να τον περάσει. Αν και θα είναι δυνατή η παράταση του προϋπολογισμού του 2024 για να αποφευχθεί το κλείσιμο της κυβέρνησης, αυτό σημαίνει ότι δεν μπορούν να εισαχθούν νέα μέτρα, είτε πρόκειται για περικοπές είτε για δαπάνες, και δεν είναι σαφές πώς – ή πότε – θα μπορούσε να εγκριθεί ένας νέος προϋπολογισμός».
Εάν ο Μπαρνιέ δεν επιβιώσει από την κρίσιμη ψηφοφορία την Τετάρτη, θα παραμείνει στη θέση του ως προσωρινός πρωθυπουργός έως ότου ο Μακρόν ανακοινώσει τη νέα κυβέρνηση. Αυτή θα μπορούσε να είναι μια νέα κυβέρνηση πλειοψηφίας - απίθανο λόγω της διάσπασης του γαλλικού κοινοβουλίου - ή μια τεχνοκρατική κυβέρνηση, που θα ηγηθεί της χώρας μέχρι να διεξαχθούν νέες εκλογές το επόμενο καλοκαίρι.
Η διαδικασία θα μπορούσε να διαρκέσει εβδομάδες, όπως έγινε μετά από τις πρόωρες γενικές εκλογές που παρήγαγαν ένα μετέωρο κοινοβούλιο το καλοκαίρι. Πολλά κόμματα φωνάζουν επίσης για νέες προεδρικές εκλογές. Ως έχει, ο Μακρόν πρόκειται να παραμείνει στη θέση του μέχρι το 2027. Εάν η κυβέρνηση δεν επιβιώσει από την ψηφοφορία, θα αποτύχει και το νομοσχέδιο για τον προϋπολογισμό.
