Ο πόλεμος στην Ουκρανία, αν και ξεκίνησε από ρωσικές στρατιωτικές επιχειρήσεις, έχει καταλήξει σε έναν πόλεμο πλήρης κλίμακας, ο οποίος είναι πολύ κοντά στο να επεκταθεί και στην ευρωπαϊκή ενδοχώρα. Στρατιωτικοί αναλυτές όλου του κόσμου αναφέρουν πως η έκβαση του ρωσο-ουκρανικού πολέμου θα καθοριστεί από αστικές μάχες σε πόλεις όπως το Κίεβο, το Χάρκοβο, την Κχέρσον, το Τσέρνιγκοφ ή την Μαριούπολη. Όπως ακριβώς έχουν καθοριστεί και οι περισσότεροι πόλεμοι από την αρχή του 20ου αιώνα μέχρι σήμερα.
Το NATO βέβαια παραμένει συγκεντρωμένο σε επιχειρήσεις μάχης μεγάλης κλίμακας εναντίον συμβατικών εχθρών. Είναι όμως προετοιμασμένο για εμπλοκή σε επιχειρήσεις μάχης κάτω από μη συμβατικές συνθήκες και ειδικά σε αστικό περιβάλλον;
Ο Τρόπος που Πολεμά το ΝΑΤΟ
Όσον αφορά τις προετοιμασίες, οι δυνάμεις του ΝΑΤΟ επιβεβαιωμένα εκτελούν ασκήσεις για εκπαιδευτικούς μηχανισμούς σε αστικές επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων νέων μονάδων εκπαίδευσης τακτικού επιπέδου και σύγχρονων τεχνικών παραβιάσεων πορτών και παραθύρων και σκαρφάλωμα τοίχων. Ωστόσο, η εκπαίδευση εστιάζει σε εξελισσόμενες τακτικές και στερείται εφαρμογές επιχειρησιακού/στρατηγικού επιπέδου για αστικές επιχειρήσεις μεγάλης κλίμακας.
Ο προγραμματισμός επιχειρήσεων του NATO βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στον τρόπο με τον οποίο προγραμματίζουν επιχειρήσεις οι ΗΠΑ. Ως αποτέλεσμα, εστιάζει στις ενισχυμένες δυνατότητες επιθέσεων ακριβείας με σκοπό τον αφανισμό του εχθρού πριν προλάβει να έρθει σε επαφή με συμμαχικές δυνάμεις. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσω εναέριας υπεροχής και τεχνικών δυνατοτήτων, όπως παρεμβολές σημάτων ή ηλεκτρομαγνητικές συσκευές.
Οι Εχθροί Έχουν Πλεονέκτημα σε Πόλεις
Δεδομένου όμως αυτού, οι εχθροί του NATO θα προσπαθήσουν να επιδιώξουν μάχες σε αστικά περιβάλλοντα για τρεις λόγους: 1) οι πόλεις είναι σύμβολο πολιτικής ισχύος, οικονομικής δύναμης και πληθυσμού, 2) οι αστικές συνθήκες δεν επιτρέπουν στο NATO να εκμεταλλευτεί την τακτική και τεχνολογική του υπεροχή και 3) οι αστικές συρράξεις περιορίζουν το αριθμητικό πλεονέκτημα που διαθέτει η συμμαχία.
Ως αποτέλεσμα, η βασική ιδέα μάχης του NATO και των ΗΠΑ χάνει την σχετικότητά της στις αστικές επιχειρήσεις. Ο προγραμματισμός επιχειρήσεων του NATO παρέχει όμως δύο λύσεις σε αυτήν την δύσκολη θέση: στρατιωτικός αποκλεισμός ή ολοκληρωτικός αφανισμός. Με πιο απλά λόγια, απελευθέρωση μέσω θανάτου και καταστροφής. Αυτός ο τρόπος απελευθέρωσης έλαβε χώρα στη Ράκκα της Συρίας και στη Μοσούλ του Ιράκ, γιατί οι στρατιωτικοί διοικητές δεν μπορούσαν να αντιμετωπίσουν τους πολλούς μαχητές του ισλαμικού κράτους, οι οποίοι οχυρωθήκαν βαριά στις κατεκτημένες πόλεις. Βέβαια, για έναν στρατιωτικό οργανισμό που εστιάζει στην συλλογική άμυνα - όπως το NATO, καμία από αυτές τις δύο επιλογές δεν είναι πολιτικά αποδεκτή.
Είναι επίσης πολύ σημαντικό να τονίσουμε τον δισταγμό των πολιτικών ηγετών για παραδοχή της αλλαγής της φύσεως του πολέμου και των εφαρμογών των μελλοντικών μαχητικών επιχειρήσεων. Αυτό το καταλαβαίνουμε και από την ετήσια έρευνα του 2019 (2019 Annual Report) του NATO, η οποία σημείωνε τις επενδύσεις του οργανισμού στην εφαρμογή καινοτόμων τεχνολογιών για την ενίσχυση των επιχειρησιακών στρατιωτικών δυνατοτήτων, χωρίς να παρατεθεί καμία λεπτομέρεια που αφορά τις μελλοντικές αστικές επιχειρήσεις ή τεχνολογίες για αστική μάχη. Το έγγραφο στερείται όποια αναφορά σχετίζεται με πιθανές αστικές επιχειρήσεις στο μέλλον. Προς έκπληξή μας, καμία από τις στρατιωτικές ασκήσεις που περιλήφθηκαν στην αναφορά δεν αναδεικνύει σενάρια αστικών επιχειρήσεων.
