Η ανακοίνωση της αμυντικής συνεργασίας ΗΠΑ, Βρετανίας, Αυστραλίας στην περιοχή του Ειρηνικού «απέναντι» στην Κίνα, άλλαξε κυριολεκτικά μέσα σε μια νύχτα τα γεωπολιτικά δεδομένα του πλανήτη.
Είναι ενδεικτικός ο βαθμός αιφνιδιασμού των περισσότερων κυβερνήσεων, κυρίως δε των ευρωπαϊκών, οι οποίες βρέθηκαν απότομα ενώπιον νέων δεδομένων και καλούνται πλέον να αναπροσαρμόσουν τη στρατηγική τους.
Με τη συμφωνία γίνεται πλέον σαφές ότι το «κέντρο βάρους» του πλανήτη μετατοπίζεται στην περιοχή του Ειρηνικού. Εκεί θα διεξαχθεί η νέα κούρσα εξοπλισμών, εκεί θα μεταφέρουν στρατηγικές δυνάμεις οι ΗΠΑ -αλλά και όποια χώρα θέλει να ανήκει στις μεγάλες δυνάμεις- και εκεί θα μεταφερθούν τα μεγάλα χρηματοπιστωτικά κέντρα του πλανήτη. Ήδη, Σιγκαπούρη εξελίσσεται σε διεθνές χρηματοπιστωτικό κέντρο ενώ βάσιμα μπορεί να προβλέψει κανείς ότι το Σίδνεϊ και άλλα οικονομικά κέντρα της περιοχής αναβαθμίζονται.
Η Ευρώπη βρίσκεται πλέον σε «στρατηγική αμηχανία». Έγινε σαφές ότι δεν αποτελεί πλέον το κέντρο του κόσμου, ενώ δεν υπάρχει σήμερα και τίποτα στον ορίζοντα που να δείχνει ότι η Ε.Ε. έχει τη βούληση και τη θεσμική δυνατότητα να κατακτήσει τη «στρατηγική αυτονομία» την οποία ευαγγελίζονται οι ευρωπαϊκές ηγεσίες τα τελευταία χρόνια -χωρίς να κάνουν πραγματικά βήματα στην κατεύθυνση αυτή.
Αντικειμενικά, πάντως, στο προσκήνιο έρχεται ο Ευρωστρατός και η υπόθεση αποτελεί μια ευκαιρία για τη Γαλλία, η οποία είναι μεν η μεγάλη χαμένη σε πρώτη ανάγνωση, αλλά δεδομένου ότι αποτελεί τη μεγαλύτερη στρατιωτική δύναμη στην Ε.Ε. έχει μια ευκαιρία να αναβαθμίσει το ρόλο της έναντι των άλλων κρατών μελών -κυρίως δε έναντι της Γερμανίας.
Η δυσκολία είναι ότι χρειάζονται ευρωπαϊκές αποφάσεις, αλλά η Γηραιά ήπειρος μπαίνει σε περίοδο με κενό πολιτικής ηγεσίας, καθώς η νέα γερμανική κυβέρνηση που θα προκύψει από τις εκλογές της 26ης Σεπτεμβρίου θα χρειαστεί χρόνο μέχρι να βρει τα «πατήματά της», ενώ η Γαλλία μπαίνει στη δική της προεκλογική περίοδο, ενόψει των προεδρικών εκλογών τον Απρίλιο του 2022.
Η Βρετανία αναδεικνύεται σε πρωταγωνιστή και είναι βέβαιο ότι θα συσφίξει περαιτέρω την ειδική σχέση της με τις ΗΠΑ και στο οικονομικό πεδίο, ενώ πολλοί αναλυτές δεν αποκλείουν να συμμετάσχει και στη NAFTA (Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου Βόρειας Αμερικής).
Αποτελεί μεγάλη ειρωνεία της ιστορίας το γεγονός, ότι η Ε.Ε. από εκεί που «κουνούσε το δάχτυλο» από θέση ισχύος στο Ηνωμένο Βασίλειο μετά το Brexit, με τους Γάλλους και Γερμανούς να ονειρεύονται ότι θα υποδεχθούν κατά εκατοντάδες τις πολυεθνικές που θα εγκαταλείπουν το Λονδίνο, μέσα σε μια νύχτα βρέθηκε σε έναν κόσμο όπου οι Βρετανοί παίζουν ρόλο-κλειδί σε μια καινούρια αγγλοσαξωνική συμμαχία, η οποία θα πρωταγωνιστήσει στο νέο ψυχρό πόλεμο που θα καθορίσει τις εξελίξεις τις επόμενες δεκαετίες.
Μεγάλο ερώτημα αποτελεί και ο ρόλος της Ρωσίας, η οποία σήμερα βρίσκεται σε ρόλο «καλού γείτονα» με την Κίνα, αλλά η Μόσχα γνωρίζει πώς η σχέση με το Πεκίνο ποτέ δεν μπορεί να είναι δεδομένη, ούτε ισότιμη και θα περάσει διάφορα σκαμπανεβάσματα.
Στο πλαίσιο αυτό οι σχέσεις της Ε.Ε. με τη Ρωσία, που σήμερα είναι στο ναδίρ αποκτούν άλλη προοπτική και ήδη ορισμένοι αναλυτές υποστηρίζουν ότι η Ευρώπη έχει περισσότερα να κερδίσει από μια προσέγγιση με τη Μόσχα αντί για την αντιπαράθεση.