Πάνω από 1 δισεκατομμύριο γεύματα σπαταλώνται κάθε μέρα, προειδοποίησε το πρόγραμμα του ΟΗΕ για το περιβάλλον (UNEP). Η έκθεση 2024 UNEP Food Waste Index Report, δημοσιεύθηκε την Τετάρτη (27 Μαρτίου) και παρακολουθεί την πρόοδο των χωρών για τη μείωση της σπατάλης τροφίμων στο μισό μέχρι το 2030. Το 2022 εκτιμάται ότι το 19% των τροφίμων που παρήχθησαν παγκοσμίως σπαταλήθηκαν, ή περίπου 1,05 δισεκατομμύρια μετρικοί τόνοι.
Οι ερευνητές ανέλυσαν δεδομένα χωρών σχετικά με τα νοικοκυριά, τις υπηρεσίες τροφίμων και τους λιανοπωλητές. Το μεγαλύτερο μέρος της σπατάλης – το 60% – προήλθε από τα νοικοκυριά. Στη συνέχεια από τις υπηρεσίες τροφίμων και εστιατόρια. Μετά τον σχεδόν διπλασιασμό της κάλυψης των δεδομένων από την τελευταία έκθεση που δημοσιεύθηκε το 2021, υπήρξε αυξημένη σύγκλιση στη μέση κατά κεφαλήν σπατάλη τροφίμων από τα νοικοκυριά. Υπήρξαν 194 σημεία λήψης δεδομένων σε 93 χώρες.
Ο Δείκτης Σπατάλης Τροφίμων του 2024 είδε διπλασιασμό του αριθμού των χωρών με κάποιο είδος εκτίμησης (από 52 χώρες στην έκθεση για τον Δείκτη Αποβλήτων Τροφίμων 2021), με ιδιαίτερα αξιοσημείωτη αύξηση της κάλυψης των χωρών χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος. Οι χώρες υψηλού εισοδήματος, ανώτερου και κατώτερου μεσαίου εισοδήματος διαφέρουν ως προς τα παρατηρούμενα μέσα επίπεδα οικιακής σπατάλης τροφίμων κατά μόλις 7 kg/κάτοικο/έτος, αναφέρει η έκθεση.
Η σπατάλη τροφίμων αποτελεί επίσης παγκόσμια ανησυχία λόγω του περιβαλλοντικού κόστους της παραγωγής, συμπεριλαμβανομένης της γης και του νερού που απαιτούνται για την καλλιέργεια καλλιεργειών και ζώων και των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που παράγονται, συμπεριλαμβανομένου του μεθανίου, ενός ισχυρού αερίου που ευθύνεται για το 30% της υπερθέρμανσης του πλανήτη από την προβιομηχανική εποχή.
Η σπατάλη τροφίμων κάνει κακό στο περιβάλλον με περισσότερους από έναν τρόπο
Η απώλεια και τα απόβλητα τροφίμων δημιουργούν το 8 έως 10 τοις εκατό των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Αν ήταν χώρα, θα βρισκόταν στην τρίτη θέση των παγκόσμιων μετά την Κίνα και τις ΗΠΑ. Η 172σέλιδη έκθεση έρχεται σε μια εποχή που 783 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο αντιμετωπίζουν χρόνια πείνα και πολλά μέρη αντιμετωπίζουν βαθύτερες επισιτιστικές κρίσεις.
Η ανθρωπογενής επισιτιστική κρίση στη Γάζα (λιμός) και η βία στην Αϊτή έχουν επιδεινώσει την κρίση, με τους ειδικούς να λένε ότι επίκειται λιμός στη βόρεια Γάζα και πλησιάζει στην Αϊτή. Την έκθεση συνυπογράφουν το UNEP και το Waste and Resources Action Programme (WRAP), μια διεθνής φιλανθρωπική οργάνωση. Εκθέσεις έχουν κατατεθεί για το ίδιο ζήτημα και από τη UNICEF.
Η έκθεση αναφέρει ότι η αναδιανομή τροφίμων – συμπεριλαμβανομένης της δωρεάς πλεοναζόντων τροφίμων σε τράπεζες τροφίμων και φιλανθρωπικά ιδρύματα – είναι σημαντική για την αντιμετώπιση της σπατάλης τροφίμων μεταξύ των εμπόρων λιανικής πώλησης. Ο ΟΗΕ δήλωσε ότι ο αριθμός των χωρών που υποβάλλουν εκθέσεις για τον δείκτη σχεδόν διπλασιάστηκε από την πρώτη έκθεση του 2021.
Στην έκθεση του 2021 εκτιμήθηκε ότι το 17% των τροφίμων που παρήχθησαν παγκοσμίως το 2019, ή 1,03 δισεκατομμύρια τόνοι, σπαταλήθηκαν, αλλά οι συντάκτες προειδοποίησαν κατά των άμεσων συγκρίσεων λόγω της έλλειψης επαρκών στοιχείων από πολλές χώρες. Με καλύτερα δεδομένα, οι χώρες μπορούν να στοχεύσουν στα hotspots, να προωθήσουν την καινοτομία και να παρακολουθήσουν την πρόοδο για την επίτευξη του στόχου 12 της βιώσιμης ανάπτυξης για τη μείωση στο μισό της παγκόσμιας κατά κεφαλήν σπατάλης τροφίμων, πιστεύουν οι συντάκτες.
