Για χιλιάδες χρόνια υπάρχουν κανόνες στην χρήση συγκεκριμένων τύπων όπλων στον πόλεμο. Για παράδειγμα, στην Αρχαία Ελλάδα απαγορευόταν η χρήση δηλητηρίου στις ένοπλες συρράξεις.
Αλλά, δεν υπήρχαν διεθνείς συμφωνίες που έλεγχαν νομικά τύπους όπλων τουλάχιστον μέχρι τον 19ο αιώνα.
Ας δούμε λοιπόν ποια όπλα είναι σήμερα απαγορευμένα ή περιορισμένα στον πόλεμο, σύμφωνα με διεθνείς ανθρωπιστικούς νόμους που αναγράφονται στις Συνθήκες των Ηνωμένων Εθνών που αφορούν Συγκεκριμένα Συμβατικά Όπλα (Certain Conventional Weapons - CCW).
Η CCW και τα Πέντε Πρωτόκολλα
Η CCW, γνωστή και ως Συνθήκη Απάνθρωπων Όπλων, είναι μία διεθνής συμφωνία που περιορίζει την χρήση όπλων που έχουν θεωρηθεί αχρείαστα βάναυσα και απάνθρωπα.
Σήμερα, υπάρχουν 125 χώρες μέλη που εμπλέκονται στην συμφωνία με υπογραφές από τέσσερα επιπλέων χώρες.
Στη CCW υπάρχουν πέντε πρωτόκολλα που περιορίζουν την χρήση των εξής όπλων:
- Μη ανιχνεύσιμα βλήματα: όπλα ειδικά σχεδιασμένα να γίνονται πολλά μικρά κομμάτια, τα οποία δεν μπορούν να ανιχνευθούν στο ανθρώπινο σώμα. Κάποια παραδείγματα είναι σφαίρες διασποράς ή βλήματα γεμισμένα με σπασμένο γυαλί.
- Νάρκες, booby traps και άλλες συσκευές: Αυτό περιλαμβάνει νάρκες κατά προσωπικού, οι οποίες είναι νάρκες ειδικά σχεδιασμένες να στοχεύουν ανθρώπους και όχι άρματα.
- Θερμοβαρικά όπλα: όπλα που προκαλούν φωτιές δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιούνται σε πληθυσμούς αμάχων ή δασώδεις περιοχές.
- Laser τύφλωσης: όπλα laser ειδικά σχεδιασμένα να προκαλούν μόνιμη τύφλωση.
- Εκρηκτικά κατάλοιπα πολέμου: οι στρατοί που έχουν χρησιμοποιήσει βόμβες διασποράς απαιτείται να βοηθήσουν τον καθαρισμό καταλοίπων που δεν έχουν ανατιναχτεί.
Αξίζει να αναφέρουμε πως υπό την CCW, η χρήση βομβών διασποράς δεν απαγορεύεται απόλυτα. Ωστόσο, η χρήση και παραγωγής του απαγορεύεται με ξεχωριστή νομοθεσία: την Convention on Cluster Munitions (CCM, δηλαδή "συνθήκη για πυρομαχικά διασποράς").
Αυτήν την στιγμή, η CCW δεν εφαρμόζει διαδικασίες επιβολής ή συστήματα για την επίλυση παραβιάσεων της συμφωνίας.
Η Συνθήκη Χημικών Όπλων
Μία άλλη διεθνής συνθήκη που στόχο έχει να περιορίσει την χρήση μη απαραίτητων επικίνδυνων όπλων είναι ο Συνθήκη Χημικών Όπλων (CWC), η οποία απαγορεύει την δημιουργία, την απόκτηση, την αποθήκευση και την χρήση χημικών όπλων από τα κράτη που περιλαμβάνονται στην συνθήκη.
191 κράτη έχουν υπογράψει την CWC, και ένα ακόμα κράτος (Ισραήλ) έχει υπογράψει τεχνικά την συμφωνία αλλά δεν το έχει ανακοινώσει ακόμη επίσημα.
Η Συρία υπέγραψε την συμφωνία το 2013, αλλά σύμφωνα με αναφορές από ερευνητές ανθρωπίνων δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών, η συριακή κυβέρνηση έχει χρησιμοποιήσει χημικά όπλα σε πολλές περιπτώσεις κατά την διάρκεια του εν εξελίξει του εμφύλιου πολέμου.
Έχει Χρησιμοποιήσει η Ρωσία Απαγορευμένα Όπλα στην Ουκρανία;
Στην τωρινή συμπλοκή μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, αναφέρεται πως η Ρωσία έχει χρησιμοποιήσει αρκετά όπλα που έχουν απαγορευθεί από διεθνείς νομοθεσίες, συμπεριλαμβανομένων βομβών διασποράς και εκρηκτικών όπλων. Ο ειδικός νόμων του Harvard, Bonnie Docherty, εξηγεί γιατί αυτά τα όπλα είναι τόσο επικίνδυνα:
- Διασπείρουν μικρότερα βλήματα σε μεγάλες περιοχές εδάφους, γεγονός που σημαίνει πως μπορούν να χτυπήσουν ακούσια στόχους
- Πολλά δεν ανατινάζονται και καταλήγουν ανενεργά για χρόνια
Σύμφωνα με αναφορές από την Επίβλεψη Ανθρώπινων Δικαιωμάτων, η Ρωσία χρησιμοποιεί βόμβες διασποράς σε αρκετές περιοχές της Ουκρανίας, όπως την μεγάλη πόλη Μικολάιβ.
Η Τεχνητή Νοημοσύνη στα Όπλα και στον Πόλεμο
Κατά την διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών, συγκεκριμένα πρωτόκολλα και περιορισμοί στη CCW έχουν τροποποιηθεί και αλλαχθεί βάση κοινωνικών αλλαγών και τεχνολογικών βελτιώσεων.
Οπότε, όσο τα στρατιωτικά όπλα συνεχίζουν να βελτιώνονται και τεχνολογίες, όπως αυτή των εμπορικών drone, γίνονται πιο κοινές, μπορεί να γίνει απαραίτητη ορθή νομοθεσία γύρω από την χρήση drone στον πόλεμο.
Σήμερα, δεν υπάρχει διεθνής νομοθεσία που απαγορεύει την χρήση drone στον πόλεμο. Ωστόσο, αρκετές παγκόσμιες εταιρείες άμυνας προσπαθούν να βρουν τρόπους να αντιμετωπίσουν αυτόν τον νέο τύπο στρατιωτικής τεχνολογίας. Στην πραγματικότητα, η διεθνής αγορά αντιμετώπισης drone και συστημάτων ανίχνευσης υπολογίζεται ότι αξίζει 10 δισεκατομμύρια παγκοσμίως.
