Υπό τη σκιά του εκλογικού αποτελέσματος στις ΗΠΑ και την επιστροφή του Ντόναλτ Τραμπ στο Λευκό Οίκο, συναντώνται σήμερα, στη Βουδαπέστη, στην πέμπτη σύνοδο της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας, οι αρχηγοί κρατών από τη γηραιά ήπειρο.
Σε μία κρίσιμη συγκυρία αλλαγής σκυτάλης στην προεδρία των ΗΠΑ, οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα συζητήσουν για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ευρώπη στο πεδίο της ασφάλειας, όπως ο επιθετικός πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και η συνεχιζόμενη κλιμάκωση στη Μέση Ανατολή, η μετανάστευση και ζητήματα σχετιζόμενα με την οικονομική ασφάλεια και το παγκόσμιο εμπόριο.
Η Ευρώπη πρέπει να γίνει πιο ανεξάρτητη και ισχυρή – ανεξαρτήτως του ποιος βρίσκεται στον Λευκό Οίκο. Αυτό είχε δηλώσει στην DW τον περασμένο Ιούλιο ο Σαρλ Μισέλ, πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Σήμερα Πέμπτη (7/11) διεξάγεται στη Βουδαπέστη η σύνοδος κορυφής των 47 μελών της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας (ΕΠΚ), ενώ την Παρασκευή οι 27 επικεφαλής κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ θα συναντηθούν στα πλαίσια μίας δικής τους, άτυπης συνόδου. Και μετά το αποτέλεσμα των αμερικανικών εκλογών ένα είναι το ερώτημα που τίθεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος: πώς θα διαχειριστεί η Ευρώπη την εκλογική νίκη του Τραμπ; Τι σημαίνει αυτή η εξέλιξη για την υποστήριξη της Ουκρανίας, τις εγγυήσεις ασφαλείας του ΝΑΤΟ και την άμυνα ενάντια στη ρωσική απειλή;
Ο Όρμπαν στηρίζει Τραμπ
Ο οικοδεσπότης της συνόδου, ο ακροδεξιός Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν, είναι αυτό το διάστημα και πρόεδρος του Συμβουλίου της ΕΕ. Μέχρι τώρα αποτελεί τον μοναδικό οπαδό του Τραμπ ανάμεσα στους επικεφαλής κρατών και κυβερνήσεων.
Το καλοκαίρι ο Όρμπαν είχε ενοχλήσει (ή και εξοργίσει) πολλούς από τους συναδέλφους του, όταν πήγε για «ειρηνευτική αποστολή» στο Κίεβο, τη Μόσχα, το Πεκίνο και το Μαρ-α-Λάγκο (στο σπίτι του Τραμπ στη Φλόριντα). Τότε ο Ούγγρος πρωθυπουργός είχε ισχυριστεί πως ο Τραμπ θα μπορούσε να θέσει τέλος στον πόλεμο Ρωσίας και Ουκρανίας μέσα σε λίγες ημέρες – προσθέτοντας πως ο ίδιος είναι ο μοναδικός επικεφαλής κυβέρνησης στην Ευρώπη, που θέλει να επιτευχθεί ειρήνη.
Ο Τραμπ στη Βουδαπέστη μέσω… βιντεοκλήσης;
Ο Βίκτορ Όρμπαν σχεδίαζε να φέρει τον Ντόναλντ Τραμπ στη Βουδαπέστη μέσω… βιντεοκλήσης, ώστε να λάβει έτσι μέρος στη σύνοδο των Ευρωπαίων ηγετών. Οι διπλωμάτες της ΕΕ ωστόσο απέρριψαν κατηγορηματικά το ενδεχόμενο αυτό, με τον Όρμπαν να απειλεί πως θα ακυρώσει την προγραμματισμένη διαδικτυακή σύνδεση με τον Ουκρανό πρόεδρο Ζελένσκι.
Ο τελευταίος θέλει να πείσει τα μέλη της ΕΠΚ και της ΕΕ να βοηθήσουν περισσότερο την Ουκρανία, ιδίως σε περίπτωση που οι ΗΠΑ αποφασίσουν τον Ιανουάριο, όπως έχει προαναγγείλει ο Τραμπ, να διακόψουν την οικονομική και υλική αρωγή που παρέχουν στην Ουκρανία για τον αμυντικό της πόλεμο ενάντια στους Ρώσους. «Τα πράγματα θα είναι τελείως διαφορετικά από εδώ και πέρα», δήλωσε σχετικά ο καγκελάριος Σολτς. Η γερμανική κυβέρνηση θα αξιοποιήσει κάθε μέσο, προκειμένου να δημιουργηθεί μία καλή σχέση συνεργασίας με τη νέα αμερικανική κυβέρνηση.
Η ΕΕ έτοιμη σε περίπτωση που οι ΗΠΑ αυξήσουν τους δασμούς
Ο Όλαφ Σολτς και πολλοί άλλοι Ευρωπαίοι επικεφαλής κυβερνήσεων συνεχάρησαν τον Ντόναλντ την εκλογική του νίκη, αναφέροντας ακόμη πως προσβλέπουν στη συνέχιση της συνεργασίας με τις ΗΠΑ.
Πέραν των τυπικών αυτών διπλωματικών τοποθετήσεων πάντως η ΕΕ έχει ήδη εργαστεί πάνω στο πώς θα απαντήσει στη δεύτερη θητεία Τραμπ σε επίπεδο οικονομικής πολιτικής. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη-μέλη έχουν προετοιμάσει ορισμένα αντίμετρα, σε περίπτωση που ο Τραμπ αυξήσει όντως πολύ τους δασμούς στα προϊόντα που θα εισάγονται από την Ευρώπη. Το Ινστιτούτο IFO του Μονάχου εκφράζει την ανησυχία πως η γερμανική οικονομία θα μπορούσε να υποστεί ζημίες ύψους 33 δισεκατομμυρίων ευρώ εξαιτίας των δασμών του Τραμπ.
Η ΕΕ θέλει να ανακάμψει οικονομικά
Η άτυπη σύνοδος των 27 επικεφαλής κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ θα έχει ένα και μοναδικό θέμα στην ατζέντα: το πώς μπορεί η ευρωπαϊκή οικονομία να γίνει πιο ανταγωνιστική απέναντι στις ΗΠΑ και την Κίνα.
Ο πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας και πρώην επικεφαλής της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, έχει παρουσιάσει μία σχετική έκθεση στρατηγικής , όπου προβλέπονται επενδύσεις εκατοντάδων δισεκατομμυρίων ευρώ για την τόνωση της οικονομίας – χωρίς ωστόσο να καθίσταται σαφές από πού θα βρεθούν τα χρήματα αυτά.
Ιδιαίτερα ανησυχητική είναι επί του παρόντος η περίπτωση της Γερμανίας, η οποία μάχεται εδώ και μήνες με την ύφεση και θα μπορούσε να σύρει και την υπόλοιπη Ευρώπη σε μία οικονομική κρίση. Ο ασταθής κυβερνητικός συνασπισμός του Βερολίνου και ο αποδυναμωμένος στην εγχώρια πολιτική σκηνή Γάλλος πρόεδρος Μακρόν παρεμποδίζουν τον γαλλογερμανικό άξονα και τις αναμενόμενες πρωτοβουλίες σε επίπεδο ΕΕ – με αποτέλεσμα να δημιουργείται ένα κενό που μπορούν να πληρώσουν οι δεξιές εθνικιστικές δυνάμεις γύρω από τον Βίκτορ Όρμπαν ή την αντιστοίχως ακροδεξιά Ιταλίδα πρωθυπουργό Τζόρτζια Μελόνι.
Τι είναι η ΕΠΚ;
Η ΕΠΚ ιδρύθηκε πριν από δύο χρόνια, μετά την επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία, και σε αυτήν ανήκουν σχεδόν όλα τα ευρωπαϊκά κράτη, η Τουρκία και τα κράτη του Βορείου Καυκάσου – χωρίς να συμμετέχουν βέβαια η Ρωσία και η Λευκορωσία.
Ωστόσο το γεγονός ότι η ΕΠΚ, ουσιαστικά μία συμμαχία κατά του Πούτιν, συνεδριάζει στην Ουγγαρία, ενδέχεται να κάνει την ατμόσφαιρα λίγο πιο… τεταμένη. Διότι ο Βίκτορ Όρμπαν ακολουθεί διπλωματικές μεθόδους και υιοθετεί πολιτικές απόψεις αρκετά εκτός του ευρωπαϊκού πλαισίου. Και η ΕΕ κατηγορεί την κυβέρνηση του Όρμπαν πως υπονομεύει το κράτος δικαίου.
Επιπλέον, το πόσο παραγωγική θα είναι η σύνοδος θα εξαρτηθεί και από τις διαρκείς τριβές που υπάρχουν αφ’ ενός μεν ανάμεσα σε Αρμενία και Αζερμπαϊτζάν, αφ’ ετέρου δε μεταξύ Σερβίας και Κοσσυφοπεδίου. Ακόμη, οι εξελίξεις τρέχουν και στη Γεωργία, με την ΕΕ να μην έχει ξεκαθαρίσει ακόμη εάν σκοπεύει να αναγνωρίσει τη νίκη του Ιρακλί Κομπαχίτζε ή εάν κλίνει περισσότερο προς την φιλοευρωπαία πρόεδρο Σαλομέ Ζουραμπισβίλι, η οποία φαίνεται να ηττάται και κάνει λόγο για νοθεία.
