Ο ιερός ναός της Υπεραγίας Θεοτόκου στο χωριό Ταχαβαρντίν του Ναγκόρνο-Καραμπάχ στην περιοχή του Μαρτουνί βρίσκεται υπό απειλή σύμφωνα με αναφορά του Παρατηρητηρίου της Κληρονομιάς του Καυκάσου.
Η περιοχή ήρθε υπό τον έλεγχο του Αζερμπαϊτζάν, μετά την ήττα της Αρμενίας στον πόλεμο των 44 ημερών το 2020 και την ταπεινωτική συνθηκολόγηση που οδήγησε στην απώλεια του 75% των εδαφών του Αρτσάχ.
Όπως αναφέρει το Παρατηρητήριο, ανάμεσα στις 10 και 12 Ιουλίου, ισοπεδώθηκε το δυτικό μέρος του χωριού. Η ζώνη καταστροφής εκτείνεται μέχρι την εκκλησία .
Το Παρατηρητήριο κάλεσε τις αρχές του Αζερμπαϊτζάν να σώσουν την αρμενική εκκλησία και προέτρεψε τους διεθνείς οργανισμούς, τις κυβερνήσεις και τη διεθνή κοινότητα να μεσολαβήσει για τη διάσωση του ιερού ναού, κατασκευάστηκε το 1840 σε ρυθμό “βασιλικής”.
Όπως αναφέρει το Παρατηρητήριο Μνημείων, παρά το γεγονός ότι το χωριό Ταχαβαρντίν στην κοιλάδα Βαραντα είναι πλούσιο σε ιστορικά και αρχιτεκτονικά μνημεία (είκοσι είναι καταχωρημένα) και από τον 17ο αιώνα υπήρξε γνωστό ως κέντρο λογοτεχνίας, οι πληροφορίες για την Εκκλησία της Παναγίας είναι περιορισμένες.
Η εκκλησία είναι βασιλική με ορθογώνιο σχέδιο, το κυλινδρικό σώμα υποστηρίζεται από δύο καμάρες αποτελούμενες από τέσσερα μέρη. Είναι χτισμένη με τραχύ ασβέστη και κοκκινωπή επίστρωση. Στα Σοβιετικά χρόνια, η οροφή ήταν καλυμμένη με λαμαρίνες. Έχει 17,70 μέτρα μήκος και 9 μέτρα πλάτος.
Στην ανατολική πλευρά της εκκλησίας υπάρχει ερειπωμένος βωμός. Η μόνη είσοδος στην εκκλησία είναι από τη νότια πλευρά της, η οποία είναι διακοσμημένη με ένα ειδικά κατασκευασμένο khachkar (αρμένικος πέτρινος σταυρός). Επίσης πάνω από την πύλη της εισόδου του ναού υπάρχει επιγραφή στα ρουνικά.