Το κυρίαρχο εκλογικό σύνθημά του ήταν «ασφάλεια, τάξη και σταθερότητα» στη χώρα του, την Τσεχία, στο φόντο του πολέμου στην Ουκρανία και ενός ταραγμένου κόσμου. Αντίπαλός του ήταν ένας δισεκατομμυριούχος πρώην πρωθυπουργός, που δηλώνει φιλειρηνιστής και θεωρείται λαϊκιστής.
Τελικά στο δίλημμα «ολιγάρχης ή στρατηγός» οι Τσέχοι ψηφοφόροι διάλεξαν το δεύτερο. Κι έτσι, ο 61χρονος απόστρατος στρατηγός Πετρ Πάβελ εξελέγη πρόεδρος της Τσεχίας.
Σε μια απευθείας εκλογή, η νίκη του ήταν αδιαμφισβήτητη, συγκεντρώνοντας το 58,3% των ψήφων.
Ήταν η μεγαλύτερη διαφορά στην ιστορία των τσεχικών προεδρικών εκλογών.
Ο ίδιος έκανε λόγο για «νίκη της αλήθειας, της αξιοπρέπειας, του σεβασμού και της ταπεινοφροσύνης».
Υποσχέθηκε να επιδιώξει την εθνική ενότητα μετά από μια προεκλογική εκστρατεία εξαιρετικά πολωτική.
Της έδωσε μια περίεργη τροπή το γεγονός ότι και οι δύο «μονομάχοι» είχαν κομμουνιστικό παρελθόν επί Τσεχοσλοβακίας.
Υπήρξε πολύ λάσπη, μέχρι και απειλές.
Ο αντίπαλός του, Αντρέι Μπάμπις, τον χαρακτήρισε πρώην κατάσκοπο της KGB, πολεμοκάπηλο, πολεμοχαρή και όμοιο του Ρώσου προέδρου Πούτιν.
«Έχουμε διαφορετικές απόψεις για πολλά πράγματα, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι είμαστε εχθροί», είπε στην επινίκια ομιλία του ο Πάβελ.
«Πρέπει να μάθουμε να επικοινωνούμε μεταξύ μας», τόνισε.
Το μήνυμά του δεν προοριζόταν αποκλειστικά εντός των «τειχών» της Τσεχίας.
Στρατιωτικός από… κούνια
Γεννημένος στη Δυτική Βοημία, γιός στρατιωτικού, ο Πετρ Πάβελ είχε ανάλογη ανατροφή.
Ο πατέρας του του ανέθετε συνεχώς καθήκοντα, που ξεπερνούσαν κατά πολύ την παιδική του ηλικία.
Πολλώ μάλλον δεδομένου ότι έπασχε από Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ), εξαιτίας της οποίας πέρασε δύσκολα χρόνια στο σχολείο, όπως ο ίδιος γράφει στα απομνημονεύματά του.
Στο κατώφλι της εφηβείας του, πήγε στρατιωτικό γυμνάσιο και έπειτα σε στρατιωτική σχολή.
Αφότου αποφοίτησε το 1983, ακολούθησε στρατιωτική σταδιοδρομία, σε διάφορες θέσεις στις ειδικές δυνάμεις και στις υπηρεσίες στρατιωτικών πληροφοριών.
Εκείνη την εποχή η Τσεχοσλοβακία ήταν ακόμη μέρος του Συμφώνου της Βαρσοβίας και η ένταξη στο Κομμουνιστικό Κόμμα ήταν μονόδρομος.
Ο Πάβελ έγινε μέλος του το 1985, μέχρι και τη Βελούδινη Επανάσταση το 1989.
Αργότερα αποκήρυξε τη συμμετοχή του στο κόμμα, χαρακτηρίζοντάς την αναγκαίο κακό και λάθος.
Σε κάθε περίπτωση, έμαθε τότε να μιλά τα ρωσικά. Είχε επίσης φροντίσει να μάθει αγγλικά και γαλλικά.
Του χρησίμευσαν δεόντως μετέπειτα στην καριέρα του.
Έκανε μετεκπαίδευση στη Βρετανία, μεταξύ άλλων στις διεθνείς σχέσεις στο King’s College του Λονδίνου.
Ξεχώρισε στις αρχές της δεκαετίας του ‘90 παίρνοντας μέρος στην αποστολή UNPROFOR του ΟΗΕ στην τότε Γιουγκοσλαβία -από τους πρώτους (ακόμη τότε) Τσεχοσλοβάκους στρατιώτες που συμμετείχαν σε ξένη αποστολή.
Το 1993, όταν είχαν πια χωρίσει οι δρόμοι Τσεχίας και Σλοβακίας, η μονάδα του βοήθησε στη διάσωση 50 Γάλλων στρατιωτών που είχαν εγκλωβιστεί σε μάχες στην Κροατία.
Η αποστολή αυτή του εξασφάλισε δύο μετάλλια: ένα της Λεγεώνας της Τιμής από τη Γαλλία και ένα για ανδρεία δια χειρός του πρώτου προέδρου της Τσεχίας, Βάτσλαβ Χάβελ.
Από τον στρατό, στην πολιτική
Με τη νέα χιλιετία, η καριέρα του άρχισε μια αλματώδη ανοδική πορεία, φτάνοντας μέχρι αρχηγός του Γενικού Επιτελείου των Ενόπλων Δυνάμεων της Τσεχίας (2012-14) και πρόεδρος της Στρατιωτικής Επιτροπής του ΝΑΤΟ (2025-18): από τις κορυφαίες θέσεις στη Συμμαχία.
Έπειτα από αυτό το πόστο, αποσύρθηκε από την ενεργό υπηρεσία.
Οι φήμες ότι θα διεκδικούσε την προεδρία της Τσεχίας κυκλοφορούσαν από τότε.
Ο ίδιος ούτε το επιβεβαίωνε, ούτε το διέψευδε.
Εκείνη την περίοδο επέλεξε πάντως να γίνει λέκτορας και σύμβουλος, συμμετέχοντας σε συνέδρια του Ινστιτούτου Άσπεν.
Το 2019 οργάνωσε περιοδεία σε όλη την Τσεχία. Λίγο μετά το ξέσπασμα της COVID-19, ανέλαβε πρωτοβουλία υπό τον τίτλο «Πιο δυνατοί Μαζί», με στόχο την ενίσχυση όσων ήταν στην πρώτη γραμμή κατά της πανδημίας, αλλά και η προετοιμασία -όπως έλεγε- της χώρας του για μελλοντικές κρίσεις.
Πολλοί τότε μίλησαν για την άτυπη αρχή της προεκλογικής εκστρατείας του Πάβελ για την προεδρία, μάλιστα λίγο-πολύ με με το ίδιο σύνθημα που είχε χρησιμοποιήσει η Χίλαρι Κλίντον στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ, το 2016…
Η επίσημη ανακοίνωση της υποψηφιότητάς του έγινε μόλις τον περασμένο Σεπτέμβριο.
Δηλώνοντας ανεξάρτητος, επέλεξε να την επισημοποιήσει με τη συγκέντρωση υπογραφών από πολίτες.
Στην πορεία προς τις εκλογές αυτού του μήνα, είχε την σιωπηρή πλην σαφή υποστήριξη του κεντροδεξιού κυβερνητικού συνασπισμού.
Το πρόγραμμά του ήταν γεμάτο προοδευτικές απόψεις.
Τάσσεται για παράδειγμα υπέρ του γάμου ομοφύλων και στηρίζει το δικαίωμα των ομοφυλόφιλων στην υιοθεσία παιδιών.
Απορρίπτει τη θανατική ποινή και τάσσεται υπέρ της νομιμοποίησης της ευθανασίας.
Υποστηρίζει την αύξηση της φορολογίας στους πλούσιους και την αναδιανομή του πλούτου.
Αυτοπροσδιορίζεται ως «δεξιός του κέντρου, με έντονη κοινωνική έμφαση».
Κατά βάση ωστόσο αυτό που τον χαρακτηρίζει είναι η προσήλωσή του στο ΝΑΤΟ και στην ΕΕ.
Με το βλέμμα στη Ρωσία
Ο Πάβελ καταδίκασε εξ αρχής τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία ως «πόλεμο ενάντια στο σύστημα των διεθνών σχέσεων».
Ήταν και παραμένει ένθερμος υποστηρικτής της συνεχούς παροχής στρατιωτικής και ανθρωπιστικής βοήθειας στην εμπόλεμη χώρα.
Η άποψή του είναι ότι η Δύση έπρεπε να είχε δράσει πιο δυναμικά ως απάντηση στην επιθετικότητα της Μόσχας.
«Αν απλώς παρακολουθούμε, ο πόλεμος θα έρθει και σε εμάς», υποστήριξε κατά την προεκλογική περίοδο.
Απέρριψε ωστόσο τις τότε εικασίες ότι, σε περίπτωση εκλογής του, η Τσεχία θα συρόταν σε πόλεμο με τη Ρωσία.
«Οι στρατιώτες δεν ξεκινούν πολέμους», υποστήριξε. «Τους αρχίζουν οι πολιτικοί και μετά οι στρατιώτες τους επιλύουν για λογαριασμό τους»…
Σε συνέντευξη το περασμένο καλοκαίρι, ήταν της άποψης ότι 0 πόλεμος στην Ουκρανία έχει σημαντικό αντίκτυπο στον «ανασχηματισμό της Ευρώπης».
Τάχθηκε υπέρ της ενίσχυσης των συμβατικών αμυντικών ικανοτήτων των χωρών μελών της -συμπεριλαμβανομένης της Τσεχίας- υπογραμμίζοντας τον κομβικό ρόλο του ΝΑΤΟ, το οποίο χαρακτήρισε «πυρηνική συμμαχία».
Θεωρεί ότι η είσοδος της Φινλανδίας και της Σουηδίας στους κόλπους του θα βοηθήσει πολύ σε αναθεωρήσεις.
Τάσσεται αναφανδόν υπέρ της ένταξης της Ουκρανίας στην ΕΕ και της μελλοντικής νατοϊκής προοπτικής της.
Στην παρούσα φάση και για μετά το τέλος του πολέμου προτάσσει πάντως την ενίσχυση των αμυντικών δυνατοτήτων του Κιέβου και τον εφοδιασμό του με εξοπλισμό που θα είναι διαλειτουργικός με τις νατοϊκές δυνάμεις.
Η επόμενη ημέρα
Τα πρώτα δείγματα της πολιτικής γραφής του δεν θα τα δώσει άμεσα. Ο Πετρ Πάβελ αναλαμβάνει επίσημα τα νέα του καθήκοντα στις 9 Μαρτίου.
Σκοπεύει, λέει, να ασκήσει την προεδρία της Τσεχίας με συνέπεια, με σεβασμό στο Σύνταγμα και στους νόμους.
Ξεκαθάρισε πάντως ότι θα μένει σπάνια και μόνο όταν είναι απαραίτητο στην επίσημη προεδρική κατοικία.
Από το Κάστρο της Πράγας, είπε, προτιμά το σπίτι του, σε ένα χωριό της Δυτικής Βοημίας, όπου ζει μαζί με τη δεύτερη σύζυγό του, επίσης στρατιωτικό.
Έχει δύο γιους από τον πρώτο του γάμο και μια θετή κόρη, που παραδέχεται ότι έχει παραμελήσει όλα αυτά τα χρόνια που ήταν στρατιωτικός.
Δηλώνει παθιασμένος μοτοσικλετιστής, λάτρης των ταξιδιών, της ανάγνωσης και της πεζοπορίας.
Πολλοί πάντως τώρα προειδοποιούν ότι τον περιμένει… τρέξιμο.
Η πρώτη πολιτική μάχη του μπορεί να ήταν νικηφόρα, όμως η Τσεχία βγήκε από τις κάλπες μια διχασμένη χώρα, ενόσω τα προβλήματα στοιβάζονται εντός και εκτός συνόρων.
