Τα βίντεο που είδαν το φως της δημοσιότητας και δείχνουν ομάδες ανδρών να έχουν γδυθεί σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες και να αναγκάζονται να επιστρέψουν από τα σερβικά σύνορα στα Σκόπια είναι απόδειξη της κλιμακούμενης κακομεταχείρισης των μεταναστών στα ευρωπαϊκά σύνορα, σύμφωνα με οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Δύο βίντεο που προβλήθηκαν στον Guardian από τη Legis, μια ΜΚΟ των Σκοπίων δείχνουν μια σειρά ημίγυμνων ανδρών σε ένα τμήμα δρόμου κοντά στα σύνορα Σερβίας-Σκοπίων. Η Legis λέει ότι τα βίντεο γυρίστηκαν από έναν ντόπιο κοντά στο χωριό Lojane στα σερβικά σύνορα, και της παραδόθηκαν στις 10 Φεβρουαρίου. Ο Guardian δεν έχει επαληθεύσει ανεξάρτητα τα βίντεο.
Η ΜΚΟ ισχυρίζεται ότι το περιστατικό ήταν το δεύτερο από δύο ανάλογες «εξευτελιστικές» απωθήσεις σε διάστημα 24 ωρών, όταν περισσότεροι από 50 άνθρωποι αναγκάστηκαν να απογυμνωθούν ή να μείνουν με τα εσώρουχά τους από τις σερβικές αρχές πριν αναγκαστούν να επιστρέψουν στα Σκόπια
Η Legis λέει ότι το τοπικό της προσωπικό κατάφερε αργότερα να μιλήσει με τους άνδρες, οι οποίοι αυτοπροσδιορίστηκαν ως Σύροι. Ο Jasmin Redjepi, πρόεδρος της Legis, είπε ότι οι «ανησυχητικές και εξευτελιστικές» αντιδράσεις ήρθαν λίγο μετά τη Σύνοδο Κορυφής ΕΕ-Σερβίας, με στόχο την ενίσχυση των σερβικών συνόρων έναντι των επιχειρήσεων λαθρεμπορίας ανθρώπων.
«Αυτά τα περιστατικά συμβαίνουν όταν η ΕΕ θέτει περιορισμούς για τους μετανάστες στη διαδρομή, και σε αυτήν την περίπτωση λίγες μέρες μετά τη σύνοδο κορυφής για τη συνοριακή συνεργασία ΕΕ-Σερβίας. Στη συνέχεια, βλέπουμε τον άμεσο αντίκτυπο και τις συνέπειες», είπε ο Redjepi. Αν και υπήρξαν αναφορές για απογυμνώσεις μεταναστών σε άλλα ευρωπαϊκά σύνορα, ο Redjepi λέει ότι είναι η πρώτη φορά που αναφέρεται κάτι τέτοιο στα σύνορα μεταξύ Σερβίας και Σκοπίων.
Ο Rados Djurovic, εκτελεστικός διευθυντής του Κέντρου Προστασίας Ασύλου στη Σερβία είπε ότι το προσωπικό του είχε δει αύξηση στους λογαριασμούς των απωθήσεων από τη Σερβία στα Σκόπια από την αρχή του έτους. «Μπορούμε να πούμε ότι είναι πλέον μια τακτική πρακτική», είπε.
Η Dunja Mijatović, Επίτροπος για τα ανθρώπινα δικαιώματα στο Συμβούλιο της Ευρώπης, δήλωσε: «Πρόσφατες αναφορές για φερόμενες απωθήσεις από Σέρβους αστυνομικούς στα σύνορα με τα Σκόπια, που χαρακτηρίζονται από κακή και εξευτελιστική μεταχείριση και ληστείες μεταναστών, πιθανώς συμπεριλαμβανομένων εκείνων που προσπαθούν να αναζητήσουν άσυλο, απαιτούν άμεση και αποτελεσματική έρευνα από τις κρατικές αρχές».
«Αυτά τα περιστατικά δεν είναι μόνο ανησυχητικά, αλλά και ενδεικτικά μιας ευρύτερης, ανησυχητικής τάσης μεταξύ των κρατών μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης», είπε. «Αυτές οι ενέργειες φαίνεται να παραβιάζουν την ευρωπαϊκή σύμβαση για τα ανθρώπινα δικαιώματα, η οποία απαγορεύει την επαναπροώθηση και τις συλλογικές απελάσεις, καθώς και άλλα διεθνή πρότυπα που απαιτούν τη διασφάλιση πραγματικής και αποτελεσματικής πρόσβασης στο άσυλο για όσους το ζητούν».
Έκθεση μιας βελγικής ΜΚΟ, υπολόγισε ότι περισσότερες από 346.000 αναγκαστικές απωθήσεις σημειώθηκαν στα εξωτερικά σύνορα της Ευρώπης το 2023.
