Τριακόσιοι Ισραηλινοί οικονομολόγοι, με ανοικτή επιστολή τους προς τον πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου και τον υπουργό Οικονομικών Μπεζαλέλ Σμότριτς, ζητούν να αλλάξουν οι προτεραιότητες στον προϋπολογισμό της χώρας, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η οικονομική κρίση λόγω του συνεχιζόμενου πολέμου με τη Χαμάς.
«Δεν καταλαβαίνετε το μέγεθος της οικονομικής κρίσης που αντιμετωπίζει η οικονομία του Ισραήλ», προειδοποιούν οι οικονομολόγοι, μεταξύ των οποίων ο καθηγητής Γιάκομπ Φρένκελ, πρώην διοικητής της Τράπεζας του Ισραήλ, ο Ρόνι Χεζκιγιάχου, πρώην επόπτης για τις τράπεζες και ο Λέο Λέιντερμαν, καθηγητής του Πανεπιστημίου του Τελ Αβίβ. και βραβευμένος με Νόμπελ Οικονομικών το 2021 «Η συνέχιση της τρέχουσας συμπεριφοράς βλάπτει την οικονομία του Ισραήλ, υπονομεύει την εμπιστοσύνη των πολιτών στο δημόσιο σύστημα και υπονομεύει την ικανότητα του κράτους του Ισραήλ να ανακάμψει από την κατάσταση στην οποία βρίσκεται», αναφέρουν στην επιστολή τους οι 300 οικονομολόγοι.
Με τον πόλεμο με τη Χαμάς να κλείνει πλέον έναν μήνα, περίπου το 70% των ισραηλινών τεχνολογικών και νεοφυών επιχειρήσεων αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα, καθώς ένα σημαντικό μέρος των εργαζομένων έχουν κληθεί έφεδροι στο στρατό, σύμφωνα με έρευνα της Israel Innovation Authority and Start- Up Nation Policy Institute (SNPI). Πολλές επιχειρήσεις, από κατασκευαστικές έως εστιατόρια, έχουν κλείσει και εταιρείες λιανικής έχουν απολύσει τους υπαλλήλους τους.
«Το βαρύ πλήγμα που έχει υποστεί το Ισραήλ απαιτεί μια θεμελιώδη αλλαγή στις εθνικές προτεραιότητες και μια μαζική ανακατεύθυνση κονδυλίων για την αντιμετώπιση των ζημιών του πολέμου, την παροχή βοήθειας στα θύματα και την αποκατάσταση της οικονομίας», αναφέρεται στην ανοιχτή επιστολή των 300 που καλού τον πρωθυπουργό Νετανιάχου «να συνέλθει», καθώς αν συνεχιστούν οι συγκρούσεις θα προκληθεί σοβαρή συρρίκνωση στην οικονομία.
Ο Εουτζίν Κάντελ, πρόεδρος του Start-Up Nation Policy Institute, μιας δεξαμενής σκέψης και από τους υπογράφοντες την επιστολή των οικονομολόγων, τονίζει ότι η κυβέρνηση «ακόμα δεν έχει δείξει ότι κατανοεί τη σοβαρότητα της κατάστασης».
Οι Financial Times γράφουν επίσης ότι τα δύο τρίτα των επιχειρήσεων στις περιοχές που βρίσκονται πιο κοντά στη Γάζα είτε έχουν κλείσει, είτε είχαν ελαχιστοποιήσει τις δραστηριότητές τους, με περισσότερες από τις μισές να αναφέρουν απώλειες εσόδων, πάνω από 50%.
17 δισ. το κόστος
Το κόστος του πολέμου για το Ισραήλ, που αναμένεται να διαρκέσει 60 ημέρες, θα είναι πάνω από 17 δισεκατομμύρια δολάρια, εκτιμά ο Αλεξ Ζαμπεζίνσκι, επικεφαλής οικονομολόγος της Meitav, μιας επενδυτικής εταιρείας στο Τελ Αβίβ.
Το ποσό αυτό αντιστοιχεί στο 3,5% του ΑΕΠ και περιλαμβάνει το κόστος για πυρομαχικά και την επιστράτευση των εφέδρων, τις αποζημιώσεις για υλικές ζημιές, πληρωμές βοήθειας σε επιχειρήσεις και οικογένειες και αποζημιώσεις για τους ανέργους.
Ο πρώην επικεφαλής οικονομολόγος της Τράπεζας του Ισραήλ, Άσερ Μπλας και πρόσθεσε ότι η οικονομική ανάπτυξη θα επηρεαστεί αρνητικά από τις συγκρούσεις και ότι η έκταση της πτώσης θα εξαρτηθεί από τη διάρκεια των συγκρούσεων.
Ο Γκι Μπεϊτόρ, επικεφαλής οικονομολόγος της επενδυτικής εταιρείας Psagot, προειδοποίησε ότι « η σύγκρουση αναμένεται να διαρκέσει πολύ και να βλάψει σοβαρά τη ζήτηση στην οικονομία»
