Η Τουρκία παρακμάζει γρήγορα ως λειτουργικό κράτος και λίγοι στην πολιτική ελίτ της χώρας φαίνεται να ενδιαφέρονται. Έχει μετατραπεί από μια ατελής δημοκρατία σε μια αυταρχική ερημιά, και παρόλο που ο Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν μπορεί να κατηγορηθεί σε μεγάλο βαθμό, δεν είναι ο μόνος διευκολυντής αυτής της τραγικής παρακμής. Η αντιπολίτευση της Τουρκίας, η αποκαλούμενη «Εθνική Συμμαχία» - ένας συνασπισμός έξι πολιτικών κομμάτων - γρασάρει τις ράγες για τον Ερντογάν, διασφαλίζοντας ότι η αυταρχική στροφή της Τουρκίας είναι πιθανό να θεσμοθετηθεί, αναφέρει το National Interest.
Λίγο πριν τον Ιούνιο του 2023, η Τουρκία καλείται να διεξαγάγει προεδρικές και βουλευτικές εκλογές. Ο Ερντογάν διεκδικεί τρίτη (αντισυνταγματική!) θητεία ως ηγέτης της χώρας. Για το σκοπό αυτό, έχει αρχίσει να κινητοποιεί όλους τους πόρους που έχει στη διάθεσή του για να εξασφαλίσει μια απρόσκοπτη νίκη. Στις 16 Οκτωβρίου, επικύρωσε ένα κοινοβουλευτικό νομοσχέδιο το οποίο οι επικριτές έχουν αποδοκιμάσει ως «νόμο λογοκρισίας» ή στην καθομιλουμένη της κυβέρνησης: «νόμο παραπληροφόρησης».
Σύμφωνα με τις διατάξεις του, το κράτος έχει πλέον την εξουσία να αφαιρεί οποιοδήποτε περιεχόμενο από πλατφόρμες μέσων ενημέρωσης, εάν οι δικαστικές αρχές κρίνουν ότι είναι αντίθετο προς το δημόσιο συμφέρον. Οι διατάξεις του νόμου είναι τόσο ευρέως εφαρμόσιμες και διφορούμενες, που κάθε εισαγγελέας μπορεί να απαιτήσει από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, καθώς και από τις συμβατικές πλατφόρμες μέσων ενημέρωσης, να αφαιρέσουν περιεχόμενο ή να κινδυνεύσει να του επιβληθεί πρόστιμο. Οι επικριτές φοβούνται ότι ο νόμος θα χρησιμοποιηθεί ευρέως για τη φυλάκιση πολλών αντιφρονούντων που αψηφούν ανοιχτά την κυβέρνηση.
Επιπλέον, η παντοδύναμη «Διεύθυνση Επικοινωνιών» -η τουρκική εκδοχή ενός κρατικού υπουργείου προπαγάνδας, που συνδέεται άμεσα με τον Ερντογάν- διατηρεί μια τεράστια γραμματεία. Διοικούμενη από τον μανιακό Φαχρετίν Αλτούν (Fahrettin Altun), η κυβερνητική υπηρεσία πιθανότατα θα αναπτύξει έναν στρατό από παρατηρητές ψηφιακού περιεχομένου για να στοχεύσει αντιφρονούντες σε όλη την Τουρκία και ίσως και πέρα από αυτήν.
Βραχυπρόθεσμα, ο νόμος είναι πιθανό να τρομάξει μεμονωμένους πολίτες σε αυτολογοκρισία και να τους αποτρέψει από τη δημοσίευση ή/και την εκ νέου ανάρτηση οποιουδήποτε περιεχομένου που είναι επικριτικό ή προσβλητικό για τον Ερντογάν. Το γνωρίζω αυτό γιατί φίλοι έχουν ήδη επικοινωνήσει με άλλους συναδέλφους και εμένα δηλώνοντας «συνεχίστε να μιλάτε για το τι συμβαίνει στην Τουρκία, αλλά μπορεί να μην μπορούμε να το δημοσιεύσουμε ξανά, καθώς φοβόμαστε περισσότερο από ποτέ».
Είναι σαφές γιατί ο Ερντογάν ήθελε να ψηφιστεί αυτός ο νόμος
Να ενσταλάξει τον φόβο και να ελέγξει τις ροές πληροφοριών. Αυτό που δεν είναι ξεκάθαρο είναι γιατί η πολιτική αντιπολίτευση της Τουρκίας κάθεται και τσακίζει τους αντίχειρές της. Κατά τη διάρκεια των κοινοβουλευτικών διαβουλεύσεων, το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης δεν έκανε ουσιαστικά τίποτα για να εμποδίσει την ψήφιση του νόμου.
Ναι, τελικά δεν μπορούσαν να αποτρέψουν την ψήφισή του καθώς τους λείπει η κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Ωστόσο, ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, ο ηγέτης του CHP, δεν ήταν καν στο κοινοβούλιο. Αντίθετα, βρισκόταν στην Ουάσιγκτον συναντώντας φοιτητές και διανοούμενους και φαινομενικά περιόδευε τον διάδρομο του μέσου Ατλαντικού. Για τον πολιορκημένο ηγέτη της αντιπολίτευσης της Τουρκίας, δεν θα μπορούσε να υπάρξει χειρότερη στιγμή για να προγραμματίσει μια επίσκεψη στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η ανικανότητα, η δειλία και η άτονη στρατηγική (αν μπορείτε να την πείτε έτσι) της Συμμαχίας του Έθνους προκαλεί σύγχυση. Τουλάχιστον, το CHP και άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης θα μπορούσαν να έχουν επιστήσει την προσοχή στις συνέπειες και τις διατάξεις του δρακόντειο νόμου, καθιστώντας γενικά δυσάρεστη τη ζωή του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης. Αλίμονο, αυτό δεν συνέβη.
Ωστόσο, αυτή είναι μόνο μια πρόσφατη εξέλιξη. Η αντιπολιτευτική συμμαχία που σχεδιάστηκε για να νικήσει τον Ερντογάν παίζει ουσιαστικά ένα game of thrones. Τα στοιχεία προηγούμενων δημοσκοπήσεων τους τελευταίους δώδεκα μήνες εμφύσησαν μια ψευδή αίσθηση εμπιστοσύνης στα έξι κόμματα: λόγω των υψηλών επιπέδων πληθωρισμού (83% επί του παρόντος), των ιστορικών μειώσεων στα εισοδήματα των νοικοκυριών και των ορατών επιπέδων κυβερνητικής διαφθοράς, όλη η αντιπολίτευση περίμενε απλά τις εκλογές και οι Τούρκοι θα ψήφιζαν τον Ερντογάν από την εξουσία.
Από την αρχή αυτού του αντικατοπτρισμού, τα μέλη της συμμαχίας όχι μόνο απέτυχαν να ανακηρύξουν έναν προεδρικό υποψήφιο, αλλά δεν κατάφεραν επίσης να διακηρύξουν μια πολιτική και οικονομική πλατφόρμα. Δεν έχουμε ιδέα τι σκοπεύουν να κάνουν εάν φτάσουν στο αξίωμα. Οι εμπιστευτικές πληροφορίες δείχνουν ότι καθένας από τους πολιτικούς ηγέτες ενδιαφέρεται για δύο πράγματα: ποιο κόμμα θα ηγηθεί ποιας υπηρεσίας και ποιος θα αναλάβει την προεδρία.
Απουσία από αυτούς τους υπολογισμούς είναι το ολοφάνερα προφανές: δεδομένου ότι οι δημοσκοπήσεις επιστρέφουν υπέρ του Ερντογάν, γιατί να επιλέξουν οι ψηφοφόροι την αντιπολίτευση; Προς το παρόν, και καθώς τα πράγματα προχωρούν, οι αναποφάσιστοι ψηφοφόροι θα μπουν στον πειρασμό να ψηφίσουν Ερντογάν, κρατώντας τη μύτη τους για μια απλή πραγματικότητα:
Ο Ερντογάν είναι ο διάβολος που ξέρουν
Επιπλέον, η συμμαχία φαίνεται να είναι προσηλωμένη στο να ορίσει το πρόσωπο που είναι λιγότερο πιθανό να νικήσει τον Ερντογάν: τον Κιλιτσντάρογλου. Ηγέτης του CHP από το 2010, ο Κιλιτσντάρογλου δεν έχει νίκες έναντι του Ερντογάν. Είναι ευγενικός και συμπαθής, αλλά μέχρι εκεί. Είναι εβδομήντα τριών ετών, μη χαρισματικός και έχει λίγες επευφημίες που θα πείσουν τους ψηφοφόρους ότι μπορεί να προσφέρει ένα ελκυστικό, εναλλακτικό μέλλον για την Τουρκία.
Από την άλλη πλευρά, ο Εκρέμ Ιμάμογλου (Ekrem Imamoglu), ο νεαρός και ενεργητικός δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης είναι σχεδόν η πιο λογική επιλογή για πρόεδρος. Ο Ερντογάν τον φοβάται και για καλό λόγο. Ο Ιμάμογλου κέρδισε την κούρσα για την Κωνσταντινούπολη όχι μία, αλλά δύο φορές (ο Ερντογάν ακύρωσε τη νίκη του στις δημοτικές εκλογές του 2019 και ανάγκασε μια επανάληψη, την οποία κέρδισε με μεγαλύτερη διαφορά).
Επιπλέον, ο Ιμάμογλου χλεύασε τον Ερντογάν πραγματοποιώντας μια περιοδεία που φαινόταν να είναι μια προεκλογική περιοδεία στον χλοοτάπητα του ίδιου του προέδρου -στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας της Τουρκίας- και έγινε δεκτός με ενθουσιασμό από χιλιάδες. Έχει αξιοπρεπείς αριθμούς δημοσκοπήσεων και είναι εξαιρετικός αγωνιστής. Η αντιπολίτευση θα προτείνει τον Ιμάμογλου; Μάλλον όχι. Γιατί; Γιατί τον Ιμάμογλου φοβούνται και τα μέλη της συμμαχίας. Ανησυχούν ότι σε περίπτωση που ο Ιμάμογλου γίνει πρόεδρος, θα τους επισκιάσει και θα τους κάνει πολιτικά αδιάφορους.
Μια νίκη του Ερντογάν το 2023 θα εδραιώσει την κυριαρχία του στην Τουρκία και θα θεσμοθετήσει περαιτέρω την ανελεύθερη τροχιά της Τουρκίας. Θα έχει ως αποτέλεσμα η χώρα να αποκοπεί περαιτέρω από τους δημοκρατικούς κανόνες και τους δυτικούς εταίρους και φιλοδοξίες της.
Ο Ερντογάν το ξέρει και το θέλει αυτό. Έχει κάνει πολύ λίγα για να το κρύψει.
Η πολιτική αντιπολίτευση της Τουρκίας έχει δημόσια ευθύνη να αμφισβητήσει τον Ερντογάν και να προσφέρει στους ψηφοφόρους ένα εναλλακτικό όραμα, αλλά αρνήθηκε να το κάνει. Η αποτυχία της αντιπολίτευσης δεν φαίνεται πιθανό να αλλάξει στο μέλλον.
