Το μεγάλο φαβορί των εκλογών της 2ης Ιουνίου στο Μεξικό, η υποψήφια της κεντροαριστερής συμπολίτευσης για την προεδρία Κλαούδια Σέινμπαουμ, άρχισε χθες Παρασκευή και τυπικά την προεκλογική της εκστρατεία, όπως και η κυριότερη αντίπαλός της Σότσιλ Γκαλβές, έναντι της οποίας η πρώτη έχει τεράστιο προβάδισμα, κατά δημοσκοπήσεις.
Μπροστά σε πλήθος δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων στην πλατεία Σόκαλο, στο κέντρο της μεξικανικής πρωτεύουσας, η πρώην δήμαρχος της μεγαλούπολης διαβεβαίωσε πως σκοπός της είναι να συνεχίσει τη «μεταμόρφωση» της χώρας, μειώνοντας τις ανισότητες, αυξάνοντας τον κατώτερο μισθό, προωθώντας περισσότερες φιλολαϊκές μεταρρυθμίσεις.
«Τη 2η Ιουνίου, ο λαός του Μεξικού θα αποφασίσει. Υπάρχουν μόνο δυο δρόμοι: ή η μεταμόρφωση θα συνεχιστεί, ή η διαφθορά θα επιστρέψει», συνόψισε.
Η κυρία Σέινμπαουμ, 61 ετών, υποψήφια του κεντροαριστερού κυβερνώντος κόμματος Κίνημα για την Εθνική Αναγέννηση (MORENA), έχει καβαλήσει το κύμα της δημοτικότητας του απερχόμενου προέδρου Αντρές Μανουέλ Λόπες Ομπραδόρ κι υπόσχεται να «φροντίσει την κληρονομιά του».
Λέει πως θέλει επίσης να «αγωνιστεί για τις γυναίκες του Μεξικού».
«Πιστεύω πως αυτό είναι μεγάλο βήμα για όλες τις γυναίκες» στη χώρα, είπε ενθουσιασμένη η Αλεχάντρα Σαντιεστέμπαν, 26χρονη δασκάλα, που πήγε να ακούσει την ομιλία της.
Η υποψήφια είπε επίσης πως εννοεί να τηρήσει ανυποχώρητη στάση έναντι των ΗΠΑ. «Δεν θα χαμηλώσουμε ποτέ το κεφάλι», είπε αναφερόμενη στον μεγάλο γείτονα και κυριότερο εμπορικό εταίρο του Μεξικού. «Ναι στη συνεργασία, όχι στην υποταγή».
Δεχόμενη συχνά επιθέσεις από τη φιλελεύθερη αντίπαλό της για τον απολογισμό της απερχόμενης κυβέρνησης ως προς τη δημόσια ασφάλεια, το φαβορί των εκλογών υπόσχεται πως θα επιτεθεί στα «αίτια» της βίας, καθώς και ότι θα «ενισχύσει την Εθνική Φρουρά» και τον συντονισμό της δράσης της με τις πολιτειακές και τοπικές αστυνομικές δυνάμεις.
Στο Μεξικό καταγράφονται πάνω από 30.000 ανθρωποκτονίες κάθε χρόνο, οι οποίες αποδίδονται από τις αρχές στην πλειονότητά τους στις συμμορίες που διακινούν ναρκωτικά. Η χώρα μετράει εξάλλου δεκάδες χιλιάδες εξαφανισμένους.
Μόλις προχθές Πέμπτη, τέσσερις στρατιωτικοί σκοτώθηκαν και εννιά τραυματίστηκαν σε επίθεση με εκρηκτικά στο κεντρικό τμήμα της χώρας.
Μεγάλη διαφορά
Αρχίζοντας επίσημα τη δική της εκστρατεία στη Γουαναχουάτο, τη μεξικανική πολιτεία που πλήττεται περισσότερο από το κύμα βίας των συμμοριών, η Σότσιλ Γκαλβές επέμεινε στην ανάγκη να «ενισχυθεί η ασφάλεια», να αποκατασταθεί «η ειρήνη». «Να τελειώνουμε με τις περιπτύξεις με τους εγκληματίες», τόνισε σε ομιλία της στην Ιραπουάτο, υποσχόμενη πως «θα ψάξουμε τους εξαφανισθέντες, δεν πρόκειται να τους ξεχάσουμε».
Η υποψήφια προκάλεσε αίσθηση υπογράφοντας με το αίμα της ενώπιον συμβολαιογράφου έγγραφο που αναφέρει πως δεσμεύεται να μην καταργήσει κοινωνικά προγράμματα τα οποία προώθησε η σημερινή κυβέρνηση. Η υποψήφια τριών κομμάτων της αντιπολίτευσης, συμπεριλαμβανομένου του PAN (φιλελεύθερη δεξιά), έχει μάλιστα μιλήσει για σύνταξη στα 60.
Η Κλαούδια Σέινμπαουμ πιστώνεται το 63% των προθέσεων ψήφου, ποσοστό διπλάσιο από αυτό της κυριότερης αντιπάλου της (31%).
«Αν και αδύνατο δεν είναι τίποτα στην πολιτική, με κάτι περισσότερο από τρεις μήνες μέχρι τις εκλογές, είναι πολύ απίθανο η Γκάλβες να μπορέσει» να κλείσει την ψαλίδα, εκτιμά ο αναλυτής Μάικλ Σίφτερ του ινστιτούτου μελετών Inter-American Dialogue («Διαμερικανικός Διάλογος») στην Ουάσιγκτον.
Ο πρόεδρος Λόπες Ομπραδόρ «είναι πολύ δημοφιλής και ο κυβερνητικός και κομματικός μηχανισμός ιδιαίτερα δεινός», εξήγησε στο Γαλλικό Πρακτορείο.
Τρίτος υποψήφιος, ο Χόρχε Άλβαρες, μάλλον άγνωστος κοινοβουλευτικός, υπό τη σημαία του κεντροαριστερού Κινήματος Πολιτών (MC), ακολουθεί σε τεράστια απόσταση, με το 5% των προθέσεων ψήφου. Άρχισε τη δική του προεκλογική εκστρατεία στη Λάγος ντε Μορένο, κοντά στη Γουαδαλαχάρα (βορειοδυτικά), πόλη που τραυμάτισε βαθιά η απαγωγή και η εξαφάνιση τον Αύγουστο πέντε νέων· θεωρείται βέβαιο ότι απήχθησαν και δολοφονήθηκαν.
Εκλογές μεγέθους XXL
Το Μεξικό ετοιμάζεται να οργανώσει τις μεγαλύτερες εκλογές στην ιστορία του: ταυτόχρονα θα εκλεγούν οι βουλευτές, οι γερουσιαστές, οι εννέα από τους 32 κυβερνήτες πολιτειών (συμπεριλαμβανομένου του ομοσπονδιακού διαμερίσματος, δηλαδή της πόλης του Μεξικού), και τοπικοί αιρετοί.
Συνολικά, στις κάλπες θα κληθούν 99 εκατομμύρια ψηφοφόροι.
Στη χώρα των σχεδόν 130 εκατομμυρίων κατοίκων, 33 τοπικοί πολιτικοί δολοφονήθηκαν μεταξύ της 4ης Ιουνίου και της 7ης Φεβρουαρίου, σύμφωνα με το ινστιτούτο μελετών Laboratorio Electoral, ανάμεσά τους δεκαέξι που θα διεκδικούσαν αξιώματα.
Η εκστρατεία και οι εκλογές θεωρούνται δοκιμασία για τη μεξικανική δημοκρατία, ανοικτή στις εναλλαγές στην εξουσία τα τελευταία 24 χρόνια, έπειτα από 70 χρόνια απόλυτης μονοκρατορίας του Θεσμικού Επαναστατικού Κόμματος (PRI).
Στην εξουσία από τον Δεκέμβριο του 2018, το MORENA και οι σύμμαχοί του δεν έχουν πάψει να ενισχύουν τη δύναμή τους (προεδρία, απόλυτη πλειοψηφία σε Βουλή και Γερουσία, θέσεις κυβερνητών στις 23 από τις 32 πολιτείες).
Η κυρία Σέινμπαουμ επανέλαβε χθες πως θέλει οι λειτουργοί της δικαιοσύνης «να εκλέγονται από τον λαό του Μεξικού».
Η ιδέα ήδη έκανε την εμφάνισή της σε πακέτο μεταρρυθμίσεων κι αναθεώρησης άρθρων του Συντάγματος το οποίο παρουσίασε ο πρόεδρος Λόπες Ομπραδόρ στις αρχές Φεβρουαρίου.
Δεκάδες χιλιάδες υποστηρικτές της αντιπολίτευσης διαδήλωσαν τη 12η Φεβρουαρίου στην μεξικανική πρωτεύουσα, κατηγορώντας το κυβερνών κόμμα MORENA ότι με αυτή τη μεταρρύθμιση επιδιώξει να πάρει τον έλεγχο της δικαιοσύνης.
Η νομοθεσία στο Μεξικό ορίζει πως η προεδρία έχει εξαετή διάρκεια και το αξίωμα ασκείται μόνο για μια θητεία, που σημαίνει ότι ο κ. Λόπες Ομπραδόρ, 70 ετών, δεν είχε δικαίωμα να είναι εκ νέου υποψήφιος.
Είναι πλέον σίγουρο πως —για πρώτη φορά στην ιστορία της χώρας— θα τον διαδεχθεί γυναίκα στο κορυφαίο αξίωμα της δεύτερης οικονομίας της Λατινικής Αμερικής, που είναι βασικά προσανατολισμένη στον βόρειο γείτονά της, ιδίως λόγω του λεγόμενου nearshoring (σ.σ. μετατόπιση της παραγωγικής διαδικασίας σε γεωγραφικά πλησιέστερες χώρες).
