Το αλβανικό κοινοβούλιο επικύρωσε σήμερα Πέμπτη συμφωνία με την Ιταλία, βάσει της οποίας η Ρώμη θα κατασκευάσει στην Αλβανία κέντρα για μετανάστες, οι οποίοι θα μεταφέρονται στη χώρα μέσω της Αδριατικής Θάλασσας.
Η συμφωνία, που υπεγράφη τον Νοέμβριο 2023, μεταξύ του Αλβανού πρωθυπουργού Έντι Ράμα και της Ιταλίδας πρωθυπουργού Τζόρτζια Μελόνι, αποτελεί μέρος των προσπαθειών της Μελόνι να μοιραστεί το βάρος της μετανάστευσης και με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Υποστηρίχθηκε μάλιστα, από την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, αν και έχει επικριθεί ευρέως από ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Η συμφωνία θα έχει διάρκεια πέντε χρόνια, διάστημα στο οποίο η Αλβανία θα «φιλοξενεί» έως και 36.000 μετανάστες, το χρόνο, μέχρι να διεκπεραιωθούν τα αιτήματα ασύλου που διαρκούν περίπου ένα μήνα.
Βάση της συμφωνίας, η Αλβανία θα κρατά στο έδαφός της χιλιάδες μετανάστες αιτούντες ασύλου που διασώθηκαν σε διεθνή ύδατα, όσο οι αιτήσεις τους εξετάζονται από την Ιταλία, παρά τις διαμαρτυρίες από βουλευτές της αντιπολίτευσης και ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων.Η συμφωνία αποτελεί μέρος εκστρατείας για την αντιμετώπιση της παράτυπης μετανάστευσης, στην οποία αποδίδεται η άνοδος της δημοτικότητας της ακροδεξιάς στα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Η Ιταλία πρόκειται να κατασκευάσει δύο κέντρα μεταναστών στην Αλβανία, μία από τις φτωχότερες και λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες της Ευρώπης.
Μέχρι τον Απρίλιο του 2024 θα δημιουργηθούν σε αλβανικό έδαφος δύο κέντρα φιλοξενίας τα οποία θα χρηματοδοτήσει και θα συντηρεί με 600 εκατ. ευρώ η Ιταλία για τα επόμενα πέντε ετών. Οι εγκαταστάσεις θα διοικούνται πλήρως από την Ιταλία, ενώ θα παρακολουθεί γρήγορα τα αιτήματά τους για άσυλο.
Η Ιταλία θα παραμείνει νομικά υπεύθυνη για τους μετανάστες καθ′ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας .
Ο Ράμα είπε ότι η Αλβανία στέκεται δίπλα στη Μελόνι σε ένδειξη ευγνωμοσύνης εκ μέρους των Αλβανών που βρήκαν καταφύγιο στην Ιταλία και «ξέφυγαν από την κόλαση για μια καλύτερη ζωή» μετά την κατάρρευση του κομμουνισμού στην Αλβανία τη δεκαετία του 1990.
Τι θα συμβεί
Το κέντρο κράτησης μεταναστών θα βρίσκεται στο Giader, στα βορειοδυτικά της Αλβανίας. Η μεταφορά, από το λιμάνι Shengjin, θα πραγματοποιηθεί από την Ιταλία, η οποία θα παρέχει επίσης εσωτερική ασφάλεια στα δύο κέντρα, ενώ στην Αλβανία έχει ανατεθεί η εξωτερική ασφάλεια.
Οι «ευάλωτοι» μετανάστες, δηλαδή ανήλικοι, έγκυες γυναίκες, άτομα με σωματική και πνευματική αναπηρία, ηλικιωμένοι, θύματα εμπορίας και βασανιστηρίων, δεν θα σταλούν στην Αλβανία.
Η επιλογή μεταξύ ευάλωτων και μη ατόμων θα γίνει στα ίδια ιταλικά πλοία που έχουν διασώσει τους μετανάστες στη θάλασσα.
Η Ιταλία "βουλιάζει" από μετανάστες
Η Ιταλία έχει ζητήσει βοήθεια από άλλα κράτη της ΕΕ για να χειριστεί τον αυξανόμενο αριθμό αφίξεων. Τα στοιχεία του υπουργείου Εσωτερικών της Ιταλίας έδειξαν ότι οι αφίξεις μεταναστών στην Ιταλία αυξήθηκαν κατά 50% το 2023 σε σχέση με το προηγούμενο έτος.
Περίπου 155.750 μετανάστες έφτασαν στις ιταλικές ακτές πέρυσι, συμπεριλαμβανομένων περισσότερων από 17.000 ασυνόδευτων ανηλίκων, σε σύγκριση με 103.850 το 2022.
Ράμα: Η Αλβανία ενεργεί σαν μέλος της Ε.Ε.
«Η Αλβανία στέκεται αλληλέγγυα στην Ιταλία επιλέγοντας να ενεργεί σαν κράτος-μέλος της Ε.Ε.», έγραψε ο Αλβανός πρωθυπουργός Εντι Ράμα στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης Χ μετά την ψηφοφορία στο κοινοβούλιο.
«Καμία χώρα δεν μπορεί να λύσει μια τέτοια πρόκληση μόνη της. Μόνο μία ισχυρότερη, πιο γενναία και πιο κυρίαρχη Ευρώπη πιστή στον εαυτό της μπορεί», πρόσθεσε.
Και τα δύο κέντρα θα κατασκευαστούν στη βόρεια ακτή της Αδριατικής στην Αλβανία. Το ένα θα χρησιμοποιηθεί για τον έλεγχο των μεταναστών κατά την άφιξή τους και το δεύτερο ως κέντρο διαμονής, όσο θα εξετάζονται οι αιτήσεις ασύλου από τη Ρώμη.
Στη συνέχεια οι μετανάστες είτε θα εισέρχονται στην Ιταλία είτε θα επαναπατρίζονται.
Επιπτώσεις σε ασφάλεια, τουρισμό και δικαιώματα
Η συμφωνία έχει δεχθεί κριτική, καθώς πολλοί στην Αλβανία κάνουν λόγο για επιπτώσεις στην ασφάλεια και στην τουριστική βιομηχανία, καθώς και στα δικαιώματα των μεταναστών.
«Αυτή (η τουριστική περιοχή) δεν θα είναι ποτέ ξανά η ίδια μετά την κατασκευή των κέντρων μεταναστών», δήλωσε η Αρίλντα Λέσι, ακτιβίστρια η οποία συμμετείχε σε διαμαρτυρία μπροστά στο κοινοβούλιο κατά τη διάρκεια της ψηφοφορίας.
«Εχουμε λόγους να πιστεύουμε ότι αυτά (τα κέντρα μεταναστών) θα είναι πρόβλημα για την ασφάλεια σε ολόκληρη την περιοχή», πρόσθεσε.
Τη συμφωνία αμφισβήτησε στο Συνταγματικό Δικαστήριο της Αλβανίας το Δημοκρατικό Κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Υποστήριξε ότι παραβιάζει το σύνταγμα παραχωρώντας σε άλλη χώρα εδαφική και κρατική εξουσία.
Το Συνταγματικό Δικαστήριο απέρριψε τους ισχυρισμούς και έδωσε το «πράσινο φως» για τη συμφωνία τον περασμένο μήνα. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε ότι το ιταλικό σχέδιο δεν παραβιάζει το δίκαιο της Ε.Ε.
Οι ειδικοί σε θέματα δικαιωμάτων προειδοποιούν ότι θα είναι δύσκολο για τα ιταλικά δικαστήρια να διεκπεραιώνουν έγκαιρα αιτήματα ασύλου ή προσφυγές από άτομα που φιλοξενούνται σε άλλη χώρα και ότι οι διαδικασίες θα μπορούσαν να επιβαρύνουν περαιτέρω τους μετανάστες.
Η συμφωνία παρουσιάζει, όπως έχουν επισημάνει ειδικοί, ομοιότητες με αντίστοιχο σχέδιο της Βρετανίας να στείλει αιτούντες άσυλο στη Ρουάντα της Ανατολικής Αφρικής, ως αποτρεπτικό μέσο για τον περιορισμό των ροών μεταναστών οι οποίοι φτάνουν στη χώρα από τη Γαλλία, διασχίζοντας τη Μάγχη με μικρές βάρκες.
Πηγή της ιταλικής κυβέρνησης ανέφερε ότι η Ρώμη έχει στόχο τα κέντρα μεταναστών στην Αλβανία να έχουν τεθεί σε λειτουργία μέχρι την άνοιξη.
