«Η Κεντρική Ασία μοιάζει τώρα με τη δεκαετία του 1990, όταν υπήρχε ένας τεράστιος ανταγωνισμός μεταξύ παγκόσμιων και περιφερειακών δυνάμεων για επιρροή στην πλούσια σε πόρους περιοχή. Η σκιά της Ρωσίας στην περιοχή, σε συνδυασμό με την επιθυμία των κρατών της Κεντρικής Ασίας να αντισταθμίσουν τη Ρωσία και την Κίνα, βοήθησαν στην περαιτέρω ενίσχυση των σχέσεων μεταξύ της Τουρκίας και των κρατών της Κεντρικής Ασίας σε θέματα πολιτικής και άμυνας», δήλωσε ο μελετητής της Ευρασίας Isik Kuscu Bonnenfant.
Η ευκαιρία για την Τουρκία μπορεί να είναι μεγάλη, αλλά τα γεωπολιτικά ναρκοπέδια την κατακλύζουν.
Καταρχάς, η επιτυχημένη ανάπτυξη από την Τουρκία ενός αποδεδειγμένου μαχητικού drone, την καθιστά συμβαλλόμενο μέρος σε συγκρούσεις στην Κεντρική Ασία και de facto συμμετέχοντα σε πολέμους στον Καύκασο, όπου η Τουρκία ενδιαφέρεται για καλές σχέσεις με το Αζερμπαϊτζάν, αλλά και τον αρχαίο εχθρό της, την Αρμενία.
Η χρήση τουρκικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών Bayraktar TB2 από το Κιργιστάν και την Ουκρανία στις συνοριακές συγκρούσεις του κράτους της Κεντρικής Ασίας με το Τατζικιστάν και ο πόλεμος της Ουκρανίας εναντίον της Ρωσίας έχει πυροδοτήσει διαμάχη.
Ακόμη και πριν από τις τελευταίες συγκρούσεις, το Κιργιστάν επιχείρησε ανεπιτυχώς να καθυστερήσει, αν όχι να εμποδίσει, την πώληση τουρκικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών στο Τατζικιστάν.
Είναι αξιοσημείωτο ότι ο κ. Ερντογάν, όπως και οι Κινέζοι και Ρώσοι ομόλογοί του, δεν κατέβαλαν καμία συντονισμένη προσπάθεια για τον τερματισμό των συνοριακών συγκρούσεων, παρόλο που βρισκόταν μόλις 320 χιλιόμετρα μακριά από το πεδίο της μάχης όταν συμμετείχε στη σύνοδο κορυφής του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης (SCO) τον Σεπτέμβριο. Οι συγκρούσεις ήταν η πιο σοβαρή στρατιωτική σύγκρουση στην Κεντρική Ασία από τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991.
Η Ουκρανία είναι ένα ακόμη μεγαλύτερο ναρκοπέδιο για την Τουρκία, όχι μόνο λόγω της πώλησης μη επανδρωμένων αεροσκαφών, αλλά και λόγω των σχεδίων για την κατασκευή μιας τουρκικής μονάδας κατασκευής drones στην κατεστραμμένη από τον πόλεμο χώρα και των τουρκικών δεσμών με τους Τούρκους στην Κριμαία.
Περιπλέκοντας τις υποθέσεις, ένας συνασπισμός δεκάδων ομάδων της κοινωνίας των πολιτών του Καυκάσου στην Τουρκία βοηθά τους Ρώσους που καταφεύγουν στην Τουρκία για να αποφύγουν τη στρατιωτική θητεία αφού ο κ. Πούτιν ανακοίνωσε επιστράτευση. Η Τουρκία φιλοξενεί 4 εκατομμύρια Τούρκους υπηκόους των οποίων οι ρίζες βρίσκονται στον Καύκασο.
Στο παρελθόν, η καυκάσια κοινότητα υποστήριξε πρόσφυγες από ρωσικές επεμβάσεις στις γεωργιανές περιοχές της Νότιας Οσετίας, της Αμπχαζίας και της Τσετσενίας, καθώς και Κιρκάσιους που διέφυγαν από τον πόλεμο στη Συρία μετά το ξέσπασμα της εμφύλιας διαμάχης το 2011.
Πέρα από τα δεινά των Τατάρων της Κριμαίας και την εθνοτική υποστήριξη του Καυκάσου για το αντι-ουκρανικό πολεμικό αίσθημα, οι Ουιγούροι εξόριστοι είναι μια άλλη τουρκική ομάδα που περιπλέκει το όραμα της Τουρκίας για έναν τουρκικό κόσμο. Οι εξόριστοι έχουν γίνει όλο και πιο έντονοι στην κατακραυγή τους ενάντια στη βάναυση καταστολή της μειονότητας στο Σιντζιάνγκ από την Κίνα.
Η δραστηριότητα των Ουιγούρων είναι ένα ιδιαίτερα ευαίσθητο θέμα για την Τουρκία και την Κίνα λόγω της μακροχρόνιας τουρκικής υποστήριξης προς αυτούς και του γεγονότος ότι η Τουρκία φιλοξενεί τη μεγαλύτερη εξόριστη κοινότητα Ουιγούρων στον κόσμο. Η Κίνα δεν δέχεται ευγενικά καμία ξένη κριτική. Πιο πρόσφατα, η Τουρκία προσπάθησε να φιμώσει τις διαμαρτυρίες των Ουιγούρων εν μέσω αναφορών για χαλάρωση της καταστολής στο Σιντζιάνγκ.
Η Τουρκία κέρδισε διπλωματικούς πόντους αυτή την εβδομάδα κανονίζοντας μια άτυπη τριμερή συνάντηση μεταξύ του κ. Ερντογάν, του Προέδρου του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίεφ και του Αρμένιου πρωθυπουργού Νικόλ Πασινιάν στο περιθώριο ευρωπαϊκής συνόδου κορυφής στην Πράγα.
Ήταν η πρώτη συνάντηση μεταξύ του κ. Ερντογάν και του κ. Πασινιάν. Η Τουρκία, η οποία υποστήριξε το Αζερμπαϊτζάν στον πόλεμο του Καυκάσου κατά της Αρμενίας το 2020 και ανανέωσε τις συγκρούσεις τον Σεπτέμβριο, δεν είχε διπλωματικούς ή εμπορικούς δεσμούς με την Αρμενία από τη δεκαετία του 1990. Οι δύο χώρες, παρά τις διαφορές σχετικά με τους θανάτους 1,5 εκατομμυρίου ανθρώπων το 1915 από την Οθωμανική Αυτοκρατορία, τον προκάτοχο της σύγχρονης Τουρκίας, επιδιώκουν να αποκαταστήσουν τους δεσμούς από τις αρχές του τρέχοντος έτους.
Ακόμα κι έτσι, η Τουρκία πρέπει να περπατήσει προσεκτικά στην προσέγγισή της με την Αρμενία για να διασφαλίσει ότι η διπλωματία της θα παραμείνει συγχρονισμένη με το Αζερμπαϊτζάν, τον κύριο σύμμαχό της στον Καύκασο.
Η τοποθέτηση της Τουρκίας ως προστάτης των τουρκικών και μουσουλμανικών συμφερόντων μπορεί να μην είναι αρκετή για να ανταποκριθεί στην κινεζική πρόοδο στην Κεντρική Ασία, ακόμη κι αν πρόκειται να επωφεληθεί από τον αγώνα για τη λειτουργία ενός εναλλακτικού διευρασιατικού διαδρόμου μεταφορών από την Κίνα στην Ευρώπη που θα παρέκαμπτε τη Ρωσία διασχίζοντας ανεξάρτητες πρώην σοβιετικές δημοκρατίες.
Η Τουρκία ελπίζει ότι η έμφαση που δίνει στους πολιτιστικούς δεσμούς θα αντισταθμίσει την οικονομική της αδυναμία.
