Για τους κατοίκους της κινεζικής επαρχίας Σι’αν, η Πρωτοχρονιά… ξανάφερε το 2020. Και μάλιστα, σε ακόμη χειρότερη εκδοχή.
Από τον Δεκέμβριο, η αρχαία πόλη που είναι γνωστή ως πατρίδα των Πολεμιστών από Τερακότα, παλεύει με τη μεγαλύτερη έξαρση κοροναϊού από το αρχικό ξέσπασμα της πανδημίας στην Ουχάν.
Μέχρι στιγμής, στην πόλη έχουν καταγραφεί περισσότερα από 1.600 κρούσματα. Αν και ο αριθμός είναι μηδαμινός σε σχέση με τις διεθνείς στατιστικές, για την Κίνα ήταν αρκετός για να αυξήσει τα κρούσματα στα υψηλότερα επίπεδα μετά τον Μάρτιο του 2020.
Επί 12 ημέρες και μέχρι σήμερα, οι 13 εκατομμύρια κάτοικοι της Σι’αν είναι αναγκασμένοι να μένουν στα σπίτια τους. Η πόλη, που φυσιολογικά αποτελεί τουριστικό προορισμό, καλωσόρισε το νέο έτος με έρημους δρόμους, κλειστά καταστήματα, σφραγισμένες κατοικίες και άδειο αεροδρόμιο.
Πρόκειται για το αυστηρότερο και μεγαλύτερης κλίμακας lockdown μετά την Ουχάν, όπου στις αρχές του 2020, 11 εκατομμύρια κάτοικοι είχαν κλειστεί στα σπίτια τους.
Όμως ταυτόχρονα είναι και ένα από τα πλέον χαώδη, με τους κατοίκους να έχουν μείνει χωρίς τρόφιμα και άλλες απαραίτητες προμήθειες, ενώ παράλληλα αντιμετωπίζουν εμπόδια στην πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας.
Θυμός και σύγχυση
Θυμός και σύγχυση απέναντι στην κυβέρνηση έχουν επικρατήσει στην πόλη – άλλη μια ένδειξη της αυξανόμενης πρόκλησης που αποτελεί η πολιτική μηδενικής ανοχής της Κίνας, η οποία στηρίζεται σε μαζικά τεστ, εκτεταμένη καραντίνα και βιαστικά lockdown με στόχο ο ιός να «ξεριζωθεί» από την κοινότητα.
Επί σχεδόν δυο χρόνια, αυτά τα αυστηρά μέτρα έχουν προστατεύσει το μεγαλύτερο μέρος της χώρας από τις χειρότερες πτυχές της πανδημίας, κερδίζοντας την υποστήριξη της συντριπτικής πλειοψηφίας του πληθυσμού. Όμως καθώς οι τοπικές εξάρσεις συνεχίζονται, η περίπτωση της Σι’αν εγείρει ερωτήματα για το μέλλον της πολιτικής μηδενικής ανοχής, καθώς η υποστήριξη του κοινού αρχίζει να σβήνει, με εκατομμύρια κατοίκους να παραμένουν παγιδευμένοι στους φαινομενικά αέναους κύκλους των lockdown.
Αντεπίθεση μέσω των κοινωνικών δικτύων
Στη διάρκεια της περασμένης εβδομάδας, τα κινεζικά social media έχουν γεμίσει από εκκλήσεις για βοήθεια και επικρίσεις για αυτό που αντιλαμβάνονται ως ανικανότητα της τοπικής κυβέρνησης της Σι’αν. Κάτοικοι πλημμύρισαν το livestreaming της κυβέρνησης για την ενημέρωση για την πορεία της πανδημίας, απαιτώντας τρόφιμα – και αναγκάζοντας τους ντροπιασμένους αξιωματούχους να απενεργοποιήσουν τα σχόλια.
Παρά τη λογοκρισία, το ζήτημα εξακολουθεί να συζητιέται. Στο Weibo, το «κινεζικό Twitter», το hashtag «τα ψώνια στην Σι’αν είναι δύσκολα» έχει συγκεντρώσει 380 εκατομμύρια προβολές μέχρι σήμερα.
Πολλοί εξέφρασαν τον εκνευρισμό τους που δεν είχαν συγκεντρώσει μεγάλες ποσότητες τροφίμων εξαιτίας των επανειλημμένων διαβεβαιώσεων της τοπικής κυβέρνησης ότι οι προμήθειες υπήρχαν σε αφθονία και δεν υπήρχε λόγος για αγορές πανικού.
Όλο και αυστηρότερα μέτρα
Κατά τις πρώτες ημέρες του lockdown, κάθε νοικοκυριό είχε δικαίωμα να στέλνει ένα συγκεκριμένο πρόσωπο για ψώνια κάθε δυο ημέρες. Όμως καθώς τα κρούσματα συνέχισαν να αυξάνονται, η Σι’αν προχώρησε σε ακόμη αυστηρότερα μέτρα, απαιτώντας από όλους τους κατοίκους να μένουν στο σπίτι, εκτός αν είχαν άδεια να βγουν έξω για να υποβληθούν σε τεστ.
«Στο παρελθόν νόμιζα ότι αυτοί που έκαναν αγορές πανικού ήταν ηλίθιοι. Τώρα καταλαβαίνω ότι εγώ είμαι ο ηλίθιος», ανέφερε σχόλιο στο Weibo.
Αντιμέτωποι με την κοινωνική κατακραυγή, τοπικοί αξιωματούχοι δεσμεύτηκαν να πραγματοποιούν τακτικές διανομές τροφίμων στους κατοίκους, με τα κρατικά ΜΜΕ να προβάλλουν εικόνες από τρόφιμα που φτάνουν σε οικιακά συγκροτήματα. Αν και οι ελλείψεις τροφίμων έχουν πράγματι μειωθεί σε ορισμένες γειτονιές, άλλοι κάτοικοι διαμαρτύρονται στα κοινωνικά δίκτυα – μεταξύ άλλων και αφήνοντας σχόλια σε αναρτήσεις των κρατικών ΜΜΕ – ότι δεν έχουν λάβει προμήθειες στις δικές τους κοινότητες.
Βία κατά των πολιτών
Παράλληλα, η επιθετική προσέγγιση που υιοθετείται σε ορισμένες περιοχές για την εφαρμογή του lockdown έχει προκαλέσει ακόμη μεγαλύτερη οργή.
Την Παρασκευή, στο Weibo εμφανίστηκε βίντεο που έδειχνε έναν άνδρα να πέφτει θύμα ξυλοδαρμού από εργαζόμενους για την αποτροπή της εξάπλωσης της πανδημίας, στην είσοδο ενός οικιστικού συγκροτήματος, τη στιγμή που επιχειρούσε να εισέλθει με μια σακούλα με ψωμάκια. Το βίντεο, που έγινε αμέσως viral, έδειχνε τα ψωμάκια να έχουν σκορπιστεί στο έδαφος καθώς ο άνδρας παρέπαιε. Η κατακραυγή που προκάλεσαν οι εικόνες είχε ως αποτέλεσμα μια ανακοίνωση της αστυνομίας που υποστήριξε ότι οι επιτιθέμενοι τιμωρήθηκαν με κράτηση επτά ημερών και πρόστιμο 200 γουάν (περίπου $30).
Φτάνουν στα άκρα για να αποφύγουν τον εγκλεισμό
Για ορισμένους, το κόστος του lockdown είναι απλώς υπερβολικά υψηλό. Την περασμένη εβδομάδα, τα κρατικά ΜΜΕ δημοσίευσαν δυο περιστατικά ατόμων που έφτασαν στα άκρα για να δραπετεύσουν από τη Σι’αν πριν την επιβολή των περιορισμών.
Ένας άνδρας περπάτησε 100 χιλιόμετρα στις βουνοκορφές της οροσειράς Τσινλίγνκ από το αεροδρόμιο της Σι’αν, αποφεύγοντας πολλαπλά μπλόκα που είχαν στηθεί σε χωριά, πριν εντέλει εντοπιστεί και εξαναγκαστεί σε καραντίνας στις 24 Δεκεμβρίου, οκτώ ημέρες μετά την αναχώρησή του, σύμφωνα με ανακοίνωση της αστυνομίας της κομητείας Νινγκσάν.
Σε άλλο περιστατικό, άνδρας έκανε ποδήλατο επί 10 ώρες, σε θερμοκρασίες υπό του μηδενός, σε μια προσπάθεια να επιστρέψει στην πόλη καταγωγής του, όταν άκουσε ότι την επόμενη ημέρα η Σι’αν θα έμπαινε σε lockdown. Υποχρεώθηκε σε καραντίνα και του επιβλήθηκε πρόστιμο 200 γουάν, σύμφωνα με ανακοίνωση της αστυνομίας της κομητείας Τσουνχούα.
Παρά τις δυσκολίες, οι αξιωματούχοι της Σι’αν έχουν δεσμευτεί δημοσίως ότι θα περιορίσουν την έξαρση.
Επιμένουν στις δεσμεύσεις για μηδενικά κρούσματα
Σε συνέντευξη Τύπου την Κυριακή, ο Λιου Γκουοζόνγκ, επικεφαλής του Κομμουνιστικού Κόμματος στην επαρχία Σαανσί, της οποίας πρωτεύουσα είναι η Σι’αν, ορκίστηκε να «αναπτερώσει περαιτέρω το ηθικό, να επιτύχει την εγρήγορση που απαιτείται για 100% προστασία, έλεγχο και απομόνωση, να θέσει σε προτεραιότητα την προστασία και τον έλεγχο της πανδημίας σε αστικά χωριά και να πετύχει το στόχο των μηδενικών κρουσμάτων στην κοινότητα το συντομότερο δυνατό».
Σε μια επίδειξη αποφασιστικότητας, ο γραμματέας του κόμματος στην επαρχία Γιάντα, μια από τις περιοχές που βρέθηκαν στο επίκεντρο της έξαρσης, αποπέμφθηκε – και εντάχθηκε στη μακριά λίστα των αξιωματούχων που απολύθηκαν επειδή δεν κατόρθωσαν να θέσουν υπό έλεγχο τις αναζωπυρώσεις του ιού.
Τα σκληρά μέτρα lockdown φαίνονται να λειτουργούν. Την Κυριακή, ο ημερήσιος αριθμός κρουσμάτων της Σι’αν μειώθηκε για πρώτη φορά μετά από πάνω από μια εβδομάδα στα 122, ενώ τη Δευτέρα καταγράφηκαν μόλις 90 κρούσματα.
Αν αυτή η τάση συνεχιστεί, το πιθανότερο είναι ότι ο έλεγχος της έξαρσης είναι θέμα εβδομάδων, όπως είχε συμβεί και με άλλες πόλεις στο παρελθόν. Όμως δεν θα είναι η τελευταία φορά που ο κοροναϊός – και η αυστηρότατη στρατηγική εξάλειψής του – θα προκαλέσει σοβαρές αναταραχές στην καθημερινότητα των πολιτών και την τοπική οικονομία.
Προς το παρόν, η Κίνα είναι αποφασισμένη να επιμείνει στην πολιτική μηδενικής ανοχής. Όμως η… ανοχή των πολιτών έχει επίσης αρχίσει να προσεγγίζει το μηδέν.