Σύμφωνα με στοιχεία για το τέταρτο τρίμηνο του 2023, που ανακοίνωσε την Πέμπτη η κυβέρνηση της Ιαπωνίας, το ονομαστικό Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν (ΑΕΠ) της χώρας συρρικνώθηκε κατά 0,1% και ανέρχεται πλέον σε 4,21 τρισεκατομμύρια δολάρια (3,9 τρισ. ευρώ). Στη Γερμανία το ονομαστικό ΑΕΠ φτάνει τα 4,46 τρισ. ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι η Γερμανία είναι και πάλι η τρίτη σε μέγεθος οικονομία στον κόσμο. Στην πρώτη θέση παραμένουν οι ΗΠΑ, ενώ ακολουθεί η Κίνα, σύμφωνα με τη DW και τον Γιάννη Παπαδημητρίου
Πέρασαν σχεδόν 50 χρόνια από τότε που η Ιαπωνία ξεπέρασε τη Γερμανία και καθιερώθηκε ως κορυφαία οικονομική δύναμη. Στη δεκαετία του '90 η ιαπωνική οικονομία ήταν υπερδιπλάσια σε μέγεθος από τη γερμανική. Έκτοτε, μάλλον συρρικνώνεται. Επιπλέον, η ισοτιμία του γιεν απέναντι στο αμερικανικό δολάριο έχει υποχωρήσει κατά 50% τα τελευταία χρόνια. Στην έκθεση World Economic Outlook, τον περασμένο Νοέμβριο, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) είχε προβλέψει ότι η Γερμανία θα υποσκελίσει την Ιαπωνία.
Ωστόσο, η μείωση του ΑΕΠ στα τέλη του 2023 για δεύτερο συνεχές τρίμηνο αποτελεί δυσάρεστη έκπληξη για τη «Χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου». Οι περισσότεροι αναλυτές ανέμεναν θετικό πρόσημο και δείκτη ανάπτυξης τουλάχιστον 1%. Επιπλέον, σημειώνει η γερμανική εφημερίδα Frankfurter Allgemeine Zeitung (FAZ), «πολλές επιχειρήσεις όπως η Toyota και η εταιρεία μηχανολογικού εξοπλισμού Komatsu είχαν ανακοινώσει κέρδη-ρεκόρ το τελευταίο διάστημα».
«Αγκάθι» ο πληθωρισμός
Από την άλλη πλευρά η ιδιωτική κατανάλωση, που παραδοσιακά συνεισφέρει το ήμισυ του ιαπωνικού ΑΕΠ, συρρικνώθηκε κατά 0,2% στο τέταρτο τρίμηνο του 2023. Αυτό οφείλεται στη συνεχή άνοδο του πληθωρισμού που «ροκανίζει» τα πραγματικά εισοδήματα. Σύμφωνα με τη γερμανική δημόσια ραδιοτηλεόραση (ARD) η εγκράτεια των Ιαπώνων καταναλωτών είναι ιδιαίτερα αισθητή στην εστίαση, καθώς και στις δαπάνες για ένδυση και υπόδηση.
Το τελευταίο διάστημα ο επικεφαλής της Ιαπωνικής Κεντρικής Τράπεζας (BOJ) Κάζουο Ουέντα έχει απευθύνει επανειλλημμένα έκκληση στις επιχειρήσεις να προχωρήσουν σε ουσιαστικές αυξήσεις μισθών, ώστε να ενισχύσουν την εσωτερική ζήτηση. «Το γεγονός ότι μας ξεπέρασε η Γερμανία αποδεικνύει ότι απαιτούνται διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στη χώρα μας» δηλώνει τώρα ο υπουργός Οικονομίας Γιοσοντάκα Σίντο.
Απλή απεικόνιση της στιγμής;
Στη Γερμανία πάντως, ουδείς πανηγυρίζει για το «χάλκινο μετάλλιο» της παγκόσμιας οικονομίας. Κοινή πεποίθηση αποτελεί ότι αυτό οφείλεται περισσότερο στην εξασθένηση της ιαπωνικής, παρά στην ενίσχυση της γερμανικής οικονομίας, η οποία εξακολουθεί να ασθμαίνει στα όρια της ύφεσης.
Όπως επισημαίνει στο Reuters o Ματίας Κρίγκερ, οικονομολόγος και αναλυτής της τράπεζας LBBW, «oι εξαιρετικά αρνητικές δημογραφικές εξελίξεις, τα διαρθρωτικά προβλήματα και η αδυναμία του γιεν είναι οι βασικές αιτίες» για τα προβλήματα της ιαπωνικής οικοομίας.
Μιλώντας στην ARD ο Τόμας Τέομπαλντ, ερευνητής στο Γερμανικό Ινστιτούτο Μακροοικονομικής Πολιτικής (IMK), υποστηρίζει μάλιστα ότι η τρίτη θέση της γερμανικής οικονομίας στον διεθνή ανταγωνισμό οφείλεται σε συγκυριακούς παράγοντες και «σχετίζεται αποκλειστικά με τις διακυμάνσεις στις συναλλαγματικές ισοτιμίες, κατά συνέπεια πρόκειται για μία απεικόνιση της στιγμής».
