Οι ψηφοφόροι δείχνουν απογοητευμένοι από το κόστος ζωής και την ενεργειακή κρίση, την παράνομη μετανάστευση και αγχωμένοι από το μεταβαλλόμενο γεωπολιτικό τοπίο αναζητούν εναλλακτικές λύσεις πέρα από τα κυρίαρχα κόμματα.
Ο Ζαν-Πολ Γκαρό πρόεδρος των ευρωβουλευτών της ακροδεξιάς Εθνικής Συσπείρωσης (RN) της Γαλλίας αναμένει ότι τα εθνικιστικά και ευρωσκεπτικιστικά κόμματα θα αυξήσουν τις δυνάμεις τους στις ευρωεκλογές της ΕΕ στις 6-9 Ιουνίου, γεγονός που θα αυξήσει την επιρροή τους στις Βρυξέλλες και στο Στρασβούργο, εάν συνεργαστούν μαζί τους άλλα δεξιά και κεντροδεξιά κόμματα.
"Θα βρισκόμαστε σε διαφορετική θέση και δεν θα μπλοκαριστούμε... Θα μπορούσαμε να έχουμε θέσεις στις επιτροπές ή έναν πρόεδρο ή αντιπρόεδρο στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο", είπε ο Γκαρό στο Reuters.
«Αυτό για το οποίο είμαι σίγουρος είναι ότι θα έχουμε πλειοψηφία με συγκεκριμένο αριθμό ψήφων», είπε ο Γκαρό, προσθέτοντας ότι αυτό θα μπορούσε να επιτρέψει στα μπλοκ των ακροδεξιών κομμάτων να αποδυναμώσουν τις πράσινες πολιτικές ή τους περιορισμούς του ελεύθερου εμπορίου. «Και πάνω από όλα λιγότερη μετανάστευση», είπε, υπογραμμίζοντας ένα κρίσιμο ζήτημα για τη ριζοσπαστική δεξιά.
Οι δημοσκοπήσεις προβλέπουν ότι οι δύο ριζοσπαστικές δεξιές ομάδες Ταυτότητα και Δημοκρατία (ID) και οι Ευρωπαίοι Συντηρητικοί και Μεταρρυθμιστές (ECR) θα προσθέσουν 30-50 έδρες και θα αυξήσουν τα ποσοστά τους στο 22-25% από το 18% που είναι σήμερα.
Η υποστήριξη δεν περιορίζεται σε μια παραδοσιακή βάση δυσαρεστημένων ηλικιωμένων ανδρών. Μια πρόσφατη γερμανική δημοσκόπηση έδειξε ότι το 22% των κάτω των 30 ετών θα ψήφιζαν υπέρ του ακροδεξιού AfD της χώρας. Πρόεδρος του RN είναι ο 28χρονος Τζόρνταν Μπαρντέλα.
Πολλά από τα συγκεκριμένα κάνουν ευρεία χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, τα οποία σύμφωνα με τα παραδοσιακά κόμματα εκφράζουν φόβους ότι θα βομβαρδίσουν τους ψηφοφόρους των ευρωεκλογών με ψέματα.
Η σκληρή δεξιά κλείνει την ψαλίδα
Η Corina Stratulat, αναπληρώτρια διευθύντρια της δεξαμενής σκέψης του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πολιτικής, είπε ότι τα ριζοσπαστικά, λαϊκιστικά κόμματα καλύπτουν ένα αυξανόμενο κενό μεταξύ των κυρίαρχων και δύσπιστων ψηφοφόρων σε μια «εποχή μόνιμης κρίσης» από την πανδημία έως τον πόλεμο στην Ουκρανία και τις αυξήσεις των τιμών της ενέργειας.
Οι προσπάθειες να καλυφθεί το κενό απέτυχαν. Το κόμμα του Γάλλου Προέδρου Εμανουέλ Μακρόν συγκεντρώνει περίπου 16%, το μισό από αυτό του RN. Οι επικριτές λένε ότι η ανάδειξη της μετανάστευσης και της εγκληματικότητας βοήθησε τη δεξιά και απομακρύνει τους αριστερούς ψηφοφόρους.
Οι πράσινες πολιτικές, που ανακοινώθηκαν το 2019 μετά τις σχολικές διαδηλώσεις για το κλίμα, έχουν επίσης γίνει στόχος της δεξιάς.
«Οι άνθρωποι γνωρίζουν ότι η πράσινη συμφωνία μπορεί να έχει επιπτώσεις και ότι τα επόμενα πέντε χρόνια θα είναι κρίσιμα για την εφαρμογή της», δήλωσε η Armida van Rij, ανώτερη ερευνήτρια στο Chatham House.
Το κεντροδεξιό Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ), οι Σοσιαλδημοκράτες και οι κεντρώοι φιλελεύθεροι έχουν μέχρι στιγμής αποκλείσει τη σκληρή δεξιά, κατανέμοντας μεταξύ τους τις κορυφαίες θέσεις της ΕΕ μέσω πολιτικής συναίνεσης. Αναμένεται να έχουν πλειοψηφία, αν και μειωμένη, μετά τις ευρωεκλογές του Ιουνίου του 2024.
Ο Γκαρό υποστηρίζει ότι δεν θα είναι δυνατή η περιθωριοποποίηση αυτή τη φορά, ενώ ο Nicola Procaccini, συμπρόεδρος της ομάδας ECR, βλέπει τα Αδέλφια της Ιταλίας, της πρωθυπουργού Τζόρτζια Μελόνι, την πιο δεξιά Λέγκα και το κεντροδεξιό Forza Italia ως ένα μέτωπο.
«Νομίζω ότι αυτός είναι ο δρόμος», είπε, δείχνοντας μια κατάσταση στην οποία η σκληρή δεξιά θα είχε πολύ μεγαλύτερο λόγο για την πολιτική και το προσωπικό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Σύνδεσμοι Κίνας και Ρωσίας;
Το ΕΛΚ, που πιθανότατα θα παραμείνει η μεγαλύτερη ομάδα στο κοινοβούλιο, απέκλεισε το ενδεχόμενο συνεργασίας με το AfD. Ο επικεφαλής της ομάδας Μάνφρεντ Βέμπερ είπε ότι θα αποκαλύψει στους ψηφοφόρους την πραγματική φύση του ως «πρεσβευτή του Πούτιν και του Σι».
Ο Γκαρό απαντώντας στην κριτική αναφέρει ότι οι ισχυρισμοί ότι το κόμμα του και οι σύμμαχοι του ID, όπως το AfD, είναι φιλορώσοι ή ότι δέχονται χρήματα, πρόκειται απλώς για προσπάθειες αντιπάλων να δαιμονοποιήσουν τη δεξιά.
Τον περασμένο μήνα συνελήφθη ένας βοηθός του επικεφαλής υποψηφίου του AfD ως ύποπτος για κατασκοπεία υπέρ της Κίνας ενώ σε άλλη καταγγελία αναφέρθηκε ότι το νούμερο δύο του κόμματος έλαβε χρήματα από έναν ιστότοπο με συνδέσμους με το Κρεμλίνο.
Το μήνυμα για ξένες παρεμβάσεις αρχίζει να αντηχεί, με μια γερμανική δημοσκόπηση να δείχνει ότι το 75% των ερωτηθέντων το να χαρακτηρίζει επικίνδυνες τέτοιες πρακτικές. Η υποστήριξη του AfD έκτοτε μειώθηκε ελαφρά.
Κατά την έναρξη της προεκλογικής εκστρατείας του AfD για την ΕΕ στο Donaueschingen, αρκετοί από τους 500 περίπου παρευρισκόμενους ήταν βέβαιοι ότι η σύλληψη ήταν προκαθορισμένη χρονικά για να βλάψει τις πιθανότητες του κόμματος. Στην πλούσια γωνιά της νοτιοδυτικής Γερμανίας, πολλοί τάχθηκαν ενάντια στο lockdown για τον COVID-19 και τις εντολές για μάσκα.
«Ήταν η πανδημία του κορωνοϊού που με ριζοσπαστικοποίησε», είπε ο Τζάστους, ένας μηχανικός παραγωγής στις αρχές των 20 ετών με κομψά κομμένα γένια, ο οποίος έφτασε με εξίσου σκοτεινούς φίλους με ένα κάμπριο BMW.
Ένας ακόμη από τους κινδύνους της ανόδου της ακροδεξιάς είναι η πιθανότητα η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν να χρειαστεί τη στήριξη της Μελόνι ώστε να εξασφαλίσει μια δεύτερη θητεία.
Η Corina Stratulat σημειώνει ότι το ΕΛΚ θα παίξει κεντρικό ρόλο καθώς μπορεί να συνεργαστεί με τη σκληρή δεξιά σε ορισμένα ζητήματα, όπως η μετανάστευση, ή απλώς να μετατοπιστεί προς τα δεξιά, όπως η πράσινη πολιτική.
Οι Πράσινοι λένε ότι το μέλλον των πράσινων πολιτικών και της ευρωπαϊκής ασφάλειας θα είναι ζωτικής σημασίας εκλογικό ζήτημα.
"Θέλετε τη ρωσική και κινεζική επιρροή και την αποδυνάμωση της Ευρώπης;... Γι' αυτούς μια ισχυρή Ευρώπη είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος. Άρα θέλουν να αποδυναμώσουν την Ευρώπη. Και ας είμαστε ειλικρινείς, η ακροδεξιά θα αποδυναμώσει την Ευρώπη", ο ηγέτης των Πρασίνων Μπας Άικχουτ.
