Σύμφωνα με την κρατούσα Αμερικανική γεωπολιτική σκέψη,( π.χ Brezinski, Stratfor, Vilkesson) η ανάδυση μιας δύναμης η οποία θα κυριαρχούσε στην εδαφική μάζα της Ευρασίας, θα ήταν κύριος αντίπαλος της κυριαρχίας των ΗΠΑ.
Αυτή θα μπορούσε να είναι η Κίνα ελέγχοντας το Αφγανιστάν, το οποίο με την κεντρική γεωγραφική θέση του, είναι ζωτικό για την επιτυχία του χερσαίου σκέλους του κινεζικού προγράμματος "One Belt One Road" προς την Ευρώπη. Το θαλάσσιο σκέλος του προγράμματος φθάνει στην Μεσόγειο, μέσω Ινδικού ωκεανού, Ερυθράς και Σουέζ.
Μία προβολή των σημερινών δεδομένων, δεν θα απέκλειε την οικονομική κυριαρχική θέση της Κίνας τόσο στην Ασία όσο και στην Ευρώπη, αν δεν υπάρξει αντίδραση. Η αμερικανική στρατηγική διαβλέπει, ένα συνασπισμό ΗΠΑ-Ευρώπης εναντίον ενός συνασπισμού Κίνας-Ρωσίας-Πακιστάν.
Μια ματιά στον χάρτη πείθει για την κεντρική θέση του Αφγανιστάν, το οποίο οι Ινδοί αποκαλούν ''Κέντρο του κόσμου''. Στα βόρεια συνορεύει με τις δημοκρατίες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, Τατζικιστάν, Ουζμπεκιστάν και Τουρκμενιστάν, στα ανατολικά-νοτιοανατολικά με το Πακιστάν και μέσα από ένα στενό διάδρομο με την Κίνα, στα δυτικά-νοτιοδυτικά με το Ιράν.
Ένα στοιχείο σχετικό με την ιδιαίτερης σημασίας γεωγραφική θέση του Αφγανιστάν, είναι η εγγύτητά του στα αποθέματα υδρογονανθράκων της Κασπίας και της Κεντρικής Ασίας, τα οποία εκτιμώνται, σε 48 δις βαρέλια πετρελαίου και 8.7 τρις κυβικά μέτρα φυσικού αερίου. Αυτά παραμένουν σε μεγάλο βαθμό ανεκμετάλλευτα, επειδή η πρώην Σοβιετική Ρωσία έδωσε προτεραιότητα, στην εκμετάλλευση των αποθεμάτων του δικού της υπεδάφους.
Από την πρώτη στιγμή που έγινε η κατάληψη της Καμπούλ, δύο υπερδυνάμεις τοποθετήθηκαν ευνοϊκά, για την επικείμενη αναγνώριση της νέας κυβέρνησης των Ταλιμπάν. Η Μόσχα και το Πεκίνο κατέστησαν σαφείς τις θέσεις τους σε μια εποχή που η Δύση, ήταν προφανώς, πιο ανησυχητική για την εκκένωση όλων των υπαλλήλων της πρεσβείας, των μεταφραστών και άλλων διπλωματικών εργαζομένων.
Ως αποτέλεσμα, η Κίνα έσπευσε να δείξει την πλήρη υποστήριξή της στους Ταλιμπάν και μάλιστα, προσφέρθηκε να βοηθήσει στην ανοικοδόμηση της χώρας.
Το Πεκίνο ανησυχεί ιδιαίτερα ότι η ασιατική χώρα, θα μπορούσε να γίνει καταφύγιο για τους πιο ριζοσπαστικούς Ουιγούρους, μια εθνοτική ομάδα με την οποία διαφωνεί έντονα. Πριν από χρόνια, μέλη του Ισλαμικού Κινήματος Ανατολικού Τουρκεστάν (ETIM) οργάνωσαν και σχεδίασαν, μερικές από τις χειρότερες επιθέσεις που υπέστη ο ασιατικός γίγαντας. Και είναι ακριβώς αυτοί. που θα αποτελούσαν μεγάλη απειλή για τα κινεζικά συμφέροντα, αν μπορούσαν να καταφύγουν στον διάδρομο Wakhan.
Μια ιδιαίτερη πηγή προβληματισμού για την Κίνα. είναι η ενδεχόμενη μεταφορά των συγκρούσεων σουνιτών-σιιτών από την Μ. Ανατολή στο Αφγανιστάν και στην Κεντρική Ασία. Οι φόβοι αυτοί δεν είναι αβάσιμοι, δεδομένης της απελευθέρωσης από τις φυλακές χιλιάδων κρατουμένων οπαδών και των δύο αυτών τρομοκρατικών οργανώσεων, οι οποίοι εκρατούντο από την προηγούμενη κυβέρνηση. Έτσι, η συνεργασία Ταλιμπάν, ISIS και Al- Qaeda προβάλλει σαν ισχυρή δυνατότητα.
Η Κίνα θα είναι καθοριστική για το μέλλον της περιοχής, αλλά δεν θα είναι ο μόνος πυλώνας της δύναμής της. Ο Pascal Boniface, ιδρυτής και διευθυντής του Ινστιτούτου Διεθνών και Στρατηγικών Σχέσεων (IRIS), σημείωσε ότι "το Πακιστάν είναι ο μεγάλος νικητής, καθώς είναι ο χορηγός των Ταλιμπάν" .
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Μπάιντεν: Mήνυμα στον αμερικανικό λαό-Χαρακτηρίζει ως «εξαιρετική επιτυχία» τον απεγκλωβισμό από το Αφγανιστάν
Ο ρόλος του Πακιστάν στα ζητήματα της τρομοκρατίας, ήταν πάντα διπλός. Από τη μία πλευρά, ήταν στενός σύμμαχος των Ηνωμένων Πολιτειών στον παγκόσμιο αγώνα κατά των τρομοκρατών, αλλά ταυτόχρονα, ήταν οι ίδιοι υπεύθυνοι για την απόκρυψη του Οσάμα Μπιν Λάντεν, πρώην ηγέτη της Αλ Κάιντα και εγκέφαλο της επίθεσης 11ης Σεπτεμβρίου , στο έδαφός τους.
Ο τρόπος αντιμετώπισης των Ταλιμπάν ήταν επίσης διπλός. Εντός των συνόρων της, πολέμησε το πακιστανικό παράρτημα των Ταλιμπάν, Tehreek -e -Taliban Pakistan, το οποίο είχε πραγματοποιήσει επιθέσεις στη χώρα, ενώ βοηθούσε και υποστήριζε τους Αφγανούς Ταλιμπάν.
Όπως σημειώθηκε στην αρχή, το βασικό ζήτημα υπερβαίνει κατά πολύ τους ιδεολογικούς δεσμούς. Ο οδικός χάρτης του Πακιστάν, ακολουθεί βήματα που υπαγορεύονται από τα γεωπολιτικά του συμφέροντα. Ο Gabriel Reyes, διευθυντής έργου του Διεθνούς Κέντρου Ειρήνης του Τολέδο (CITPax) και ερευνητής και ειδικός στην περιοχή του Cidob, διαβεβαιώνει ότι ένας από τους στόχους που είχε πάντα το Ισλαμαμπάντ, με την ανάμειξή του στα αφγανικά εδάφη, είναι να έχει έναν ισχυρό σύμμαχο στη σύγκρουσή του με την Ινδία: "Το Αφγανιστάν δίνει στο Πακιστάν στρατηγικό βάθος στη σύγκρουσή του με την Ινδία" , είπε σε δήλωσή του στη La Vanguardia.
Η Κίνα δεν είναι η μόνη χώρα, που παρακολουθεί με προσοχή τις εξελίξεις στην Καμπούλ. Ο Βλαντιμίρ Πούτιν, είναι ένας άλλος από τους χαρακτήρες που πρέπει να παρακολουθήσετε, όπως σε όλες σχεδόν τις ζώνες συγκρούσεων στον κόσμο.
Ρώσοι στρατηγικοί αναλυτές (RIAC), εκτιμούν ότι υπάρχει ακόμη σημαντική απειλή από εξτρεμιστικά στοιχεία, στα βόρεια σύνορα του Αφγανιστάν και γενικότερα στην Κεντρική Ασία, καθώς επιστρέφοντες μαχητές από την Συρία δείχνουν αυξανόμενο ενδιαφέρον για την περιοχή.
Είναι σχετικά πρόσφατη η εμπλοκή της Al-Qaeda, στους πολέμους μεταξύ Ρώσων και Τσετσένων αυτονομιστών. Στο πλαίσιο αυτών των φόβων, η Ρωσία λειτουργώντας προληπτικά για τον χώρο της παρέχει επιδοτούμενο η δωρεάν εξοπλισμό στις δημοκρατίες του Κιργιστάν και του Τατζικιστάν, όπου διατηρεί στρατιωτικές βάσεις μεταξύ των οποίων και αεροπορική, δημιουργώντας στην πράξη ένα ¨ανάχωμα¨ μεταξύ των νότιων ρωσικών εδαφών και του Αφγανιστάν.
Δεν είναι τυχαίο ότι πρόσφατα, 5-10 Αυγούστου 2021, διεξήχθησαν κοινές ασκήσεις Ρωσίας-Τατζικιστάν- Ουζμπεκιστάν 20 χιλιομ. από τα σύνορα Αφγανιστάν- Τατζικιστάν, οι οποίες θα επαναληφθούν στις αρχές Σεπτεμβρίου. Η Ρωσία με άμεσα συμφέροντα στην περιοχή, λειτουργεί ως ο αμυντικός πυλώνας ο οποίος διασφαλίζει την ισορροπία.
Οι φιλοδοξίες του Ρώσου προέδρου στο Αφγανιστάν, είναι να κρατήσει μακριά από τα ρωσικά σύνορα οποιδήποτε απειλή. Αυτό είναι το σκεπτικό πίσω από τη συνεργασία του Κρεμλίνου με τους Ταλιμπάν την τελευταία δεκαετία, παρά το γεγονός, ότι είχε χαρακτηρίσει τους αντάρτες ως «τρομοκρατική οργάνωση» πριν από σχεδόν 20 χρόνια (το 2003).
Τα σχέδια της Ρωσίας είναι να ελαχιστοποιήσουν τις δυνατότητες των ΗΠΑ στην Κεντρική Ασία και να θέσουν την ατζέντα της. Με άλλα λόγια, αυτό είναι ένα ακόμη κεφάλαιο στη γεωπολιτική μάχη, που διεξάγουν εδώ και χρόνια η Ρωσία και η Κίνα εναντίον των Αμερικανών και η οποία, όπως βλέπουμε, δεν έχει τελειώσει και εξαπλώνεται σε κάθε γωνιά του πλανήτη.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Συντριπτικά πλήγματα της Βόρειας Συμμαχίας στους Ταλιμπάν - Νέα φονική ενέδρα στις δυνάμεις των Ισλαμιστών
Ωστόσο, πρέπει να ληφθούν υπόψη και οι γειτονικές χώρες. Ένα από τα πιο σημαντικά , καθώς και επικίνδυνο , είναι το Ιράν. Τα περισσότερα από 900 χιλιόμετρα σύνορα που μοιράζονται με το Αφγανιστάν αποτελούν σημαντικό κίνδυνο, ειδικά επειδή το Ιράν είναι κυρίως Σιίτες, ενώ οι Ταλιμπάν είναι Σουνίτες, για να περιπλέξει ακόμη περισσότερο την κατάσταση.
Ο Εμπραχίμ Ραΐσι, ο νέος πρόεδρος του Ιράν, δήλωσε ότι "η ήττα και η αποχώρηση των Ηνωμένων Πολιτειών στο Αφγανιστάν, θα πρέπει να είναι μια ευκαιρία για την αποκατάσταση της ζωής, της ασφάλειας και της ειρήνης στο Αφγανιστάν".
Έχει μεγάλη σημασία και είναι προς διερεύνηση, αν η Τουρκία θα ενεργήσει διαμεσολαβητικά μεταξύ των διαφόρων σουνιτικών εθνοτικών ομάδων, κεφαλαιοποιώντας και τις άριστες σχέσεις της με το Κατάρ, ή θα θεωρηθεί, ως η μόνη δύναμη στην περιοχή η οποία θα είναι φίλα προσκείμενη στο ΝΑΤΟ και τις ΗΠΑ, εξισορροπώντας τις πιέσεις των άλλων δυνάμεων και αποκομίζοντας από την Δύση αντίστοιχα οφέλη.
Από την προηγούμενη ανάλυση γίνεται κατανοητό, το πυκνά σύνθετο γεωπολιτικό τοπίο του Αφγανιστάν από το οποίο οι ΗΠΑ αποχωρούν στρατιωτικά στις 31 Αυγούστου, εγκαταλείποντας σημαντικό οπλισμό στα χέρια των Ταλιμπάν και δημιουργώντας ένα κενό ισχύος και ασφάλειας, αφού επιβάρυναν το ήδη υψηλό δημόσιο χρέος τους με περισσότερο από 1 τρις δολάρια, για τον πόλεμο στο Αφγανιστάν και συνολικά με 2 τρις δολάρια, αν προστεθεί η χρηματοδότηση και του πολέμου στο Ιράκ.
