Καθώς αναμένεται η κατάθεση προσφυγών κατά του βρετανικού νόμου, ο Βρετανός πρωθυπουργός δήλωσε ότι «τα αεροπλάνα για την Ρουάντα θα απογειωθούν ό,τι και αν γίνει». Σε κοινή τους ανακοίνωση οι οργανώσεις Διεθνής Αμνηστία, Freedom from Torture και Liberty καταγγέλλουν ότι το νομοσχέδιο συνιστά «σημαντική απειλή για το κράτος δικαίου», ενώ ήδη ο ΟΗΕ και το Συμβούλιο της Ευρώπης καλούν το Λονδίνο να επανεξετάσει το σχέδιο.
Επειτα από μήνες δικαστικών και κοινοβουλευτικών μαχών, το βρετανικό κοινοβούλιο ενέκρινε την νύκτα το νομοσχέδιο που επιτρέπει την απέλαση των αιτούντων άσυλο οι οποίοι εισέρχονται παράνομα στο Ηνωμένο Βασίλειο. Μένει η τυπική επικύρωση του νομοσχεδίου από τον βασιλιά για να αποκτήσει ισχύ νόμου.
Η βρετανική κυβέρνηση θεωρεί ότι θα είναι σε θέση να ξεκινήσει τις απελάσεις «εντός 10 έως 12 εβδομάδων».
«Η υιοθέτηση αυτού του ιστορικού νόμου δεν συνιστά μόνο ένα βήμα προς τα εμπρός, αλλά επίσης θεμελιώδη μεταβολή της παγκόσμιας εξίσωσης της μετανάστευσης», δήλωσε τις πρώτες πρωινές ώρες ο βρετανός πρωθυπουργός.
Ηδη, ο ΟΗΕ, που έχει τηρήσει σφοδρά επικριτική στάση απέναντι στο βρετανικό σχέδιο, κάλεσε το Λονδίνο «να το επανεξετάσει».
Ο Υπατος Αρμοστής για τα Δικαιώματα Φόλκερ Τουρκ και ο αρμόδιος για τους πρόσφυγες ομόλογός του Φίλιπο Γκράντι κάλεσαν την κυβέρνηση «να λάβει πρακτικά μέτρα για να αντιμετωπίσει τις ροές των παράτυπων προσφύγων και μεταναστών, με βάση την διεθνή συνεργασία και τον σεβασμό του διεθνούς δικαίου και των δικαιωμάτων του ανθρώπου».
Ο επίτροπος για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου του Συμβουλίου της Ευρώπης Μάικλ Ο΄Φλάχερτι, χαρακτήρισε από την πλευρά του «επίθεση στην ανεξαρτησία της δικαιοσύνης» τον βρετανικό νόμο. Το Συμβούλιο της Ευρώπης που περιλαμβάνει 46 μέλη, ανάμεσά τους και το Ηνωμένο Βασίλειο, είναι ο θεματοφύλακας της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, με βάση την οποία ματαιώθηκε η πρώτη πτήση προς την Ρουάντα τον Ιούνιο 2022.
«Ικανοποίηση» από το Κιγκαλί
Από την πλευρά του το Κιγκαλί εκφράζει «ικανοποίηση» για την έγκριση του νομοσχεδίου. Η κυβερνητική εκπρόσωπος Γιολάντ Μακολό δήλωσε ότι οι αρχές της Ρουάντα «ανυπομονούν να υποδεχθούν» τους ανθρώπους που θα μετεγκατασταθούν στην αφρικανική χώρα.
Η πιεζόμενη από τα αποτελέσματα των δημοσκοπήσεων, λίγους μήνες πριν από τις εκλογές, βρετανική κυβέρνηση έχει αναγάγει σε προτεραιότητα την καταπολέμηση της παράνομης μετανάστευσης, και υποσχέθηκε «να σταματήσει τα σκάφη» των μεταναστών που διασχίζουν παράνομα την Μάγχη για να φθάσουν στο βρετανικό έδαφος.
Αφού έφθασε σε αριθμό ρεκόρ το 2022 (45.000) για να μειωθεί το 2023 (30.000), ο αριθμός των ανθρώπων που διέσχισαν παράνομα την Μάγχη σε αυτοσχέδια πλεούμενα αυξήθηκε κατά περισσότερο του 20% από τις αρχές του έτους σε σχέση με την ίδια περυσινή χρονική περίοδο.
«Εθνική ντροπή»
Το νομοσχέδιο προβλέπει ότι οι μετανάστες που θα φθάνουν παράνομα στο Ηνωμένο Βασίλειο, από όπου και αν προέρχονται, θα απελαύνονται προς την Ρουάντα, η οποία και θα εξετάζει την αίτηση παροχής ασύλου. Οποια και αν είναι η έκβαση της διαδικασίας, δεν θα μπορούν να επιστρέψουν στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Το κείμενο του νομοσχεδίου, που συνοδεύεται από νέα συνθήκη ανάμεσα στο Λονδίνο και το Κιγκαλί, έχει ως στόχο να ανταποκριθεί στις αποφάσεις του Ανωτάτου Δικαστηρίου που είχε κρίνει παράνομο το αρχικό κείμενο τον περασμένο Νοέμβριο.
Σύμφωνα με το βρετανικό νομοσχέδιο, η Ρουάντα αποτελεί ασφαλή τρίτη χώρα. Προβλέπει επίσης ότι η κυβέρνηση μπορεί να παραβεί ενδεχόμενες εντολές του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για την παρεμπόδιση των απελάσεων.
Ο νόμος «δείχνει ότι το βρετανικό κοινοβούλιο είναι κυρίαρχο και δίνει στην κυβέρνηση την εξουσία να απορρίπτει τα προσωρινά μέτρα αποκλεισμού που τίθενται από ευρωπαϊκά δικαστήρια», δήλωσε με ενθουσιασμό ο υπουργός Εσωτερικών Τζέιμς Κλέβερλι.
Αντίθετα, οι οργανώσεις υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων καταγγέλλουν με δριμύτητα τον νόμο.
«Είναι εθνική ντροπή και θα αφήσει κηλίδα στην ηθική υπόληψη της χώρας αυτής», δήλωσε η Σάσα Ντέσμουκ, επικεφαλής της Διεθνούς Αμνηστίας (Ηνωμένο Βασίλειο).
Η βρετανική κυβέρνηση έχει επιστρατεύσει εκατοντάδες άτομα, κυρίως δικαστικούς, για την ταχεία εξέταση τυχόν προσφυγών των μεταναστών και έχει απελευθερώσει 2.200 θέσεις κράτησης για όσους θα περιμένουν την εξέταση των προσφυγών τους. Ηδη έχουν ναυλωθεί αεροσκάφη, διαβεβαίωσε ο βρετανός πρωθυπουργός.
