Τα αραβικά κράτη του Κόλπου, τα οποία επί μακρόν βασίζονταν στην Ουάσινγκτον για να εγγυηθούν την ασφάλειά τους, βλέπουν με ανησυχία τις ανανεωμένες πυρηνικές συνομιλίες της με την Τεχεράνη και το χαοτικό τέλος του πολέμου, του επί δύο δεκαετίες στο Αφγανιστάν και αποφάσισαν διμερείς συναντήσεις μεταξύ τους, προσπάθειες, που θα μπορούσαν να ενταθούν.
«Η προοπτική της περιφερειακής σύγκρουσης, σε συνδυασμό με την αντίληψή τους για την Ουάσινγκτον ως αναξιόπιστη, έχουν ωθήσει τους Σαουδάραβες και τα Εμιράτα να επιδιώξουν μια περιορισμένη, τακτική, διμερή αποκλιμάκωση με την Τεχεράνη», ανέφερε η Διεθνής Ομάδα Κρίσεων σε έκθεση που δημοσιεύτηκε την Τρίτη.
Το Ιράκ, κάλεσε το Ιράν και τους Άραβες του Κόλπου, εχθρούς της Τεχεράνης, σε σύνοδο κορυφής στη Βαγδάτη με στόχο να ηρεμήσουν οι εντάσεις, που τους έφεραν κοντά σε ανοιχτές συγκρούσεις τα τελευταία χρόνια.
Αξιωματούχοι λένε ότι η συνάντηση, η οποία θα συμπεριλάβει επίσης τον πόλεμο στην Υεμένη, την κατάρρευση του Λιβάνου και την περιφερειακή κρίση στα ύδατα του Κόλπου, θα μπορούσε να είναι ένα βήμα προς την προσέγγιση Σαουδικής Αραβίας-Ιράν, παρόλο που δεν έχουν ακόμη πει ποια εκπροσώπηση θα στείλουν.
Η ένταση μεταξύ των μακροχρόνιων εχθρών της Σαουδικής Αραβίας και του Ιράν, επιδεινώθηκε μετά από επίθεση του 2019 στα εργοστάσια πετρελαίου της Σαουδικής Αραβίας, που απέκλεισε για λίγο τη μισή παραγωγή πετρελαίου της Σαουδικής Αραβίας. Το Ριάντ κατηγόρησε την επίθεση στο Ιράν, κατηγορία που αρνείται η Τεχεράνη.
Οι δύο χώρες ευθυγραμμίζονται, με αντίπαλες δυνάμεις που διεξάγουν πόλεμο στην Υεμένη και διέκοψαν τους δεσμούς τους το 2016, αν και επανέλαβαν τις απευθείας συνομιλίες στο Ιράκ, τον Απρίλιο του τρέχοντος έτους.
Η Σαουδική Αραβία, ανησυχώντας ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν αναβίωσε τις πυρηνικές συνομιλίες, που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε χαλάρωση των κυρώσεων κατά της Τεχεράνης, βλέπει τη δέσμευση ως έναν τρόπο για να συγκρατήσει τις εντάσεις χωρίς να εγκαταλείψει τις ανησυχίες της, για την ασφάλεια για επιθέσεις που κατηγορεί το Ιράν και τους συμμάχους του.
Ιρακινοί αξιωματούχοι ελπίζουν, ότι ο νέος σκληροπυρηνικός πρόεδρος του Ιράν Εμπραχίμ Ραΐσι, θα παρευρεθεί στη συνάντηση, που έχει προγραμματιστεί για το Σάββατο, και αναμένουν ότι θα έρθουν επίσης υπουργοί από τα κράτη του Κόλπου, συμπεριλαμβανομένης της Σαουδικής Αραβίας και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων.
«Ακόμα κι αν συγκεντρώσουμε τους υπουργούς Εξωτερικών σε ένα τραπέζι, αυτό θα μπορούσε να θεωρηθεί, ως σημαντική πρόοδος για τον τερματισμό των εντάσεων μεταξύ Ιρανών και Αράβων του Κόλπου», δήλωσε αξιωματούχος κοντά στον Ιρακινό πρωθυπουργό Μουσταφά αλ-Καντίμι.
Ένας πολιτικός κοντά στον πρωθυπουργό είπε, ότι το Ιράκ, το οποίο φιλοξένησε τις ιδιωτικές συναντήσεις νωρίτερα φέτος μεταξύ Σαουδαράβων και Ιρανών αξιωματούχων, είχε λάβει "θετικά μηνύματα" από την Τεχεράνη και τις αραβικές χώρες του Κόλπου ότι ήταν έτοιμα για πιο άμεσες συνομιλίες.
Μέχρι στιγμής το Κουβέιτ, ήταν το μόνο κράτος του Κόλπου που επιβεβαίωσε τη συμμετοχή του, στέλνοντας τον πρωθυπουργό του.
Η Αίγυπτος και η Ιορδανία, και οι δύο σύμμαχοι των αραβικών μοναρχιών του Κόλπου, έχουν προσκληθεί στη συνάντηση της Βαγδάτης μαζί με την Τουρκία και τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν.
ΑΜΕΣΕΣ ΟΜΙΛΙΕΣ
Το Ριάντ και η Τεχεράνη, ξεκίνησαν απευθείας συνομιλίες τον Απρίλιο για να περιορίσουν τις εντάσεις, ενώ οι παγκόσμιες δυνάμεις διεξήγαγαν διαπραγματεύσεις για την αναβίωση ενός πυρηνικού συμφώνου του 2015 με το Ιράν, το οποίο η Σαουδική Αραβία και οι σύμμαχοί του αντιτάχθηκαν, επειδή δεν συμπεριέλαβε το πρόγραμμα βαλλιστικών πυραύλων της Τεχεράνης και τους περιφερειακούς αντιπροσώπους.
Η Σαουδική Αραβία δήλωσε, ότι θέλει να δει «επαληθεύσιμες πράξεις» από το Ιράν. Νωρίτερα αυτόν τον μήνα, ο υπουργός Εξωτερικών της Σαουδικής Αραβίας, πρίγκιπας Φαϊσάλ μπιν Φαρχάν Αλ Σαούντ, δήλωσε ότι ένα «τολμηρό» Ιράν ενεργεί με αρνητικό τρόπο στη Μέση Ανατολή, συμπεριλαμβανομένης της Υεμένης και του Λιβάνου και στα περιφερειακά ύδατα.
Τα ΗΑΕ, σύμμαχος του Ριάντ, βρίσκονται σε τακτική επαφή με το Ιράν, προσπαθώντας να αποκλιμακώσει την ένταση από το 2019 μετά από επιθέσεις τάνκερ στα ύδατα του Κόλπου.
Να σημειωθεί ότι λίγα χρόνια πρίν, η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα ήταν οργισμένα από τη συμβιβαστική γραμμή του Κατάρ απέναντι στο Ιράν, τον περιφερειακό τους αντίπαλο, και την υποστήριξη που δείχνει σε ισλαμιστικές οργανώσεις και κυρίως στη Μουσουλμανική Αδελφότητα, την οποία θεωρούν έναν επικίνδυνο πολιτικό εχθρό.
Μια ρήξη μεταξύ της Ντόχα και των στενότερων συμμάχων της, είναι δυνατόν να έχει σημαντικές επιπτώσεις σε όλη τη Μέση Ανατολή, όπου οι χώρες του Κόλπου χρησιμοποιούν την οικονομική και πολιτική τους ισχύ, για να επηρεάσουν τα γεγονότα στη Λιβύη, την Αίγυπτο, τη Συρία, το Ιράκ και την Υεμένη.
