Στη Σερβία συνεχίζονται σε πολλές πόλεις οι μαζικές κινητοποιήσεις κατά της σχεδιαζόμενης εξόρυξης λιθίου στην κοιλάδα Γιαντάρ, στην οποία βρίσκεται το μεγαλύτερο κοίτασμα λιθίου της Ευρώπης. Το περασμένο Σαββατοκύριακο διαδηλωτές έκαναν κατάληψη σε δύο σιδηροδρομικούς σταθμούς στο Βελιγράδι, με την αστυνομία να προχωρά σε συλλήψεις τουλάχιστον 19 ατόμων. Περιβαλλοντολόγοι και ακτιβιστές κατηγορούν τη σερβική κυβέρνηση ότι με την εξόρυξη δίνει, στην ουσία, πράσινο φως σε μια οικολογική καταστροφή. Από την πλευρά τους οι αρχές της χώρας ελπίζουν σε εισροή πολλών δις στα δημόσια ταμεία και υπόσχονται ότι θα κάνουν ό,τι περνά από το χέρι τους για να προστατεύσουν τη χλωρίδα και την πανίδα της κοιλάδας.
Οι διαδηλωτές ωστόσο επιμένουν. Ανάμεσά τους ο Μίλος Κομαντίνιτς, ο οποίος δηλώνει στο APTN: «Είμαστε εδώ για να υποστηρίξουμε την κοιλάδα Γιαντάρ και να αντισταθούμε στην εξόρυξη λιθίου».
Το λίθιο έχει καθοριστικό ρόλο στην παραγωγή ηλεκτρικών αυτοκινήτων. Στην προσπάθεια απεξάρτησης από τις εξαγωγές λιθίου και τη στήριξη της ευρωπαϊκής αυτοκινητοβιομηχανίας, πριν από περίπου έναν μήνα ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Μάρος Σέφκοβιτς υπέγραψε στο Βελιγράδι από κοινού με τη σερβική κυβέρνηση, παρουσία του γερμανού καγκελαρίου Όλαφ Σολτς, διακήρυξη προθέσεων για μια φιλική προς το περιβάλλον εξόρυξη στην κοιλάδα Γιαντάρ.
Βούτσιτς: «Η τρομοκρατία της μειονότητας έναντι της πλειοψηφίας»
Οι διαδηλωτές όμως, όπως ο Βλάνταν Σίμιτς, δεν πείθονται και δηλώνουν ότι θα συνεχίσουν τον αγώνα τους: «Νομίζω ότι τα σχέδια εξόρυξης πρέπει να σταματήσουν. Έχουν ειπωθεί πάρα πολλά ψέματα. Όποιος έχει λίγο μυαλό καταλαβαίνει ότι όλα αυτά δεν έχουν νόημα. Τα κακώς κείμενα ήταν ήδη πολλά, αλλά τα τωρινά σχέδια εξόρυξης και εκμετάλλευσης έχουν ξεπεράσει κάθε όριο».
Απαντώντας στους διαδηλωτές ο πρόεδρος Αλεξάνταρ Βούτσιτς εμφανίστηκε αποφασισμένος να προχωρήσει με την εξόρυξη και καταδίκασε τις καταλήψεις στη σερβική πρωτεύουσα. Εξέφρασε ωστόσο προθυμία για διάλογο, αφήνοντας ανοιχτό ακόμα και το ενδεχόμενο διεξαγωγής δημοψηφίσματος για τα σχέδια εξόρυξης: «Η κατάληψη μιας διεθνούς σιδηροδρομικής γραμμής στο Βελιγράδι και η διακοπή της κυκλοφορίας στον αυτοκινητόδρομο δεν αποτελούν συμβολή στη δημοκρατία. Στην πραγματικότητα, καθιστούν εμπαιγμό της δημοκρατίας ως πολιτικού συστήματος. Είναι η βία της μειονότητας, η τρομοκρατία της μειονότητας έναντι της πλειοψηφίας».
Οι ακτιβιστές εμφανίζονται αποφασισμένοι να κλιμακώσουν τις κινητοποιήσεις τις επόμενες ημέρες και εβδομάδες ανακοινώνοντας νέους αποκλεισμούς συγκοινωνιακών κόμβων, χωρίς να δώσουν λεπτομέρειες.
Περιβαλλοντολόγοι επισημαίνουν ότι η εξόρυξη που σχεδιάζει o αυστραλιανός κολοσσός Rio Tinto θα επιβαρύνει τα υπόγεια ύδατα με βαρέα μέταλλα θέτοντας σε κίνδυνο την ποιότητα πόσιμου νερού για τους κατοίκους της ευρύτερης περιοχής.
