Νέα διαμάχη, φαίνεται, πως πυροδότησε ο Μπόρις Τζόνσον με την Ευρωπαϊκή Ένωση έπειτα από την αποκάλυψη των σχεδίων της βρετανικής κυβέρνησης να παρακάμψει το τμήμα του Πρωτοκόλλου της Βόρειας Ιρλανδίας της συμφωνίας της για το Brexit προκειμένου να διευκολυνθεί η ροή ορισμένων αγαθών από τη Μεγάλη Βρετανία προς τη Βόρεια Ιρλανδία.
Την ίδια ώρα, η ΕΕ αντιτίθεται στην κίνηση αυτή λέγοντας ότι η επιστροφή στη συμφωνία παραβιάζει το διεθνές δίκαιο, ενώ η Βρετανίδα υπουργός Εξωτερικών, Λιζ Τρας, είπε ότι είναι «μια λογική, πρακτική λύση στα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Βόρεια Ιρλανδία», προσθέτοντας: «Είμαστε πολύ σαφείς ότι ενεργούμε σύμφωνα με το νόμο».
Αξίζει να σημειωθεί πως το πρωτόκολλο είναι το μέρος της συμφωνίας για το Brexit που διατηρεί τη Βόρεια Ιρλανδία στην ενιαία αγορά αγαθών της ΕΕ. Αποτρέπει τα σκληρά σύνορα με τη Δημοκρατία της Ιρλανδίας, αλλά σημαίνει ελέγχους σε ορισμένα εμπορεύματα που φτάνουν στη Βόρεια Ιρλανδία από άλλα μέρη του Ηνωμένου Βασιλείου , μια κατάσταση στην οποία αντιτίθενται τα μέλη της τοπικής συνέλευσης στη Βόρεια Ιρλανδία, 52 από τα 90 μέλη του, που υποστηρίζουν ότι δημιουργεί εμπορικά σύνορα στη Θάλασσα της Ιρλανδίας.
Από τη δική του πλευρά, το Λονδίνο θέλει να επιλύονται τυχόν εμπορικές διαφορές με «ανεξάρτητη διαιτησία» και όχι από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, και η Βόρεια Ιρλανδία να επωφελείται από τις ίδιες φορολογικές ελαφρύνσεις όπως στο Ηνωμένο Βασίλειο. Ωστόσο, έχει προκαλέσει ένα κύμα κριτικής από όλο το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ευρώπη.
Μετά την παρουσίαση του σχεδίου νόμου του Λονδίνου που θέτει υπό αμφισβήτηση μονομερώς το τελωνειακό καθεστώς μετά το Brexit της Βόρειας Ιρλανδίας η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απείλησε τη βρετανική κυβέρνηση με δικαστικές ενέργειες με τον ο αντιπρόεδρο, Μάρος Σέφκοβιτς, να σημειώνει χαρακτηριστικά: «Με πολύ μεγάλη ανησυχία σημειώνουμε την απόφαση που έλαβε σήμερα η βρετανική κυβέρνηση να καταθέσει νομοσχέδιο το οποίο ακυρώνει τα βασικά στοιχεία του πρωτοκόλλου. Μια μονομερής δράση βλάπτει την αμοιβαία εμπιστοσύνη».
Υπενθυμίζεται πως τo 1998 υπογράφτηκε η συμφωνίας της Μεγάλης Παρασκευής η οποία έβαλε τέλος σε μια ιδιαίτερα οδυνηρή και αιματηρή ένοπλη σύγκρουση στην Βόρεια Ιρλανδία, που προέβλεπε ως στοιχείο της ειρήνευσης τη διευκόλυνση των μέγιστών δυνατών μορφών επικοινωνίας ανάμεσα στη Βόρεια Ιρλανδία και τη Δημοκρατία της Ιρλανδίας. Ουσιαστικά, να υπάρχει ένα ανοιχτό σύνορο ανάμεσα στις δύο χώρες.
