Ένα είδος στρατού της ΕΕ είναι υπό σύσταση, όπως πολλές φορές έχουμε αναφέρει, ή έτσι εμφανίζεται τουλάχιστον στα χαρτιά στις Βρυξέλλες. Είναι ριζοσπαστικό το ότι πιθανώς δεν θα εμπλέκεται η Γερμανία, επομένως αφήνοντας τη Γαλλία στο τιμόνι. Αλλά ποιος θα το πληρώσει;
Στα τέλη Νοεμβρίου, ένα προσχέδιο πρότασης που σκιαγράφιζε ένα σχέδιο για τον Ευρω-στρατό μπήκε στο μικροσκόπιο της διαδικασίας λήψης αποφάσεων της ΕΕ, και περιέργως, δεν προκάλεσε μεγάλη αναταραχή. Αδιαφανές και χωρίς συγκεκριμένες απαντήσεις για μείζονα ερωτήματα που ταλανίζουν την ιδέα του Ευρω-στρατού εδώ και δεκαετίες, το έγγραφο είναι ταυτόχρονα αμφιλεγόμενο και ενδιαφέρον.
Ο πρώην πρωθυπουργός της Φινλανδίας Alexander Stubb πιστεύει ότι ο ανανεωμένος ενθουσιασμός των Βρυξελλών για την ασφάλεια είναι «επίκαιρος, σημαντικός και ρεαλιστικός. Οι ΗΠΑ δεν πρόκειται να υποστηρίξουν την ευρωπαϊκή ασφάλεια για πάντα».
Εάν αυτή είναι μια ακριβής αποτίμηση της κατάστασης, τότε θα μπορούσε κανείς να αποδώσει την κίνηση ως κάτι που γεννήθηκε από την γκάφα του Μπάιντεν στο Αφγανιστάν που εξόργισε πολλούς ηγέτες της ΕΕ. Και όμως, το επόμενο σχόλιο του Stub είναι ανησυχητικό καθώς υπογραμμίζει ότι υπάρχει ένα ανησυχητικό επίπεδο καθολικής παράνοιας που ξεπερνά τα κράτη.
Λέει ότι εάν η Ευρώπη θέλει να ασχοληθεί σοβαρά με την προστασία της «πρέπει να κατανοήσει ότι η γραμμή μεταξύ πολέμου και ειρήνης είναι θολή… η ήπια δύναμη έχει εξοπλιστεί και έχει γίνει σκληρή δύναμη. Το βλέπουμε αυτό με τους αιτούντες άσυλο να χρησιμοποιούνται ως όπλα. Το βλέπουμε με τις πληροφορίες, το εμπόριο, την ενέργεια και τα εμβόλια που χρησιμοποιούνται ως όπλα».
Και έτσι η ΕΕ αισθάνεται ότι δέχεται πυρά σε όλα τα επίπεδα, από όλες τις πλευρές και χρειάζεται μια γρήγορη λύση. Τα πρόσφατα γεγονότα που εκτυλίχθηκαν στα σύνορα Λευκορωσίας-Πολωνίας, σε συνδυασμό με τη συσσώρευση στρατευμάτων της Ρωσίας και τις πανικόβλητες πεποιθήσεις της Ουκρανίας ότι ο Πούτιν θα εισβάλει, οδηγούν την ΕΕ να θεωρεί τον εαυτό της άχρηστο, αναποτελεσματικό και δεν βλέπει τις σχέσεις της με το ΝΑΤΟ τόσο σταθερές. Ο αμυντικός οργανισμός μπορεί να αξιοποιηθεί με κάθε καλό τρόπο για να κατευνάσει τις εντάσεις. Πολύ χειρότερο για την ΕΕ είναι όταν μεμονωμένες, παλαιές ευρωπαϊκές χώρες κάνουν βήμα μπροστά και προτείνουν να στείλουν στρατεύματα στην περιοχή, ενώ οι Βρυξέλλες ανησυχούν για τις συνέπειες της ένταξης της Γεωργίας ή της Μολδαβίας στο ΝΑΤΟ μια μέρα. Έχει να κάνει πολύ με το «να προσέχεις τι θέλεις», αλλά στην περίπτωση της ΕΕ, το τελευταίο της σχέδιο είναι πραγματικά περισσότερο ένα πολιτικό τέχνασμα για να στείλει ένα μήνυμα τόσο στα κράτη μέλη της Ένωσης όσο και στο ΝΑΤΟ ότι «κάτι πρέπει να γίνει», αλλά και στην Ουκρανία και τη Λευκορωσία για να γείρει τη ζυγαριά από τον Πούτιν και περισσότερο προς τη Δύση.
Αλλά δεν πρόκειται να συμβεί. Το ΝΑΤΟ μπορεί κάλλιστα να υποστηρίζει τη λεγόμενη κυριαρχία της Ουκρανίας, αλλά προκαλεί επίσης τον Πούτιν σε μια στρατιωτική επιλογή.
Αυτό που μπορεί κάλλιστα να προκύψει από το έγγραφο της ΕΕ είναι ότι η Γαλλία αναλαμβάνει τον ηγετικό ρόλο για έναν άτυπο στρατό της ΕΕ, με μερικά κράτη μέλη να εντάσσονται, ίσως ακόμη και το Ηνωμένο Βασίλειο, το οποίο θα χρησιμοποιούσε για να αστυνομεύει την άκρη των συνόρων της Ευρώπης, αλλά όχι για κάτι που μοιάζει με αντιπαράθεση από απόσταση με τη Ρωσία.
Οι αριθμοί απλώς δεν βγαιίνουν και υπάρχει υπερβολική ανησυχία από ορισμένα κράτη μέλη της ΕΕ που ανησυχούν ότι το ΝΑΤΟ θα παραμείνει στο πλευρό τους “εάν και εφόσον”, ενώ κανείς δεν έχει την παραμικρή ιδέα πώς αυτό σχέδιο θα χρηματοδοτηθεί.
Μια ομάδα αναλυτών προτείνει μεγαλύτερο προϋπολογισμό, κάτι που δίνει την εντύπωση ότι δεν έχει μια ρεαλιστική αντίληψη της πολιτικής δυναμικής σε επίπεδο κράτους μέλους. Κανείς δεν θέλει να πληρώσει περισσότερα χρήματα στο ταμείο της ΕΕ, καθώς αυτός ο τυπικός τρόπος σκέψης των Βρυξελλών «δεν ξέρουμε πώς να το διορθώσουμε, αλλά ας δοκιμάσουμε περισσότερα χρήματα» έχει χάσει την αξιοπιστία του.
Οι στρατιωτικές δαπάνες σε οποιοδήποτε επίπεδο είναι εξαιρετικά ακριβές. Εάν οι αναλυτές μιας τέτοιας εργασίας δεν έχουν βρει πώς να χρηματοδοτήσουν μια τέτοια στρατιωτική αποστολή, πόσο μάλλον ποιος θα τη διοικούσε (όχι η ίδια η ΕΕ), τότε μπορούμε να υποθέσουμε ότι όπως πολλές εργασίες που λειτουργούν στη συζήτηση στα επιμελητήρια στους διαδρόμους χωρίς παράθυρα της ΕΕ, χρειάζεται ακόμη πολλή δουλειά για να προχωρήσουμε παραπέρα...
Αν κοιτάξουμε το διπλωματικό σώμα της ΕΕ – μια οργάνωση φάρσα που ξοδεύει πάνω από ένα δισεκατομμύριο δολάρια ετησίως χρηματοδοτώντας περισσότερους από 120 «πρεσβευτές» που αποτυγχάνουν εκπληκτικά να φέρουν τη σημαία της ΕΕ σε όλο τον κόσμο – τότε έχουμε μια ιδέα για το τι θα μπορούσε κάποιος τέτοιος Ευρω-στρατός φέρει εις πέρας.
