Η πολυαναμενόμενη προσπάθεια της Ουκρανίας να ανακαταλάβει εδάφη στα ανατολικά και νότια της χώρας, που κατείχε η Ρωσία τους τελευταίους 18 μήνες, βρίσκεται τώρα σε πλήρη εξέλιξη. Ο κύριος υπεύθυνος για τον σχεδιασμό και την εκτέλεση της επιχείρησης είναι ο στρατηγός Βάλερι Ζαλούζνι, ο 49χρονος αρχιστράτηγος του ουκρανικού στρατού.
Μέχρι πρόσφατα, ο στρατηγός ήταν μια άγνωστη φιγούρα για πολλούς ανθρώπους, αλλά τώρα η δημοτικότητά του έχει ήδη αρχίσει να συναγωνίζεται εκείνη του προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι αναφέρει το BBC . Ο στρατηγός Ζαλούζνι, ή «Η Βαλέρα μας», όπως τον αποκαλούν φίλοι και πρώην συμμαθητές, διορίστηκε αρχιστράτηγος του ουκρανικού στρατού τον Ιούλιο του 2021.
Όσοι τον γνωρίζουν καλά λένε ότι ο διορισμός του, στον οποίο επέμεινε ο ίδιος ο Ζελένσκι, ήταν έκπληξη ακόμη και για τον στρατηγό και για πολλούς άλλους που γνωρίζουν ότι συνήθως για να πάρεις μια τόσο υψηλή θέση πρέπει πρώτα να περάσεις από πολλά στάδια που παρέλειψε ο Ζαλούζνι.
Ο Ζαλούζνι είχε ήδη τη φήμη ενός φιλόδοξου και σύγχρονου διοικητή, αλλά όμως και ως ανεπιτήδευτου ανθρώπου που του αρέσει να αστειεύεται με τους υφισταμένους του και που δεν είναι αλαζονικός. Σε λίγους μόνο μήνες, ο στρατηγός κατέληξε να ηγείται της ουκρανικής άμυνας απέναντι στην εισβολή του Πούτιν.
Όταν υψηλόβαθμοι Ουκρανοί αξιωματούχοι σκέφτηκαν ότι θα ήταν καλή ιδέα να ανατινάξουν τις γέφυρες στον ποταμό Δνείπερο για να σταματήσουν την προέλαση των ρωσικών στρατευμάτων, ο Ζαλούζνι ήταν ο πρώτος που είπε ότι «δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να το κάνουμε αυτό». «Αυτό θα ήταν μια προδοσία των πολιτών και των στρατιωτικών που έμειναν στην ανατολική όχθη», είπε ο Ζαλούζνι τις πρώτες ημέρες της ρωσικής εισβολής.
Ζαλούζνι, πριν και μετά τον πόλεμο
Γεννημένος σε σοβιετική στρατιωτική οικογένεια, ο Βάλερι Ζαλούζνι έχει πει εδώ και καιρό ότι ήθελε να αποστασιοποιηθεί από την υπερβολική ιεραρχία που υπήρχε στον στρατό της Σοβιετικής Ένωσης. Το 2014, ο Ζαλούζνι διορίστηκε αναπληρωτής διοικητής σε μια περιοχή στην ανατολική Ουκρανία όπου μόλις είχε ξεκινήσει η σύγκρουση με τους φιλορώσους αυτονομιστές. Από την αρχή της καριέρας του, ο Ζαλούζνι ασχολήθηκε με την οικοδόμηση σχέσεων εμπιστοσύνης με τους υφισταμένους του και την ανάθεση εντολών.
Τις πρώτες μέρες της ρωσικής εισβολής, ο Ζαλούζνι δεν κοιμόταν σχεδόν καθόλου και παρέμεινε σε συνεχή επαφή με τους στρατιώτες στο μέτωπο. Ορισμένες ουκρανικές στρατιωτικές πηγές λένε ότι οι αποφασιστικοί διοικητές του πεδίου μάχης είναι υπεύθυνοι για τις επιτυχίες του ουκρανικού στρατού, ενώ ο Ζαλούζνι πιστώνεται ότι τους έδωσε την ελευθερία να λειτουργούν ανεξάρτητα. Ενώ η αποστολή του Ζαλούζνι ήταν να διατηρήσει το ηθικό του πληθυσμού όσο το δυνατόν πιο ψηλά και να πείσει τους ξένους εταίρους να παράσχουν οικονομική και στρατιωτική υποστήριξη, ο Ζαλούζνι εστίασε στην εύρεση μιας κατάλληλης στρατιωτικής στρατηγικής.
«Όταν ο Ζαλούζνι μπαίνει σε ένα δωμάτιο, δεν ανάβει το φως, αλλά σβήνει το σκοτάδι»
Μετά τις νίκες του κατά την περσινή αντεπίθεση, ο Ζαλούζνι έγινε εθνικός ήρωας, αν και σπάνια εμφανιζόταν δημόσια και ακόμη πιο σπάνια δέχτηκε να δώσει συνεντεύξεις. Το όνομα του Ζαλούζνι έγινε συνώνυμο του θάρρους και της αποφασιστικότητας και η φήμη του προκάλεσε πολλά ανέκδοτα και εκφράσεις.
«Όταν ο Ζαλούζνι μπαίνει σε ένα δωμάτιο, δεν ανάβει το φως, αλλά σβήνει το σκοτάδι», ήταν ένα από τα αστεία που εμφανίστηκαν αφότου ο γενικός διοικητής της Ουκρανίας έγινε ο ήρωας της χώρας. Ο Ζαλούζνι είπε σε συνέντευξή του στο περιοδικό Time πέρυσι ότι δεν μπήκε στον κόπο να εξηγήσει στον Ζελένσκι όλες τις μικρές λεπτομέρειες της στρατιωτικής στρατηγικής.
«Πρέπει να κατανοεί στρατιωτικά ζητήματα όσο χρειάζεται να γνωρίζει για την ιατρική ή την κατασκευή γεφυρών», είπε τότε ο Ζαλούζνι. Λέγεται ότι ο Ζαλούζνι ήρθε κάποτε στο γάμο ενός στρατιώτη που αναγκάστηκε να αναβάλει την τελετή επειδή τον έστειλαν στο μέτωπο στο Μπαχμούτ. Στο τέλος, δόθηκε στον στρατιώτη μια μικρή άδεια για να παντρευτεί την αρραβωνιαστικιά του.
Το περίπλοκο μέλλον της Ουκρανίας μετά το τέλος του πολέμου
Καθώς οι συζητήσεις για τη νέα ουκρανική αντεπίθεση άρχισαν να εντείνονται, Ρώσοι στρατιωτικοί μπλόγκερ άρχισαν να διαδίδουν φήμες ότι ο Ζαλούζνι είχε τραυματιστεί σοβαρά ή ακόμη και σκοτώθηκε.
Στις αρχές Ιουνίου, το ουκρανικό υπουργείο Άμυνας έδωσε στη δημοσιότητα πολλές φωτογραφίες του Ζαλούζνι που παρευρέθηκε σε στρατιωτική τελετή στο Κίεβο. Προς το παρόν, η θέση του ήρωα Ζαλούζνι στην Ουκρανία είναι ασφαλής, αλλά με τόσους πολλούς ανθρώπους να εναποθέτουν τις ελπίδες τους στον αρχηγό του ουκρανικού στρατού, το μέλλον του φαίνεται περίπλοκο.
Ακόμα κι αν η άμυνα της Ουκρανίας τελειώσει με επιτυχία στο τέλος, η Ουκρανία θα αντιμετωπίσει μια σκληρή πραγματικότητα, προειδοποιεί ο κοινωνιολόγος Oleksii Antipovichi, και ο Ζαλούζνι μπορεί να προτιμήσει να μην εμπλακεί στην πολιτική. «Είναι πολύ πιθανό μετά τον πόλεμο η Ουκρανία να αντιμετωπίσει μια σοβαρή οικονομική κρίση, αν όχι μια ολοκληρωτική κατάρρευση. Θα είναι μια εντελώς διαφορετική κατάσταση», είπε ο Αντιποβίτσι.
