Σε ένα νέο βήμα προς τη σύσφιξη σχέσεων μεταξύ Αιγύπτου και Τουρκίας, ο Τούρκος υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών Νουρεντίν Νεμπάτι θα επισκεφθεί την Αίγυπτο την 1η Ιουνίου. Η επίσκεψη, η πρώτη Τούρκου υπουργού στο Κάιρο εδώ και εννέα χρόνια, σηματοδοτεί ένα σημαντικό βήμα στις διμερείς σχέσεις Τουρκίας-Αιγύπτου μετά τη διπλωματική ρήξη το 2013.
Σε δήλωση της 18ης Μαΐου που μεταδόθηκε από το κρατικό TRT, το υπουργείο είπε ότι ο Νεμπάτι θα ηγηθεί αντιπροσωπείας στην Αίγυπτο για να συμμετάσχει στις ετήσιες συνεδριάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου της Ισλαμικής Τράπεζας Ανάπτυξης που εδρεύει στην Τζέντα. Ανέφερε ότι ο Νεμπάτι θα έχει επίσης διμερείς συνομιλίες με τους Αιγύπτιους ομολόγους του και εκπροσώπους της Ισλαμικής Τράπεζας Ανάπτυξης. Δεν δόθηκαν περισσότερες λεπτομέρειες για τα θέματα που θα συζητηθούν.
Η ετήσια συνάντηση της Ισλαμικής Τράπεζας Ανάπτυξης, η οποία θα πραγματοποιηθεί στο Sharm el-Sheikh 1-4 Ιουνίου, θα εξετάσει τις μελλοντικές στρατηγικές της τράπεζας και τις τελευταίες εξελίξεις που σχετίζονται με την τουρκική οικονομία και τις ισχύουσες οικονομικές πολιτικές.
Η ανακοίνωση της επίσκεψης του Νεμπάτι στο Κάιρο έρχεται λίγες εβδομάδες αφότου ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επισκέφθηκε τη Σαουδική Αραβία στις 28 Απριλίου, την πρώτη φορά εδώ και σχεδόν πέντε χρόνια, μετά την οποία μίλησε για το άνοιγμα της Τουρκίας στην Αίγυπτο. Η ανακοίνωση έπαιται επίσης δύο γύρων διερευνητικών συνομιλιών που ξεκίνησαν πέρυσι μεταξύ των αναπληρωτών υπουργών Εξωτερικών της Αιγύπτου και της Τουρκίας σχετικά με τα βήματα που απαιτούνται για την εξομάλυνση των σχέσεων σε διμερές επίπεδο και σε περιφερειακό πλαίσιο.
Τον Μάιο του 2021, μια τουρκική αντιπροσωπεία με επικεφαλής τον Τούρκο υφυπουργό Εξωτερικών Σεντάτ Ονάλ μετέβη στο Κάιρο για να συμμετάσχει στις διερευνητικές συνομιλίες στην πρώτη σημαντική κίνηση προς τη συμφιλίωση. Ο Ονάλ και ο Αιγύπτιος ομόλογός του Χαμντί Σανάντ Λόζα είχαν παρόμοιες συνομιλίες στην Άγκυρα ξανά τον Σεπτέμβριο.
Από τις αρχές του 2021, οι σχέσεις Τουρκίας-Αιγύπτου έχουν βελτιωθεί ελαφρώς. Μιλώντας σε δημοσιογράφους στην Άγκυρα στις 14 Απριλίου, ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Μεβλούτ Τσαβούσογλου ανακοίνωσε "την έναρξη μιας νέας φάσης στις σχέσεις των δύο χωρών" και σημείωσε ότι ενδέχεται να πραγματοποιηθούν αμοιβαίες επισκέψεις και συζητήσεις. Ωστόσο, παρά τη σχετική βελτίωση των σχέσεων μετά τις συναντήσεις των αναπληρωτών υπουργών Εξωτερικών, η πρόοδος στις αιγυπτιοτουρκικές σχέσεις είναι αργή και οι δύο χώρες δεν έχουν ακόμη συμφωνήσει να ανταλλάξουν πρεσβευτές. Τον Νοέμβριο του 2021, ο Ερντογάν εξέφρασε την προθυμία της χώρας του να βελτιώσει τους δεσμούς με το Ισραήλ και την Αίγυπτο. Μιλώντας σε δημοσιογράφους, δήλωσε επίσης την ετοιμότητά του να ανταλλάξει πρεσβευτές με την Αίγυπτο σε συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα ως μέρος ενός πιο ολοκληρωμένου σχεδίου.
Τους τελευταίους μήνες, η Τουρκία έχει επιταχύνει βήματα προς την εξομάλυνση των σχέσεων με την Αίγυπτο. Τον Απρίλιο, η τουρκική κυβέρνηση έκλεισε το δορυφορικό κανάλι Mekameleen που συνδέεται με τη Μουσουλμανική Αδελφότητα. Σε μια δήλωση της 30ης Απριλίου, ο σταθμός είπε ότι έκλεισε οριστικά τη λειτουργία του στην Τουρκία και έκλεισε τα στούντιο του εκεί μετά από οκτώ χρόνια. Είπε ότι αποφάσισε να μεταφέρει τις δραστηριότητές της εκτός Τουρκίας, χωρίς να διευκρινίσει πού θα εκπέμπει από την επόμενη. Σύμφωνα με αρκετές ειδήσεις, οι τουρκικές αρχές ζήτησαν από τη διοίκηση της Αδελφότητας του Mekameleen είτε να σταματήσει τα προγράμματά της που καταδικάζουν το αιγυπτιακό καθεστώς είτε να σταματήσει τις εκπομπές από το τουρκικό έδαφος.
Ορισμένοι ακτιβιστές της Μουσουλμανικής Αδελφότητας εγκατέλειψαν πρόσφατα την Τουρκία αφού η τουρκική κυβέρνηση δεν ανανέωσε την άδεια παραμονής τους. Στα μέσα Μαρτίου, ο τελευταίος ζήτησε από τον ακτιβιστή της Αδελφότητας Γιασέρ αλ-Ομντα να εγκαταλείψει το έδαφός της, αφού δημοσίευσε ένα βίντεο που επικρίνει την Αίγυπτο.
Μιλώντας στο Al-Monitor, ο Χασάν Ναφάα, καθηγητής πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Καΐρου, εξήρε την επικείμενη επίσκεψη του Νεμπάτι στο Κάιρο. "Είναι επείγον για τις δύο χώρες να ενισχύσουν την οικονομική και εμπορική συνεργασία. Η αιγυπτιακή αγορά είναι πολλά υποσχόμενη για τα τουρκικά προϊόντα". Είπε ότι η επίσκεψη, η πρώτη σε υπουργικό επίπεδο, δείχνει ότι οι δύο πλευρές έχουν κάνει τεράστια βήματα προς τη συμφιλίωση. Σύμφωνα με πηγές της αιγυπτιακής κυβέρνησης που μίλησαν στο Sky News τον Φεβρουάριο, το εμπόριο μεταξύ των δύο χωρών αυξήθηκε κατά ένα τρίτο - 1,6 δισεκατομμύρια δολάρια - το 2021. Ο Ναφάα επεσήμανε ότι της επίσκεψης του Νεμπάτι είχαν προηγηθεί άλλα θετικά βήματα, συμπεριλαμβανομένου του κλεισίματος των σταθμών που συνδέονται με την Αδελφότητα που εκπέμπουν από την Τουρκία. Εξήγησε, "η Τουρκία δεν θα διακόψει τις σχέσεις της με την Αδελφότητα, αλλά μπορεί να παραδώσει στην Αίγυπτο όσους εμπλέκονται σε εγκλήματα και δίκαια καταδικασμένους".
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Συνομιλία πρωθυπουργού Βουλγαρίας με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν
Ο πολιτικός ερευνητής Μουνίρ Αμπίμπ είπε στο Al-Monitor, "Τα πρόσφατα τουρκικά βήματα είναι ένα θετικό πράγμα. Περιλαμβάνουν τις διμερείς συνομιλίες και επισκέψεις, καθώς και το κλείσιμο ενός καναλιού της Αδελφότητας. Η [Τουρκία] έχει επίσης αποτρέψει ορισμένα μέλη και υποστηρικτές της Αδελφότητας από το να μιλήσουν δημόσια κατά του αιγυπτιακού καθεστώτος, συμπεριλαμβανομένων των Μοατάζ Ματάρ και Μουχαμάντ Νάσερ".
Η Τουρκία και η Αίγυπτος είχαν διακόψει τις πολιτικές σχέσεις το 2013 αφού οι τουρκικές αρχές αντιτάχθηκαν στην ανατροπή του προέδρου Μοχάμεντ Μόρσι, ηγετικής φυσιογνωμίας των Αδελφών Μουσουλμάνων και του "πρώτου δημοκρατικά εκλεγμένου Αιγύπτιου προέδρου", σύμφωνα με την Άγκυρα. Ο τελευταίος είχε επίσης αρνηθεί να αναγνωρίσει τη νομιμότητα του σημερινού προέδρου Αμπντέλ Φατάχ αλ-Σίσι, ο οποίος ανέλαβε την εξουσία το 2014. Η Τουρκία είχε επίσης χαρακτηρίσει την ανατροπή του Μόρσι ως "στρατιωτικό πραξικόπημα", ενώ οι αιγυπτιακές αρχές χαρατήρισαν ως επανάσταση τις μαζικές διαδηλώσεις που οδήγησαν στην απομάκρυνσή του και κατηγόρησαν την Τουρκία για υποστήριξη της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, την οποία το Κάιρο έχει επισήμως χαρακτηρίσει τρομοκρατική οργάνωση.
Πέτρος Κράνιας
