Νομοσχέδιο στην Ελβετία που δίνει νέες εξουσίες στην αστυνομία για την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας ενδέχεται να εκθέτει τους πολίτες σε βασανιστήρια στο εξωτερικό και να βλάπτει τα παιδιά, εκτίμησαν νομικοί και ειδικοί σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων ενόψει του δημοψηφίσματος που θα πραγματοποιηθεί στη χώρα για αυτό.
Έπειτα από μια σειρά τρομοκρατικών επιθέσεων στην Ευρώπη μετά το 2015, η Ελβετία υιοθέτησε πέρυσι νομοσχέδιο που καθιστά πιο εύκολη την παρακολούθηση και τον περιορισμό των κινήσεων από την αστυνομία πιθανών δραστών, ακόμη και παιδιών από την ηλικία των 12 ετών.
Οι αντίπαλοι του νομοσχεδίου κατάφεραν να τεθεί σε δημοψήφισμα στις 13 Ιουνίου, όμως οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι τα δύο τρίτα των Ελβετών σκοπεύουν να στηρίξουν τον νόμο, γεγονός που ώθησε ειδικούς να μιλήσουν σε μια προσπάθεια να σταματήσουν την εφαρμογή του.
"Όταν δημιουργείς ένα σύστημα στο οποίο η ομοσπονδιακή αστυνομία παίρνει πρωτοβουλίες και αποφασίζει χωρίς δικαστική επίβλεψη στα αρχικά στάδια, είναι σαν να δίνεις ζωή στον Φρανκενστάιν”, σχολίασε ο Φίλιπ Γιάφε καθηγητής ψυχολογίας και μέλος της επιτροπής του ΟΗΕ για τα δικαιώματα των παιδιών.
Βάσει του νομοσχεδίου, μπορεί να εκδοθεί απαγόρευση μετακινήσεων ή εντολές για τον περιορισμό παιδιών ήδη από την ηλικία των 12 ετών, ενώ από τα 15 μπορούν να τεθούν σε κατ’ οίκον περιορισμό. Όλα τα μέτρα μπορούν να προσβληθούν δικαστικά.
Η κυβέρνηση της Ελβετίας εξηγεί ότι τα μέτρα αυτά είναι απαραίτητα για να αποφευχθούν καταστάσεις όπως αυτή δύο αδελφών, 15 και 16 ετών, που πήγαν το 2014 στη Συρία και στη συνέχεια καταδικάστηκαν για υποστήριξη του Ισλαμικού Κράτους.
Ωστόσο ο Γιάφε εκτίμησε ότι η σκληρή αντιμετώπιση παιδιών από την αστυνομία ενδέχεται να τα ριζοσπαστικοποιήσει περισσότερο, ενώ υπάρχει ο κίνδυνος αθώοι που θα βρεθούν στο στόχαστρο των αρχών από λάθος να τραυματιστούν ψυχολογικά.
Πριν υιοθετηθεί ο νόμος, περίπου 60 καθηγητές δικαίου προειδοποίησαν ότι ανοίγει τον δρόμο για τη λήψη αυθαίρετων αποφάσεων από την αστυνομία. Ειδικοί του ΟΗΕ κατήγγειλαν ότι παραβιάζει τα πρότυπα για τα ανθρώπινα δικαιώματα.
"Η αστυνομία και οι μυστικές υπηρεσίες είναι οι φύλακές μας, δουλειά τους είναι να είναι επιθετικοί. Γι’ αυτό τον λόγο πρέπει να τις περιορίζουμε”, τόνισε ο Νιλς Μέλτζερ ειδικός εισηγητής του ΟΗΕ για τα βασανιστήρια.
Ο ίδιος επεσήμανε ότι η ενημέρωση άλλων χωρών για καταλόγους πιθανών τρομοκρατών ενδέχεται να οδηγήσει στη φυλάκιση ή τον βασανισμό ατόμων που ταξιδεύουν στο εξωτερικό.
Η ομοσπονδιακή αστυνομία της Ελβετίας απάντησε ότι, βάσει του νέου νόμου, δεν θα δημιουργηθούν τέτοιοι κατάλογοι. Ήδη διαθέτει μια βάση δεδομένων για την τρομοκρατία την οποία, σε κάποιες περιπτώσεις, μοιράζεται με ξένες αρχές, όμως σε αυτήν περιλαμβάνονται μόνο πληροφορίες για άτομα εναντίον των οποίων έχουν ασκηθεί ποινικές διώξεις.
Σε ανακοίνωσή του το υπουργείο Δικαιοσύνης της Ελβετίας και η ομοσπονδιακή αστυνομία ανέφεραν ότι κοινωνικά, θεραπευτικά μέτρα και η ενσωμάτωση αποτελούν τις πρώτες τους επιλογές όταν αντιμετωπίζουν πιθανούς δράστες τρομοκρατικών ενεργειών.
Μόνο οι ακραίες απόψεις δεν εκθέτουν άτομα στις επιπτώσεις του νόμου, εξήγησαν, καθώς πρέπει να υπάρχουν "συγκεκριμένες και πρόσφατες ενδείξεις ότι ένα άτομο ενδέχεται να διαπράξει τρομοκρατική ενέργεια”.
Η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Πληροφοριών της Ελβετίας ανακοίνωσε τον Νοέμβριο ότι έχει υπόψη της 49 "άτομα κινδύνου”, τα οποία ενδέχεται να αποτελούν απειλή για την ασφάλεια της χώρας, και ότι παρακολουθεί 690 χρήστες ιστοσελίδων τζιχαντιστικού περιεχομένου.
