Πάνω από 20 εργαζόμενοι της αεροναυπηγικής εταιρείας Blue Origin του Τζεφ Μπέζος κατηγορούν τον ιδιοκτήτη της Amazon για «τοξικό» περιβάλλον εργασίας. Όπως ισχυρίζονται, η εταιρεία θυσίασε την απαραίτητη ασφάλεια των εργαζομένων στο όνομα της κατασκευής του πυραύλου, προκειμένου ο Μπέζος να κερδίσει την κούρσα των δισεκατομμυριούχων στον αγώνα κατάκτησης του διαστήματος…
Σε μια έκθεση, που δημοσιεύτηκε την περασμένη Πέμπτη η πρώην επικεφαλής του Τμήματος Επικοινωνίας και Προσωπικού της εταιρείας, Αλεξάνδρα Έιμπραμς, μαζί με 20 πρώην αλλά και εν ενεργεία υπαλλήλους, ανέφεραν ότι η προτεραιότητα της εταιρείας ήταν να «σημειωθεί πρόοδος για τον Τζεφ», καθώς ανταγωνιζόταν τον ΄Ελον Μασκ και τον Ρίτσαρντ Μπράνσον για το ποιος θα φτάσει πρώτος στο διάστημα. Τελικά, ήταν ο Μπράνσον που πέταξε πρώτος στις παρυφές του διαστήματος στις 11 Ιουλίου -εννέα ημέρες πριν από τον Μπέζος.
Ο Έλον Μασκ, ο οποίος ηγείται της SpaceX, δεν πέταξε ο ίδιος στο διάστημα, αλλά η εταιρεία του, στις 15 Σεπτεμβρίου, έστειλε τέσσερις πολίτες, σε μία πτήση 360 μιλίων (579,36 χιλιόμετρα) πάνω από τη Γη.
Πρωτιά εναντίον ασφάλειας
Η έκθεση αυτή αποτελεί το πιο πρόσφατο πλήγμα για τον Μπέζος και την Blue Origin, που έχουν καταθέσει μήνυση κατά της NASA για την απόφασή της να δώσει το δικαίωμα -με σύμβαση- μόνον στην SpaceX του Μασκ να κατασκευάσει σκάφος προσελήνωσης που θα χρησιμοποιηθεί σε μελλοντικές αποστολές στη σελήνη. Από την άλλη πλευρά, σε έγγραφα που διέρρευσαν, η NASA επέκρινε την Blue Origin για την απόφαση του Μπέζος να οδηγήσει τη διαστημική υπηρεσία των ΗΠΑ στο δικαστήριο. Η NASA πιστεύει πως η Blue Origin θέτει τα δικά της συμφέροντα πάνω από αυτά της NASA, των ΗΠΑ αλλά και κάθε ανθρώπου στον κόσμο… «Η πρόοδος εργασιών στην Blue Origin ήταν ομαλή και σταθερή, μέχρι που ο Τζεφ άρχισε να ανυπομονεί ότι ο ΄Ελον και ο Μπράνσον προχωρούν πιο γρήγορα από εκείνον και τότε αρχίσαμε να νιώθουμε αυτή την αυξανόμενη πίεση και ανυπομονησία που διαχύθηκε από την ηγεσία σε ολόκληρο το προσωπικό» δήλωσε η Έιμπραμς πριν από λίγες ημέρες στο CBS Mornings.
Η έκθεση αναφέρει ότι η πιο συνηθισμένη ερώτηση στις συναντήσεις υψηλού επιπέδου ήταν: «Πότε θα πετάξει ο Έλον ή ο Μπράνσον;» και πως η ασφάλεια μπήκε σε δεύτερη μοίρα επειδή θα επιβράδυνε την πρόοδο. Οι εργαζόμενοι ανέφεραν επίσης ότι ένιωσαν πολύ ανήσυχοι όταν ο Μπέζος «εκτοξεύτηκε» στο διάστημα μαζί με άλλους τρεις πολίτες πάνω σε έναν πύραυλο. Στον πύραυλο που έφτιαξαν οι ίδιοι μηχανικοί που συνέταξαν την έκθεση… Κάποιοι μάλιστα δεν άντεχαν καν να παρακολουθήσουν από την οθόνη το γεγονός ενώ οι περισσότεροι είπαν ότι είναι τόσο πολύ ανήσυχοι για τα θέματα ασφαλείας, ώστε οι ίδιοι δεν θα πετούσαν ποτέ με πυραύλους της Blue Origin…
«Να προσέχετε τα χρήματα του Τζεφ!»
Η έκθεση υπογράφεται δημόσια μόνο από την Αλεξάνδρα Έιμπραμς, η οποία ηγήθηκε του τμήματος Επικοινωνίας και Προσωπικού στην εταιρεία μέχρι την αποχώρησή της, το 2019. Οι άλλοι υπογράφοντες, η πλειοψηφία των οποίων είναι μηχανικοί, αρνήθηκαν να αποκαλύψουν δημοσίως τα ονόματά τους επειδή δεν ήθελαν να θέσουν σε κίνδυνο την εργασία τους στην Blue Origin ή να βλάψουν τις προοπτικές τους στην αεροδιαστημική βιομηχανία για άλλες θέσεις εργασίας: «Οι πρώην και οι νυν υπάλληλοι έχουν βιώσει και βιώνουν εμπειρίες που μόνον ως απάνθρωπες θα μπορούσαν να χαρακτηρισθούν και φοβούνται τις πιθανές συνέπειες εάν εκφρασθούν δημόσια εναντίον του πλουσιότερου ανθρώπου στον πλανήτη», γράφουν οι συντάκτες. «Άλλοι έχουν βιώσει περιόδους αυτοκτονικών σκέψεων μετά από χειραγώγηση και ουσιαστικά παραποίηση του πάθους τους για το διάστημα. Ένα ανώτατο στέλεχος του προγράμματος με δεκαετίες στην αεροδιαστημική και αμυντική βιομηχανία είπε ότι η δουλειά στην Blue Origin ήταν η χειρότερη εμπειρία της ζωής της».
Στην έκθεση, η συντακτική ομάδα σημειώνει ότι το 2018 μια από τις ομάδες εργασίας είχε καταγράψει περισσότερες από 1.000 αναφορές προβλημάτων που σχετίζονται με τους κινητήρες που τροφοδοτούν τους πυραύλους της Blue Origin, οι οποίες δεν αντιμετωπίσθηκαν ποτέ. Σημείωσαν ότι ανησυχούσαν πως θα έβλεπαν την ιστορία να επαναλαμβάνεται, αναφερόμενοι στην καταστροφή του Τσάλεντζερ. «Είναι δυνατόν να επιτρέψουμε σε εμπορικές εταιρείες, που σκοπεύουν να στέλνουν όλο και περισσότερα άτομα στο διάστημα, να κάνουν τα ίδια λάθη και παραβλέψεις που οδήγησαν σε καταστροφές του παρελθόντος; Η NASA, ως πολιτικός οργανισμός, είναι υπόλογη στο κοινό. Η Blue Origin, μια ιδιωτική εταιρεία, δεν είναι», επισημαίνεται στην έκθεση.
Άλλες «βολές» περιλάμβαναν τα ωράρια εργασίας των μηχανικών: «Έργάζονταν πολλές ώρες, περισσότερο από ό, τι ήταν λογικό, επιτρεπτό για τη λεπτή εργασία που έκαναν ή ανθρωπίνως διαχειρίσιμο για τους ίδιους». Η ομάδα των συντακτών της έκθεσης ισχυρίστηκε επίσης ότι τα αιτήματα για πρόσθετο προσωπικό ή δαπάνες συχνά απορρίπτονταν με την φράση «να προσέχετε τα χρήματα του Τζεφ, να μην ζητάτε περισσότερα και να είστε ευγνώμονες», παρά το γεγονός ότι η Blue Origin διαθέτει μία από τις μεγαλύτερες πηγές ιδιωτικής χρηματοδότησης στη Γη.
Η Έιμπραμς είπε το πρωί της Πέμπτης: «Δεν μπορείς να δημιουργείς μια κουλτούρα ασφάλειας και μια κουλτούρα φόβου ταυτόχρονα. Είναι ασύμβατα. Πολλές φορές όταν προσπαθούσα να συμβιβάσω αυτά που άκουγα από μηχανικούς που εργάζονταν πάνω στον ίδιο τον πύραυλο σε σχέση με αυτά που ζητούσε η Διεύθυνση, πήγαινα στους Διευθυντές και τα μετέφερα … και συχνά η απάντηση ήταν ότι το άτομο αυτό, ο μηχανικός δηλαδή “απλώς δεν έχει γερό στομάχι ώστε να λειτουργεί κάτω από πίεση και να παίρνει ρίσκο”…». Η Έιμπραμς πρόσθεσε ότι αν βρισκόταν πρόσωπο με πρόσωπο με τον Μπέζος θα του έλεγε ότι «θα ήθελα πραγματικά να ήσουν το άτομο που όλοι πιστεύαμε ότι είσαι και η Blue Origin να ήταν η εταιρεία που όλοι πιστεύαμε ότι θα ήταν».
Πολλοί από τους συντάκτες της έκθεσης έγραψαν ότι η εταιρεία δεν εξέτασε επίσης ποτέ τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των δραστηριοτήτων της, επικαλούμενοι τα κεντρικά γραφεία της στο Κεντ της Ουάσινγκτον, τα οποία «χτίστηκαν σε υγροβιότοπους που αποστραγγίστηκαν για την κατασκευή».
Σεξισμός και σεξουαλική παρενόχληση
Στην έκθεση, η συντακτική ομάδα ισχυρίστηκε περαιτέρω ότι οι διακρίσεις στους εργαζόμενους βάσει του φύλου τους είχε οδηγήσει στη δημιουργία ενός «ιδιότυπου σεξισμού», όπου τα ανώτατα στελέχη, συμπεριλαμβανομένου ενός ατόμου από τον πολύ στενό κύκλο του Διευθύνοντος Συμβούλου Μπομπ Σμιθ που φέρονταν συνεχώς απρεπώς στις γυναίκες. Γι αυτό το άτομο είχαν γίνει πολλές φορές καταγγελίες στο Τμήμα Ανθρώπινου Δυναμικού για σεξουαλική παρενόχληση στον χώρο εργασίας, αλλά ο Σμιθ, αντί να λάβει κάποια μέτρα σε βάρος του, μάλλον τον… αντάμειψε, κάνοντάς τον μέλος της επιτροπής για την πρόσληψη Διευθυντού του Τμήματος Ανθρώπινου Δυναμικού το 2019 μετά την απόλυση της Έιμπραμς.
Άλλο ανώτατο στέλεχος αποκαλούσε τις γυναίκες «κοριτσάκι μου», «κουκλίτσα μου» και «γλύκα μου» και ρωτούσε αν έχουν φίλο, σχέση και πού πηγαίνουν για να διασκεδάσουν και να φλερτάρουν. Ένας πρώην αστροναύτης της NASA και ανώτατο στέλεχος της Blue Origin, έλεγε στις γυναίκες που συνεργαζόταν πως πρέπει να ρωτούν πάντα τη γνώμη του… επειδή απλώς είναι άντρας. «Είναι πολλά τα ανώτατα στελέχη της εταιρείας που είτε είναι απρόσιτα είτε δείχνουν σαφή προκατάληψη κατά των γυναικών», αναφέρεται στην έκθεση. «Όταν ένας άντρας απολύθηκε, λόγω μειωμένης απόδοσης, του επιτράπηκε να φύγει με αξιοπρέπεια, ακόμη και πάρτι διοργανώθηκε για την αποχώρησή του. Ωστόσο, όταν μια γυναίκα Διευθύντρια Τμήματος, που είχε βελτιώσει σημαντικά τις επιδόσεις του τμήματος της απολύθηκε, διατάχθηκε να φύγει πάραυτα, με την ασφάλεια να την παρακολουθεί από κοντά μέχρι να βγει από το κτίριο». Σε ανάλογο πνεύμα κινούνται και οι υπόλοιποι εργαζόμενοι. «Όλοι μας ενταχθήκαμε στη Blue Origin πρόθυμοι να καινοτομήσουμε και να ανοίξουμε την πρόσβαση στο διάστημα προς όφελος της ανθρωπότητας», γράφει η έκθεση. «Πιστεύουμε ότι η διερεύνηση των δυνατοτήτων για τον ανθρώπινο πολιτισμό πέρα από τη Γη είναι μια αναγκαιότητα. Αλλά αν ο πολιτισμός και το εργασιακό περιβάλλον αυτής της εταιρείας είναι το πρότυπο για το μέλλον που ο Τζεφ Μπέζος οραματίζεται, τότε οδεύουμε σε μια κατεύθυνση που αντικατοπτρίζει το χειρότερο του κόσμου στον οποίο ζούμε τώρα και πρέπει να αλλάξει».
Στην αντίπερα όχθη, εκπρόσωπος της Blue Origin δήλωσε στην DailyMail: «Η κυρία Έιμπραμς απολύθηκε δικαιολογημένα πριν από δύο χρόνια μετά από επανειλημμένες προειδοποιήσεις για θέματα που αφορούν παραβάσεις ομοσπονδιακών κανονισμών ελέγχου των εξαγωγών. Η Blue Origin δεν έχει καμία ανοχή σε διακρίσεις ή παρενόχληση οποιουδήποτε είδους. Παρέχουμε πολυάριθμους τρόπους προστασίας και ασφάλειας των εργαζομένων, συμπεριλαμβανομένης μιας ανώνυμης τηλεφωνικής γραμμής που λειτουργεί επί 24ώρου βάσεως επτά ημέρες την εβδομάδα και θα διερευνήσουμε άμεσα τυχόν νέες καταγγελίες για ανάρμοστη συμπεριφορά. Επικαλούμαστε το ιστορικό ασφαλείας μας και πιστεύουμε ότι το New Shepard είναι το ασφαλέστερο διαστημικό όχημα που σχεδιάστηκε ή κατασκευάστηκε ποτέ».
Στο Διάστημα με τον Κάπτεν Κερκ
Στις 20 Ιουλίου, ο Μπέζος, μαζί με τον αδελφό του, Μαρκ, τον Ολλανδό έφηβο Όλιβερ Ντέμεν και τον δοκιμαστικό πιλότο, Γουόλι Φανκ, πέταξαν στο διάστημα. Ο Φανκ έγινε ο γηραιότερος άνθρωπος που πέταξε ποτέ στο διάστημα σε ηλικία 82 ετών. Σε ηλικία 18 ετών, ο Ντέμεν έγινε ο νεότερος άνθρωπος, ο πρώτος έφηβος και ο πρώτος άνθρωπος που γεννήθηκε τον 21ο αιώνα που ταξίδεψε στο διάστημα.
Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, η Blue Origin ανακοίνωσε τη δεύτερη διαστημική της αποστολή, που είναι προγραμματισμένη για τις 12 Οκτωβρίου. Ο Δρ Κρις Μπόσουιτζεν, συνιδρυτής των Planet Labs, συνεργάτης στην εταιρεία επιχειρηματικών κεφαλαίων DCVC και ο συνιδρυτής της Medidata, Γκλεν Ντε Βράις είναι οι επόμενοι επιβάτες του πύραυλου New Shepard. Σε ένα e-mail , η εταιρεία δήλωσε ότι οι άλλοι δύο αστροναύτες θα ανακοινωθούν «τις επόμενες ημέρες», αν και οι εικασίες αυξήθηκαν την περασμένη εβδομάδα όταν ο ηθοποιός των Star Trek, Γουίλιαμ Σάτνερ- ο θρυλικός Κάπτεν Κερκ του διαστημόπλοιου ΄Εντερπράιζ- ανακοινώθηκε πως θα συμπεριλαμβάνεται στο πλήρωμα…
