Η δραματική πλέον κατάσταση στο εσωτερικό της Τουρκίας, με τους Τούρκους πολίτες να κοιτούν αποσβολωμένοι τις τιμές και να αγοράζουν “μισό κουλούρι”, σε συνδυασμό με τα τουρκικά ομόλογα που λήγουν, έχουν προκαλέσει συναγερμό σε πολλές μεγάλες τράπεζες στην ΕΕ, για πιθανό ντόμινο.
Η ΕΚΤ έχει ήδη προειδοποιήσει μια φορά για τον πιθανό αντίκτυπο που θα μπορούσε να έχει μια κατακόρυφη πτώση της λίρας στις τράπεζες της ευρωζώνης που είναι πολύ εκτεθειμένες στην οικονομία της Τουρκίας.
Μιλάμε για ιταλικές, ισπανικές, γερμανικές και γαλλικές τράπεζες, οι οποίες κάθονται σε “αναμμένα κάρβουνα” πλέον λόγω των εξελίξεων στην γειτονική μας χώρα.
Η Τουρκία βρίσκεται στην δίνη ενός άλλου μεγάλου κύματος νομισματικής κρίσης και άπαντες είναι σε εγρήγορση.
Η αξία της λίρας έναντι του δολαρίου έχει υποχωρήσει σχεδόν 40% μέχρι στιγμής φέτος, καθιστώντας το νόμισμα αυτό ως αυτό με τις χειρότερες επιδόσεις στις αναδυόμενες αγορές.
Μέσα σε μόλις μία ημέρα (23 Νοεμβρίου), το τουρκικό νόμισμα σημείωσε βουτιά 20% πριν ανακάμψει ελαφρά στην συνέχεια.
Η κύρια αιτία της κατάρρευσης ήταν η απόφαση της Κεντρικής Τράπεζας της Τουρκίας να μειώσει τα επιτόκια για τρίτη φορά από τον Σεπτέμβριο, παρά την πτώση της λίρας και την άνοδο του πληθωρισμού.
Κίνδυνοι μετάδοσης του τουρκικού νομισματικού ιού στην ΕΕ
Στο αποκορύφωμα του τελευταίου μεγάλου κύματος της συνεχιζόμενης κρίσης της Τουρκίας, τον Αύγουστο του 2018, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, είχε εκδώσει μια προειδοποίηση σχετικά με τον πιθανό αντίκτυπο που θα μπορούσε να έχει η κατακόρυφη πτώση της λίρας στις τράπεζες της ΕΕ, οι οποίες ήταν πολύ εκτεθειμένες στην οικονομία της Τουρκίας μέσω μεγάλων ποσών δανείων, μεγάλο μέρος των οποίων ήταν σε ευρώ, μέσω τραπεζών που απέκτησαν στην Τουρκία.
Η κεντρική τράπεζα ανησυχούσε ότι οι Τούρκοι δανειολήπτες μπορεί να αδυνατούν να πληρώνουν αφήνοντας απλήρωτα τα δάνεια σε ξένο νόμισμα, τα οποία αντιστοιχούσαν στο 40% του ενεργητικού του τουρκικού τραπεζικού τομέα.Τελικά, οι κίνδυνοι μετάδοσης περιορίστηκαν σε μεγάλο βαθμό.
Τότε, η κυβέρνηση Ερντογάν χρησιμοποίησε κρατικό δανεισμό για να διασώσει εκατομμύρια καταναλωτές που είχαν πρόβλημα σε μετρητά, αναδιαρθρώνοντας τα καταναλωτικά τους δάνεια, πολλά από τα οποία ήταν σε ξένο νόμισμα, καθώς και το χρέος πιστωτικών καρτών.
Τώρα όμως, έχουμε κάτι νέο και τρομακτικό ταυτόχρονα, αφού οι ανησυχίες αυξάνονται και πάλι σχετικά με την έκθεση των ευρωπαϊκών τραπεζών στην Τουρκία.
Την Παρασκευή, οι μετοχές που επλήγησαν περισσότερο αφορούσαν τις τέσσερις τράπεζες που ήταν περισσότερο εκτεθειμένες στην Τουρκία.
Μιλάμε για την ισπανική BBVA, της οποίας οι μετοχές υποχώρησαν 7,3%, την ιταλική Unicredit (-6,9%), την γαλλική BNP Paribas (-5,9%) και την ολλανδική ING (-7,3%).
Η κατάρρευση της λίρας είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα τροφοδοτήσει ακόμη υψηλότερο πληθωρισμό στην Τουρκία.
Καθώς οι τιμές ανεβαίνουν στα ύψη, διαβρώνοντας περαιτέρω τις αποταμιεύσεις και τα εισοδήματα πολλών Τούρκων, το ίδιο θα αυξάνει και ο κίνδυνος κοινωνικής και πολιτικής αναταραχής.
Ένας άλλος λόγος ανησυχίας είναι ότι μια αδύναμη λίρα θα δυσκολέψει ακόμη περισσότερο τις επιχειρήσεις που έχουν ήδη πληγεί, από το να αποπληρώσουν τα χρέη τους σε ξένο νόμισμα.
Εν τω μεταξύ, ο Ερντογάν, ο οποίος διατηρεί τον de facto έλεγχο της κεντρικής τράπεζας της Τουρκίας, συνεχίζει να σκάβει το λάκκο της χώρας με την προσωπική πολιτική των επιτοκίων.
Η διακήρυξη του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για έναν «οικονομικό πόλεμο ανεξαρτησίας» τον έχει βάλει στο στόχαστρο πολλών στο δικό του μέσα στο κόμμα, αλλά και των τεχνοκρατών της χώρας που φοβούνται ότι ο πληθωρισμός στο 20% θα δημιουργήσει περαιτέρω κρίσεις κοινωνικής αναταραχής.
«Μερικοί άνθρωποι που ήθελαν να μεταφέρουν την άποψη στον πρόεδρο ότι πρέπει να ακολουθηθεί μια διαφορετική πολιτική, δεν τα κατάφεραν», δήλωσε ανώτερος αξιωματούχος του κυβερνώντος κόμματος ΑΚΡ, ζητώντας να διατηρήσει την ανωνυμία του.
Οι ισπανικές τράπεζες έχουν μακράν την υψηλότερη έκθεση δανείων προς την Τουρκία, με εκκρεμή δάνεια λίγο κάτω από 63 δισεκατομμύρια δολάρια, ακολουθούμενες από τη Γαλλία (26 δισεκατομμύρια δολάρια), τη Γερμανία (14 δισεκατομμύρια δολάρια) και την Ιταλία (6 δισεκατομμύρια δολάρια), σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία της Bank of International.
Τα σενάρια λένε ότι η Τουρκία ήταν η τέλεια παγίδα για την ΕΕ, στην οποία "έπεσαν " όλες οι μεγάλες χώρες της Ευρώπης, ενώ η συνέχεια θα είναι ακόμα χειρότερη για όλους.
