Χρόνος: 28 Ιουνίου 1969. Τοποθεσία: Μπαρ Stonewall Inn, Νέα Υόρκη. Σε ένα γκέι μπαρ -ένα από τα σπάνια τότε καθώς οι γκέι δεν αναγνωρίζονταν ιδιαίτερα ως... άνθρωποι- έμελλε να γραφτεί η πρώτη σελίδα στο βιβλίο του «κινήματος των ομοφυλοφίλων» όταν οι «μάτσο» αστυνομικοί άρχισαν -για ακόμη μία φορά- να λοιδορούν και να χτυπούν τους γκέι θαμώνες γιατί... έτσι! Αυτή τη φορά όμως κάτι ήταν διαφορετικό. Υπήρξε αντίδραση. Και με την αντίδραση γράφτηκε Ιστορία.
Εδώ αξίζει να γίνει μία σημαντική σημείωση. Εκείνη την εποχή η ομοφυλοφιλία θεωρούταν ποινικό αδίκημα ενώ μέχρι το 1966 ήταν παράνομο να σερβίρεις αλκοόλ στους γκέι. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα πολλά γκέι στέκια να λειτουργούν χωρίς άδεια για αλκοόλ, με τους αστυνομικούς να κάνουν συχνά εφόδους, καταφεύγοντας τις περισσότερες φορές και στη βία.
Ένα από αυτά τα στέκια ήταν και το Stonewall Inn στην καρδιά του Greenwich Village της Νέας Υόρκης, ένα από τα σπάνια μπαρ που δεχόταν ομοφυλόφιλους πελάτες. Ανήκε στη Μαφία, προσέλκυε μερικές εκατοντάδες κόσμου τα Σαββατοκύριακα, και συνήθως ο ιδιοκτήτης του ενημερωνόταν για τους ελέγχους της Αστυνομίας. Το βράδυ όμως της 28ης Ιουνίου, οι οκτώ αστυνόμοι με πολιτικά που έκαναν επιδρομή στο μπαρ αντιμετώπισαν την οργή των θαμώνων που άρχισαν να τους πετούν μπουκάλια. Το πλήθος που συγκεντρώθηκε σε συμπαράσταση από όλη τη συνοικία έφτασε σύντομα τις δύο χιλιάδες, αναγκάζοντας τις πρώτες μονάδες της αστυνομίας να αναδιπλωθούν μέχρι να αναλάβουν οι ειδικές κατασταλτικές μονάδες της. Οι ταραχές κράτησαν πέντε μέρες . Ένα χρόνο μετά από εκείνα τα γεγονότα, στις 28 Ιουνίου του 1970 έγινε η πρώτη εκδήλωση τιμής. Το πρώτο Gay Pride!
Η σπίθα που άναψε τη φωτιά της εξέγερσης
Τη δεκαετία του 1960 στις Ηνωμένες Πολιτείες, υπήρχε το περιβόητο προεδρικό διάταγμα 10450 του Αϊζενχάουερ «περί σεξουαλικών διαστροφών» το οποίο είχε και «άρωμα» Ψυχρού Πολέμου και αντικομμουνισμού, δεδομένου πως έδινε το ελεύθερο στα όργανα της τάξης να επιβάλλονται με κάθε μέσο και τρόπο στους γκέι, οι οποίοι ήταν «ευάλωτοι σε εκβιασμούς από κομμουνιστές και πράκτορες κάθε είδους»!
Άλλο που δεν ήθελαν οι αστυνομικοί, καθώς σχεδόν σε καθημερινή βάση, εισέβαλαν στα μικρά περιθωριακά στέκια που είχαν οι ομοφυλόφιλοι και το «μενού» είχε από σπασίματα και αναίτιους ξυλοδαρμούς μέχρι μαζικές προσαγωγές και συλλήψεις ατόμων που απλά έπιναν το ποτό τους. Το χειρότερο είναι πως σε πολλές περιπτώσεις την επόμενη ημέρα φωτογραφίες και ονόματα συλληφθέντων φιγουράριζαν στα ρεπορτάζ των εφημερίδων καθώς το «διαφορετικό» έπρεπε τότε να βγαίνει στα «μανταλάκια».
Η νύχτα της 27ης προς 28 Ιουνίου ξεκίνησε σαν όλες τις άλλες στη Νέα Υόρκη. Το «Stonewall Inn» είχε γεμίσει από νωρίς (μέσα και έξω) από εκατοντάδες θαμώνες, μεταξύ των οποίων ομοφυλόφιλοι, τρανς και drag queens. Όλα ήταν ήρεμα μέχρι τη στιγμή που οκτώ αστυνομικοί με πολιτικά και κάμποσοι ακόμα ένστολοι μπήκαν στο bar και με πρόσχημα την πώληση... αλκοόλ, ξεκίνησαν δήθεν ελέγχους οι οποίοι κατά τη συνήθη τακτική εξελίχθηκαν σε ξυλοδαρμούς και εξευτελισμούς των θαμώνων. Τους περισσότερους από αυτούς τους έβγαλαν με τη βία έξω από το μαγαζί και συνέλαβαν όλο το προσωπικό, τρεις drag queen και δύο τρανσέξουαλ.
Το θέμα είναι πως η επίθεση της αστυνομίας ήταν τόσο αναμενόμενη που μόλις οι αστυνομικοί μπήκαν μέσα στο μπαρ, έξω από αυτό άρχισαν να συγκεντρώνονται δεκάδες άτομα που διαμαρτυρόντουσαν για την αναίτια βία. Και ενώ όλα έδειχναν πως και αυτό το επεισόδιο θα έληγε όπως όλα τα προηγούμενα, όταν έφτασε η κλούβα για να πάρει τους συλληφθέντες, ένας νεαρός πήρε μια μεγάλη πέτρα και την πέταξε προς τους αστυνομικούς. Η Ιστορία είχε, μόλις, ξεκινήσει να γράφεται!
Τα βίαια επεισόδια και η γέννηση ενός κινήματος
Συνηθισμένοι στην παθητική συμπεριφορά τους, ακόμη και από μεγαλύτερες ομάδες ομοφυλοφίλων, οι αστυνομικοί αιφνιδιάστηκαν. Ζήτησαν ενισχύσεις και ταμπουρώθηκαν μέσα στο μπαρ.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Σαν σήμερα ο Μουσολίνι απείλησε τους ποδοσφαιριστές της Ιταλίας με θάνατο αν δεν κέρδιζαν το Μουντιάλ
Από την πλευρά τους οι εξαγριωμένοι πελάτες του «Stonewall Inn» πέρασαν στην αντεπίθεση. Έσπασαν τον υποτυπώδη αστυνομικό κλοιό, μπήκαν στο μπαρ και τού έβαλαν φωτιά. Οι αστυνομικές ενισχύσεις έφτασαν έγκαιρα και αφού κατόρθωσαν να σβήσουν τη φωτιά, κατάφεραν τελικά να διασκορπίσουν το πλήθος, που ξεπερνούσε τα 400 άτομα.
Οι συγκρούσεις συνεχίστηκαν με αμείωτη ένταση μέχρι το πρωί. Τότε αντί να... καταλαγιάσουν, ενισχύθηκαν αφού στο πλευρό των εξεγερμένων έσπευσαν οργανώσεις της Αριστεράς αλλά και οι «Μαύροι Πάνθηρες»!
Ο κυβερνήτης της Νέας Υόρκης έστειλε για την καταστολή του πλήθους μια ειδική μονάδα αστυνομικών που είχε εκπαιδευτεί για να πάει στο Βιετνάμ αλλά και την Tactical Patrol Force (TPF), μια μονάδα καταστολής διαδηλώσεων! Κανένα αποτέλεσμα. Οι εξεγερμένοι δεν έκαναν ούτε βήμα πίσω και όσο περνούσαν οι ώρες τόσο πιο οργανωμένες γινόντουσαν οι επιθέσεις τους.
Οι ταραχές έξω από το «Stonewall Inn», που ξεκίνησαν μια ημέρα σαν σήμερα, συνεχίστηκαν με αυξομειούμενη ένταση τις επόμενες πέντε ημέρες. Ήταν μια αυθόρμητη διαμαρτυρία ενάντια στη διαρκή παρενόχληση των αρχών, αλλά και στις κοινωνικές διακρίσεις που υφίσταντο οι ομοφυλόφιλοι τη δεκαετία του '60. Αν και υπήρξαν και άλλες διαμαρτυρίες από γκέι ομάδες, τα γεγονότα του Stonewall Inn, σηματοδότησαν την κοινό αγώνα των σεξουαλικών μειονοτήτων των ΗΠΑ για την αναγνώριση των δικαιωμάτων τους.
Έτσι, όταν τελικά τα επεισόδια σταμάτησαν, οι εξεγερμένοι αποφάσισαν να κεφαλοποιήσουν τη δυναμική που είχε δημιουργηθεί. Ένα μήνα μετά σχημάτισαν το Ομοφυλοφιλικό Απελευθερωτικό Μέτωπο και άρχισαν τον συστηματικό αγώνα με διαδηλώσεις και πορείες. Διεκδικούσαν να σταματήσει η παρενόχληση από την αστυνομία, να υπάρχει προστασία στον εργασιακό χώρο, η ανάκληση των νόμων περί σοδομισμού και η θέσπιση νομοθεσίας κατά των διακρίσεων. Η «φλόγα» του «Stonewall Inn» εξαπλώθηκε σχεδόν σε όλες τις Ηνωμένες Πολιτείες, δημιουργώντας ουσιαστικά το πρώτο γκέι κίνημα.
Το «Stonewall Inn» έγινε σύμβολο
«Είμαστε μια επαναστατική ομάδα ομοφυλόφιλων ανδρών και γυναικών που δημιουργήθηκε με την πεποίθηση ότι η ολοκληρωτική σεξουαλική απελευθέρωση όλων των ανθρώπων δεν μπορεί να επιτευχθεί εάν δεν καταργηθούν οι υπάρχοντες κοινωνικοί θεσμοί. […] Η Βαβυλώνα μάς εξώθησε να αφιερώσουμε τη ζωή μας σε ένα και μόνο πράγμα… την επανάσταση», έγραφαν στην πρώτη διακήρυξη του Ομοφυλοφιλικού Απελευθερωτικού Μετώπου, η οποία δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Rat».
Στις 28 Ιουνίου του 1970, προς τιμήν των γεγονότων της προηγούμενης χρονιά, διοργανώθηκε μια μεγάλη πορεία στη Νέα Υόρκη. Εκείνη η πορεία θεωρείται μέχρι και σήμερα το πρώτο «gay pride»!
Τα επόμενα χρόνια τα πράγματα θα αλλάξουν ριζικά όσον αφορά την αντιμετώπιση των ομοφυλοφίλων από τις αρχές και την κοινωνία. Το 1999, η Υπηρεσία Εθνικών Πάρκων των ΗΠΑ, θα συμπεριλάβει το «Stonewall Inn» στο Εθνικό Μητρώο των Ιστορικών Χώρων και το 2016, ο Αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα με διάταγμα χαρακτήρισε το «Stonewall Inn» και τον περιβάλλοντα χώρο ως εθνικό μνημείο.
Στις 6 Ιουνίου 2019, ο επικεφαλής της Αστυνομίας της Νέας Υόρκης, Τζέιμς Ο’ Νιλ ζήτησε συγγνώμη για την επιδρομή των αρχών στο «Stonewall Inn», πριν από μισό αιώνα, χαρακτηρίζοντας το επεισόδιο αυτό ως «παρενόχληση» που ήταν «καθαρά και ξάστερα, λάθος».
